အမွန္ကို ခ်စ္ပါ-( ၃ ) | ေဌးလြင္ဦး
လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံရယ္လို႔ ျဖစ္တည္လာမယ့္ ႏိုင္ငံဧရိယာထဲကို ၀င္လာတဲ့ လူသားေတြဟာ အဓိက အားျဖင့္ အာရွအလယ္ပိုင္း တိဘက္ကုန္းျမင့္ဘက္က ျဖစ္ၿပီး- တိဘက္ကုန္းျမင့္ရဲ႔ အေရွ႔ဘက္ မြန္ဂိုႏိုက္အႏြယ္ေတြ ပါ၀င္သလို၊ တိဘက္ကုန္းျမင့္ရဲ႔ အေနာက္ပိုင္း အာရိယာန္အႏြယ္ေတြလည္း ပါ၀င္ခဲ့တယ္။ (တိဘက္ကုန္းျမင့္ ေဒသကိုယ္က အာရိယာန္နဲ႔ မြန္ဂိုအႏြယ္တို႔ ေပါင္းစပ္ရာ ျမစ္ဆံုေဒသလို႔ ျဖစ္ေနတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ အာရိယာန္ နဲ႔ မြန္ဂို ကျပားေတြလည္း ပါ၀င္ခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္ အေရွ႔ပိုင္းရွိ လူမ်ိဳးႏြယ္ေတြက မြန္ဂိုလီးယား အႏြယ္ရုပ္မ်ိဳးကို ဆင္ၿပီး ျမန္မာျပည္ ေနာက္ပိုင္းအျခမ္း လူမ်ိဳးေတြက အာရိယာန္ မြန္ဂိုကျပား ရုပ္ရည္မ်ိဳးကို ဆင္ေနတာ ေတြ႔ရပါမယ္။ (ဥပမာ ပခုကၠဴေဒသ သားမ်ားနဲ႔ ရွမ္းကုန္းျမင့္ေဒသ သားမ်ား ရုပ္ရည္မ်ားကို ႏိႈင္း ယွဥ္ၾကည့္ပါ။ ရာသီဥတုေၾကာင့္ အသားေရာင္ ကြာျခားလာတာလို႔ ေျပာႏိုင္ေပမယ့္- ႏွာတံသြယ္ပံုခ်င္း ကြာ ျခားမႈဟာ ရာသီဥတု အပူအေအးႏွင့္ မဆိုင္ပါ။)
ၿပီးေတာ့ ျမန္မာျပည္ထဲကို ၀င္လာခဲ့တဲ့ လူေတြဟာ အဓိကအားျဖင့္ ျမစ္ရိုးတစ္ေလွ်ာက္ စုန္ဆင္းလာခဲ့တာ မ်ားပါတယ္။ သံလႊင္ျမစ္ရိုးတစ္ေလွ်ာက္ အေျခခံၿပီး စုန္ဆင္းလာတယ္၊ ဧရာ၀တီ ျမစ္ရိုးတစ္ေလွ်ာက္ အေျခခံၿပီး စုန္ဆင္းလာတယ္၊ ခ်င္းတြင္းျမစ္ရိုးတစ္ေလွ်ာက္ အေျခခံၿပီး စုန္ဆင္းလာခဲ့တာမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
အလားတူပဲ ရခိုင္ေဒသလို႔ ေခၚေနတဲ့ ျမန္မာျပည္ အေနာက္ပိုင္း အျခမ္းမွာလည္း လူသားေတြဟာ ေလးမူး ျမစ္ရိုး၊ ကုလားတန္ ျမစ္ရိုးနဲ႔ ေမယုျမစ္ရိုး မ်ားတစ္ေလွ်ာက္ စုန္ဆင္းလာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေလးမူးျမစ္ရိုးဟာ တိုၿပီး ရခိုင္ရိုးမႀကီးမွာ ဆံုးသြားတယ္၊ ေခ်ာင္းသြယ္ေျမာင္းသြယ္ အျဖစ္ ဆက္စပ္ခဲ့ရင္ေတာင့္ ေက်ာက္ပန္း ေတာင္းကို ဆက္စပ္ႏိုင္တယ္- ဒါေၾကာင့္ အဲ့ဒီ ျမစ္ရိုးတစ္ေလွ်ာက္ စုန္ဆင္းလာခဲ့ရင္ သူတို႔ဟာ ပ်ဴလူမ်ိဳးႏြယ္ မ်ား ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကုလားတန္ျမစ္ရိုးကေတာ့ အာသံ- မဏိပူရကိုေက်ာ္ၿပီး အခုေခတ္နီေပါလ္နားအထိ ဆိုက္ တယ္- ဒါေၾကာင့္ ကုလားတန္ျမစ္ရိုးတစ္ေလွ်ာက္ ဆင္းလာသူမ်ားက အာရိယာန္အႏြယ္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ အလားတူ- ေမယုျမစ္ရိုးဟာ မဏိပူရနယ္အထိ ဆိုက္တယ္- အဲ့ဒီက ဆင္းလာသူမ်ားဟာလည္း အာရိယာန္ အႏြယ္၀င္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ (ကုလားတန္ျမစ္၊ ေလးမူးျမစ္၊ ေမယုျမစ္ မ်ား စီးဆင္းပံုကို ျမန္မာႏိုင္ငံေျမပံု၌ ေသခ်ာစြာၾကည့္ပါ။)
သံလႊင္ျမစ္ရိုးတစ္ေလွ်ာက္ စုန္ဆင္းခဲ့သူ(ကရင္၊ ပအို႔၀္၊ ကရင္နီ၊ ရွမ္း)မ်ားနဲ႔ ဧရာ၀တီျမစ္ရိုးတစ္ေလွ်ာ္ စုန္ဆင္းခဲ့သူ (ဗမာ)မ်ား ရုပ္ရည္ ကြဲျပားသလို၊ ရခိုင္မွာလည္း ေမယု၊ ကုလားတန္ ျမစ္ရိုးတစ္ေလွ်ာက္စုန္ဆင္းခဲ့ သူမ်ားနဲ႔ ေလးမူးျမစ္ရိုးမွသည္ ရခိုင္ေတာင္ပိုင္းနယ္သား အားလံုးရဲ႔ ရုပ္ရည္ဟာ သီးသန္႔ျဖစ္ေနပါတယ္။
ကုလားတန္၊ ေလးမူးလူမ်ိဳးႏြယ္မ်ား ေပါင္းစပ္လာၿပီး ရပ္ရြာတည္တံ့လာတဲ့ အခ်ိန္ကစ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံငယ္ေလး ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒ႑ာရီလိုလို၊ သေဘာင္လုိလုိ ေျပာစမွတ္အရ ဘီစီ ၃၀၀၀ ေက်ာ္ကတည္းက မာရယူမင္းက ႏိုင္ငံထူေထာင္ခဲ့တယ္ ဆိုေပမယ့္- ေသခ်ာတဲ့ သမိုင္းမ်ား မေတြ႔ရေသးပါ။ ေအဒီ ၄ ရာစု (ျမန္မာ ႏိုင္ငံ ပုဂံအင္ပါယာထက္ ႏွစ္ေပါင္း ၇၀၀ ေက်ာ္ေစာၿပီး) ေလာက္မွာ မဟာစႁႏၵမင္းက ဓည၀တီ ေနျပည္ေတာ္ကို စတင္ထူေထာင္ခဲ့ေၾကာင္း ဗုဒၶဘာသာကို ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ခဲ့ေၾကာင္း သမိုင္းမ်ား ရွိေနပါတယ္။ အဲ့ဒီ ဗုဒၶသာသ နာဟာ ဗမာမ်ားဆီက ကူးစက္ခဲ့ျခင္း မဟုတ္ပါ။ ဒီအခ်ိန္မွာ ဗမာမ်ားကိုယ္တိုင္က ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာကို လက္မခံေသးပါ။ ဓည၀တီေနျပည္ေတာ္ဟာ ႏိုင္ငံေရးအရ အေနာက္ဘက္ အိႏၵိယအင္ပါယာ (ထုိစဥ္က မာဂဓ အင္ပါယာ)ကို တည္မွီအားကိုးေနရတဲ့ သေဘာမွာ ရွိေနေတာ့ မာဂဓ အင္ပါယာတြင္းမွ ကူးစက္ျပန္႔ႏွ႔ံလာခဲ့ျခင္း သာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဓည၀တီေနျပည္ေတာ္ဟာ ေလးမူးနဲ႔ ကုလားတန္ ျမစ္ရိုးၾကားေဒသမွာ စတည္ခဲ့ေပမယ့္- ႏိုင္ငံက်ယ္ျပန္႔လာ တာနဲ႔ အမွ် အေနာက္ဘက္ အေရွ႔ဘက္ကို နယ္နိမိတ္တိုးခ်ဲ႔လာခဲ့ပါတယ္။ ေတာင္ဘက္မွာ ပင္လယ္ျပင္ ေျမာက္ဘက္မွာ ရခိုင္ ရိုးမႀကီးကာဆီးထားတဲ့ အတြက္ နယ္နမိတ္က တိုးခ်ဲ႔လို႔ မရႏိုင္ပါ။ ေျမပံုကို ၾကည့္ပါ။
.png)
ေအဒီ ၄ ရာစုက စတည္ခဲ့တဲ့ ဓည၀တီ၊ ေ၀လာလီ၊ ေလးမူး၊ ေျမာင္းေဟာင္း နယ္ျပည္ေတာ္မ်ားမွာ အေနာက္ဘက္ ေမယုျမစ္၊ နာ့ဖ္ျမစ္ရိုးမ်ားကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး ပိုင္ဆိုင္ခဲ့သလို၊ ေတာင္ဘက္ ဒြာယာ၀တီ (သံတြဲ) အထိ နယ္နမိတ္က်ယ္၀န္းလာခဲ့ပါတယ္။ ေလးမူး ေခတ္ေႏွာင္းပိုင္းမွာ ဗမာအင္ပါယာ (ျမန္မာႏိုင္ငံ)က အင္ အား ထြားလာၿပီး ေလးမူးေနျပည္ေတာ္ႏိုင္ငံကို ျမန္မာအင္ပါယာအတြင္း သိမ္းသြင္းႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
ဓည၀တီေနျပည္ေတာ္ဟာ ေလးမူးနဲ႔ ကုလားတန္ ျမစ္ရိုးၾကားေဒသမွာ စတည္ခဲ့ေပမယ့္- ႏိုင္ငံက်ယ္ျပန္႔လာ တာနဲ႔ အမွ် အေနာက္ဘက္ အေရွ႔ဘက္ကို နယ္နိမိတ္တိုးခ်ဲ႔လာခဲ့ပါတယ္။ ေတာင္ဘက္မွာ ပင္လယ္ျပင္ ေျမာက္ဘက္မွာ ရခိုင္ ရိုးမႀကီးကာဆီးထားတဲ့ အတြက္ နယ္နမိတ္က တိုးခ်ဲ႔လို႔ မရႏိုင္ပါ။ ေျမပံုကို ၾကည့္ပါ။
.png)
ေအဒီ ၄ ရာစုက စတည္ခဲ့တဲ့ ဓည၀တီ၊ ေ၀လာလီ၊ ေလးမူး၊ ေျမာင္းေဟာင္း နယ္ျပည္ေတာ္မ်ားမွာ အေနာက္ဘက္ ေမယုျမစ္၊ နာ့ဖ္ျမစ္ရိုးမ်ားကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး ပိုင္ဆိုင္ခဲ့သလို၊ ေတာင္ဘက္ ဒြာယာ၀တီ (သံတြဲ) အထိ နယ္နမိတ္က်ယ္၀န္းလာခဲ့ပါတယ္။ ေလးမူး ေခတ္ေႏွာင္းပိုင္းမွာ ဗမာအင္ပါယာ (ျမန္မာႏိုင္ငံ)က အင္ အား ထြားလာၿပီး ေလးမူးေနျပည္ေတာ္ႏိုင္ငံကို ျမန္မာအင္ပါယာအတြင္း သိမ္းသြင္းႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
အေရးနိမ့္သြားတဲ့ ရခိုင္နယ္သားမ်ားက အေနာက္ဘက္ ဘေဂၤါနယ္မွာ ခိုလႈံခဲ့ပါတယ္။ (ထိုစဥ္က ဘေဂၤါနယ္- ဆိုတာ နာ့ဖ္ ျမစ္ရဲ႔ အေနာက္ပိုင္းေဒသ မ်ားျဖစ္ၿပီး နာ့ဖ္ျမစ္ရဲ႔ အေရွ႔ပိုင္းေဒသ စစ္တေကာင္းနယ္က ဓည၀တီ အုပ္ခ်ဳပ္လိုက္၊ ေ၀သာလီ အုပ္ခ်ဳပ္လိုက္၊ ဘေဂၤါက အုပ္ခ်ဳပ္လိုက္နဲ႔ သူသိမ္း၊ ကိုယ္သိမ္း ၾကားခံ ေဒသ ျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။ ဘေဂၤါျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ထားတဲ့ မြတ္စလင္မြန္ဂိုမင္းရဲ႔ စစ္သားအကူအညီ၊ စစ္ေရးအေထာက္အပံ့အကူအညီမ်ား နဲ႔ မင္းေစာမြန္ဟာ ဗမာမ်ား သိမ္းပိုက္ထားတဲ့ ေလးမူးေနျပည္ေတာ္ကို ျပန္လည္ သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ေျမာက္ဦး အင္ပါယာကို ထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ေျမာက္ဦးအင္ပါယာရဲ႔ အင္အားကို ဗမာဘက္က ၾသဇာတန္ခိုးႀကီးထြား တဲ့ ဘုရင့္ေနာင္ (ေတာင္ငူမင္းဆက္)ေတာင္ မၿဖိဳခြင္းႏိုင္ခဲ့ပါ။ ေျမပံုကို ၾကည့္ပါ။
.png)
http://en.wikipedia.org/wiki/Toungoo_Empire#First_Toungoo_Empire_.281510.E2.80.931599.29
Restored Toungoo or Nyaungyan Dynasty c. 1650
.png)
http://en.wikipedia.org/wiki/Toungoo_Empire#First_Toungoo_Empire_.281510.E2.80.931599.29
Restored Toungoo or Nyaungyan Dynasty c. 1650
ေျမာက္ဦး အင္ပါယာဟာ စစ္တေကာင္းနယ္ တစ္ခုလံုးကို ႏွစ္ေပါင္း ၃၈၀ ေက်ာ္ အုပ္ခ်ဳပ္စိုးမိုးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စစ္တေကာင္းနယ္က လူမ်ိဳးအားလံုးဟာ ေျမာက္ဦးႏိုင္ငံေတာ္အတြင္းက တရား၀င္ လူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ၿပီး မူလဇာတိ လူမ်ိဳးမ်ားလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေျမာက္ဦးမင္းဆက္ အားလံုးက မြတ္စလင္ဘြဲ႔အမည္မ်ား ခံယူၿပီး ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ေပးခဲ့တဲ့ အတြက္ စစ္တေကာင္းနယ္က မြတ္စလင္မ်ားကလည္း အုပ္ခ်ဳပ္ခံရမႈကို ေက်နပ္ခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာအင္ပါယာဟာ ကုန္းေဘာင္ေခတ္မွာ ျပန္လည္ ႀကီးထြားလာၿပီး- ၁၇၈၄ ခုႏွစ္မွာ ေျမာက္ဦး အင္ပါယာကို ျပန္လည္၀င္ ေရာက္ သိမ္းပိုက္ခဲ့ပါတယ္။ ျပင္းထန္တဲ့ စစ္ပြဲၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ေလးဆယ္ ျဖစ္ခဲ့ကာ ရခိုင္လူမ်ိဳးေပါင္း မ်ားစြာ မ်ိဳးျပဳတ္လုနီး သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ ေျမာက္ဦး အင္ပါယာဟာ ဘေဂၤါကို အုပ္ခ်ဳပ္ၿပီး ျဖစ္တဲ့ ၿဗိတိသွ်ကို စစ္ကူေတာင္းလိုက္ရပါေတာ့တယ္။
ျမန္မာအင္ပါယာဟာ ကုန္းေဘာင္ေခတ္မွာ ျပန္လည္ ႀကီးထြားလာၿပီး- ၁၇၈၄ ခုႏွစ္မွာ ေျမာက္ဦး အင္ပါယာကို ျပန္လည္၀င္ ေရာက္ သိမ္းပိုက္ခဲ့ပါတယ္။ ျပင္းထန္တဲ့ စစ္ပြဲၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ေလးဆယ္ ျဖစ္ခဲ့ကာ ရခိုင္လူမ်ိဳးေပါင္း မ်ားစြာ မ်ိဳးျပဳတ္လုနီး သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ ေျမာက္ဦး အင္ပါယာဟာ ဘေဂၤါကို အုပ္ခ်ဳပ္ၿပီး ျဖစ္တဲ့ ၿဗိတိသွ်ကို စစ္ကူေတာင္းလိုက္ရပါေတာ့တယ္။
ဆက္လက္တင္ျပပါမည္။-
ေဌးလြင္ဦး
I THINK you r quite knowledgable n reasonsble guy....why not you lead for myanmar born sittagaung origin tribe so called bangalis or rohingyas..... they need good leader who can bargain government...who need to be very moderate guy knows n value mysnmar culture....what i see from current drvelopment is myanmsr ppl dont want to recognize them because 1. they produce unlimited babies...of course they need to bring down to substainable level based on resources available in their region like most of the bangal ppl doing now....most bangal ladies have maximum 3......average 1 or 2 babies only. 2. women must be treated equally n must be allowed to study work n involve in community services...dont forget women posses better diplomatic skills than men esp eastern women have the charm to convince others to listen...they become key figure in country reconcilation process like AUNTY SU...THAI PM & Bangladesh PM. 3.You need to stop asking to recognize as a race and should bargain step by step through guest citizen. ...full citizen etc....most important for them is to reduce family size so as children got chanve to study and women can work to have better family income n life. 4. they shall learn more burmese rather than banglalis 5. shall be more culture sensitive muslims rather than hard core muslims