Eleven media: အမွန္တရားဆိုတာ
Daniel Shane
လြန္ခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းအတြင္းျဖစ္ပ်က္ေနခဲ့တာေတြထဲက အေၾကာင္းတစ္ခုကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး မသင့္ျမတ္ဘူး ထင္လို႔ ဒီစာေရးတယ္ေပါ့ဗ်ာ။
ဂ်ာနယ္လစ္နဲ႔ က်င့္၀တ္(၃)ဆိုၿပီးေတာ့ ျပီးခဲ့တဲ့တပတ္က weekly eleven စာ ၂၆ မွာပါလာပါတယ္။ “ေကာင္းျခင္းနဲ႔ဆိုးျခငး္ၾကားမွာ ၊ အမွန္နဲ႔အမွားၾကားမွာ၊ ဖိႏွိပ္သူနဲ႔ အဖိႏွိပ္ခံၾကားမွာ ဂ်ာနယ္လစ္ဇင္ဟာ ၾကားေနမွာ မဟုတ္ဘူး။ ၾကားေနမွဳက အမွန္တရားေလာက္အေရးမပါဘူးဆိုတာကို ထင္သာျမင္သာေအာင္ ထုတ္ႏုတ္ျပထားပါတယ္။” တဲ့ဗ်ာ။ အဲ-ရည္ညြွန္းမွာေတာ့ Ethnics for Journalists (2nd Edition) by Richard Keeble ကို ေပးထားပါတယ္။
Out of Contextလိုသေလာက္ျဖတ္ယူၿပီးကုိယ့္သေဘာနဲ႔ထပ္တူျဖစ္ေအာင္လုပ္ယူေဖာ္ျပထားတာမ်ိဳးေတြပါ။ ခုေဆာင္းပါးမွာေတာ့ အဲဒီကိစၥအက်ယ္မေျပာေတာ့ပါဘူး။ လိုရင္းကိုပဲ သြားၾကတာေပါ့ဗ်ာ။ အဲ- ၾကားေနမွဳက အမွန္တရားေလာက္အေရးမပါဆိုတာေလးေတာ့ မွတ္ထားေပးပါလို႔ ေမတၱာရပ္ပါရေစ။
လိုရင္းကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ႏိုင္ငံသားျပဳခြင့္ရွိမရွိနဲ႔စပ္လ်ဥ္းၿပီး ေျဖၾကားခ်က္ကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ မီဒီယာၾကီးက စာဖတ္ပရိသတ္ကို ျဖစ္သလို သေဘာထား၊ လုိသလို ၀ိေသသျပဳၿပီး အလိုက်အသံုးေတာ္ခံခိုင္းခဲ့ပံုပါ။
ဒီေနရာမွာ လံုး၀ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္းသိထားေစလိုတာက ကြ်န္ေတာ္တို႔ အေနနဲ႔ရိုဟင္ဂ်ာကို ကိုယ္စားမျပဳ သလို ရိုဟင္ဂ်ာအေရး ေဆာင္ရြက္ေနတာလည္းမဟုတ္ဆိုတာပါ။
ဒါက ေအာ္စလိုမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျဖသြားတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာႏိုင္ငံသားျပဳခြင့္ ရွိနိုင္မရွိႏိုင္နဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့အေျဖ ဗီြဒီယိုဖိုင္ပါ။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေျဖကို ၁၆း၁၀ ေလာက္ကေန စၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။
ေမးခြန္းေမးတဲ့ပုဂၢိဳလ္က ဒီရိုဟင္ဂ်ာျပႆနာရဲ႕ အရင္းအျမစ္န႔ဲဆက္စပ္ၿပီး ေမးခြန္းထုတ္ပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္လည္း ျဖစ္တာေၾကာင့္ စားထိုးအေျဖအသစ္တစ္ခု ရဖုိ႔ ေမးတာပါလို႔ လည္း ေျပာသြားပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕အေျဖက -
I spoke for rule of law. And rule of law covers rules of citizenship as well. This is what I mean by saying the root of the problem is lack of rule of law. We are not certain exactly what the requirements of citizenship laws are. I will mention one particular case of one of our candidates for the last by-election who was disqualified because in accordance with the election regulations, all candidates have to be born of nationals, both parents must be nationals. This candidate of ours, his parents, both of them are Burmese nationals when he was born. But later, his father took another nationality. And on those grounds, he was disqualified as a candidate. ….. Even with regard to citizenship we are not clear what the laws really are. Rule of law, if you have very clear as to who are the citizens of the country under the citizenship laws and who qualified, then there would not be this problem which is always coming up there is an accusation, some people do not belong in Bangladesh and some people do not belong in Burma. Bangladesh says that they are not ours and Burma says that they are not ours and these poor people get shuffled around. So we have to have rule of law, we have to know what the law is. We have to make sure that it is properly implemented.
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ကနဦးမွာ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးက အဓိက အရင္းအျမစ္ပဲဆိုတာကို ထိမိရိုးရွင္းစြာ ေျဖၾကားခဲ့တာပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အေျဖကို ျမန္မာမွဳျပဳရရင္ -
“က်မ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးအေၾကာင္း ေျပာခဲ့တယ္။ ဒီတရားဥပေဒစိုးမိုးေရးထဲမွာပဲ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ဥပေဒကလညး္ အက်ံဳး၀င္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီျပႆနာရဲ႕ အရင္းအျမစ္က တရားဥပေဒစိုးမိုးမွဳမရွိျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လို႔ က်မဆိုလိုတာပါ။ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရွိျခင္းဥပေဒမွာ ဘာေတြလိုအပ္ေနသလဲဆိုတာ က်မတို႔ တိက်ေသခ်ာျခင္း မရွိေသးဘူး။ (တနည္း – ႏိုင္ငံသားျဖစ္ႏိုင္ဖို႔ ဥပေဒထဲမွာ ဘာေတြလိုအပ္သလဲဆိုတာ ဂဃနဏျပဌာန္းထားျခင္းမရွိေသးဘူး။) ”…. အဲဒီေနာက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အန္အလ္ဒီကိုယ္စားလွယ္တစ္ေယာက္ အပယ္ခံခဲ့ရတာကို ဥပမာေပးေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကိုယ္စားလွယ္က ေမြးတုန္းကေတာ့ အေဖေရာ အေမေရာ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။ အဲ- ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ဖခင္ျဖစ္သူက တျခားနိုင္ငံသားခံယူသြားတယ္ဆိုၿပီး သူ႔ကို ပယ္ခဲ့တာပါ။ ပါတီကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္ခြင့္ ဥပေဒမွာက် ဖခင္ေရာ မိခင္ပါ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ရမယ္လို႔ ႔ျပဌာန္းထားပါတယ္။ …………
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဆက္လက္ေျဖၾကားတာက “ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရွိျခင္းကိစၥမွာေတာင္ က်မတို႔ဟာ ဥပေဒဘယ္လုိရွိလဲဆိုတာ မရွင္းလင္းေသးပါဘူး။တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးမွာ ခင္ဗ်ားအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရွိေရးဥပေဒေအာက္မွာ ဘယ္သူေတြကေတာ့ျဖင့္ ႏိုင္ငံသားေတြ၊ ဘယ္သူေတြကေတာ့ျဖင့္ နိုင္ငံသားျဖစ္ဖို႔ အရည္အခ်င္းမီသူေတြဆိုတာ အလြန္ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ျဖစ္ေနရပါမယ္။ ဒါမွသာ ဒီလိုျပႆနာမ်ိဳးေတြ ရွိမလာမွာပါ။ (ျပႆနာဆိုတာမွာ) ဒီစြပ္စြဲမွဳက အျမဲတမ္းဘယ္လို တက္လာသလဲဆိုေတာ့ တခ်ိဳ႔ကိုေတာ့ျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္က ပိုင္တာမဟုတ္ဘူး၊ တခ်ိဳ႕ကိုေတာ့ျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ပိုင္တာမဟုတ္ဘူး (တနည္း တခ်ိဳ႕ကေတာ့ျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသားမဟုတ္ဘူး၊ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမဟုတ္ဘူး) ဆိုၿပီးေတာ့ပါ။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကလည္း ဒီလူေတြက ကြ်န္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံသားမဟုတ္ဘူး၊ ျမန္မာဘက္ကလည္း ဒီလူေတြက ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံသားမဟုတ္ဘူး ဆိုၿပီးေျပာေနၾကေတာ့ ဒီသနားစရာေကာင္းတဲ့လူစုက ဟိုဘက္ေျပးလိုက္ ဒီဘက္ေျပးလိုက္ျဖစ္ေနရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်မတို႔က တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးရွိရမယ္၊ တရားဥပေဒဆိုတာ ဘာလဲဆိုၿပီးသိရမယ္။ ဒီဥပေဒကို စနစ္က်စြာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ျဖစ္ေအာင္ အေသအခ်ာေဆာင္ရြက္ရမယ္။”
အထက္ပါအတိုင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျဖၾကားတဲ့အခါ ေမးခြန္းေမးသူ အေမရိကန္ ရုပ္သံဌာနတစ္ခုရဲ႕ ရီပိုတာျဖစ္သူက ဆက္ၿပီး အထြန္႔တက္ပါတယ္။
သူအထြန္႔တက္ပံုက -
What should it be with regarding to the citizenship? Are they or they are not?
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ပထမဆံုး ေျပာခဲ့တဲ့အေျဖက -
I do not know.
ဒီေနရာမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ စာဖတ္သူကို လံုး၀ရွင္းရွင္းလင္းလင္းျဖစ္သြားေစဖို႔ အေမးအေျဖကို ဒုတိယမၸိ ေဖာ္ျပေပးပါ့မယ္။
အေမး – What should it be with regard to the citizenship? Are they or they are not?
သူတို႔က ႏိုင္ငံသားျဖစ္သင့္ မျဖစ္သင့္နဲ႔ စပ္လ်ဥး္ၿပီး ဘယ္လိုမ်ိဳးပါသလဲ။ သူတို႔က (ႏိုင္ငံသား)လား (ႏိုင္ငံသား)မဟုတ္ဘူးလား။
အေျဖ – I do not know.
က်မမသိဘူး။
ဆက္လက္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျဖၾကားတာက -
I do not know because when you talk about the Rohingya, we are not quite sure who you are talking about. As I said there is a problem about who we are referring to. There is someone who says that those people who claim to be Rohingyas are not the ones who are actually native to Burma. But who are just come over recently from Bangladesh. But, on the other hand, Bangladesh says No. They don’t want them as refugees because they are not native to Bangladesh and they come over from Burma. So how do we sort this out without “RULE OF LAW”, without proper Immigration Processes, without proper policy, without properly implementation of laws. This is why I said the root of all is “The RULE OF LAW” going back to many decades, not going back just to the crime that is just committed a couple of months ago.
ျမန္မာျပန္ – က်မ မသိပါဘူး၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ခင္ဗ်ားအေနနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာအေၾကာင္းေျပာတဲ့အခါ က်မတို႔ ဘယ္သူေတြအေၾကာင္း ခင္ဗ်ားေျပာေနသလဲဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ကေလး မေသမခ်ာျဖစ္ေနပါတယ္။ က်မေျပာခဲ့သလိုပါပဲ၊ က်မတို႔ ဘယ္သူေတြကို ရည္ညြွန္းေနသလဲဆိုတဲ့ေနရာမွာ ျပႆနာရွိေနပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က ရုိဟင္ဂ်ာလို႔ကိုယ့္ကိုကိုယ္ေျပာေနၾကသူေတြဟာေတာ့ျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြမဟုတ္လို႔ ဆိုၾကတယ္၊ သူတို႕က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကေန မၾကာေသးမီကမွ ေရာက္လာၾကသူေတြလို႔ ဆိုၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္တဘက္မွာေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကလည္း မဟုတ္ဘူး၊ သူတို႔ကို ဒုကၡသည္အေနနဲ႔ (က်ေနာ္တို႔) လက္မခံႏိုင္ဘူး၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူတို႔ (ရိုဟင္ဂ်ာ)ေတြက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသားေတြမဟုတ္ဘူး၊ သူတို႔က ျမန္မာဘက္က လာၾကသူေတြလို႔ ဆိုတယ္။ ဒီေတာ့ တရားဥပေဒစိုးမိုးျခငး္မရွိဘဲ ၊ လူ၀င္မွဳၾကီးၾကပ္ေရးကိစၥေတြ စနစ္တက်ေဆာင္ရြက္ျခင္းမရွိဘဲ၊ စနစ္က်တဲ့ ေပၚလစီမရွိဘဲ၊ ဥပေဒကို စနစ္တက်အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းမရွိဘဲ ဒီကိစၥကို ဘယ္လို ရွင္းထုတ္မလဲ။ ဒါေၾကာင့္ က်မက ဒီကိစၥအားလံုးရဲ႕ အရင္းအျမစ္က တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးလို႔ ေျပာခဲ့တာပါ။ ဒါကလည္း ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာကတည္းက (ျဖစ္ေနခဲ့တာပါ။) လြန္ခဲ့တဲ့ နွစ္လေလာက္က ရာဇ၀တ္မွဳက်ဴးလြန္တဲ့ (ျပႆနာ) ကေန စလာခဲ့တာမဟုတ္ဘူး။
ကဲအခု ပထမအေျဖနဲ႔ တဆက္တည္းလာတဲ့ ဒုတိယအေျဖ။ ပထမအေျဖကို သေဘာမက်တဲ့ ေမးခြန္းထုတ္သူက ဆက္ေမးတဲ့အခါ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျဖတဲ့ ဒုတိယအေျဖကို Out of context လုပ္ၿပီး သေဘာက်ဘာသာျပန္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အလြဲၾကီးလြဲပါၿပီ။
အလဲဗင္းဂရုျမန္မာျပန္တာက ဒုတိယအေျဖတစ္ခုတည္းကို ကြက္ၿပီးျပန္ထားတာပါ။ ျပန္ထားေတာ့လည္းဗ်ာ။ ဒီိလိုျဖစ္ေနပါတယ္။
“ရႇင္ေျပာတဲ့႐ုိဟင္ဂ်ာဆုိတာ က်မ မသိဘူး။ ဘယ္သူ ဘယ္၀ါဆုိတာကုိ ရႇင္ေျပာသလဲဆုိတာ က်မတုိ႔ ေသေသခ်ာခ်ာ မသိဘူး။ က်မေျပာခဲ့သလုိပဲ ဘယ္သူ႔ကို ရည္ညႊန္းေျပာဆုိသလဲဆုိတဲ့ ျပႆနာ ရႇိေနတယ္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာဆိုတာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက မဟုတ္ဘူး။ သူတို႔ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရႇ္ႏိုင္ငံကေန မၾကာေသးခင္ကမႇ ေရာက္လာသူေတြလို႔ တခ်ဳိ႕က ေျပာဆိုၾကတယ္။”
“who you are talking about” ဆိုတာနဲ႔ “we don’t know who they are” ဆိုတာ လံုး၀ကြဲျပားျခားနားတဲ့အဓိပၸါယ္ပါ။
အလဲဗင္းမီဒီယာဂရုခင္ဗ်ား။ ခင္ဗ်ားတို႔ဘာသာျပန္လိုက္တဲ့ စကားလံုးမ်ားရဲ႕ မူရင္းက ဒီလုိပါ။
Ido not know because when you talk about the Rohingya, we are not quite sure who you are talking about. As I said there is a problem about who we are referring to. There is someone who says that those people who claim to be Rohingyas are not the ones who are actually native to Burma.But who are just come over recently from Bangladesh.
အဓိပၸါယ္က ရွင္းရွင္းလင္းလင္းၾကီးပါပဲ။ “ပထမ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တရားဥပေဒစိုးမိုးဖို႔လိုတယ္၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ဥပေဒကသာ ဘယ္သူကေတာ့ျဖင့္ႏိုင္ငံသား၊ ဘယ္သူကေတာ့ျဖင့္ နို္င္ငံသားျဖစ္ဖို႔ အရည္အခ်င္းမီတယ္စသျဖင့္ဆံုးျဖတ္နိုင္မယ္။ အဲသလိုေျဖတယ္၊ ဒါကို ေမးခြန္းေမးသူက ရုိဟင္ဂ်ာက ႏိုင္ငံသားဟုတ္လားမဟုတ္လားထပ္ေမးတယ္။ ဒီအခါ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က က်မမသိဘူး၊ ခင္ဗ်ားေျပာတဲ့ရိုဟင္ဂ်ာကို ဘယ္ဥပေဒနဲ႔ ဆံုးျဖတ္ၿပီးႏိုင္ငံသားဟုတ္တယ္၊ မဟုတ္ဘူး အဆံုးအျဖတ္ေပးႏိုင္မလဲ၊ သူမွန္တယ္၊ ငါမွန္တယ္ဆိုၿပီး တဖက္တမ်ိဳးစီ ေျပာေနၾကတာပဲ၊ ဒါေၾကာင့္က်မက အဆံုးအျဖတ္ေပးမယ့္ ဥပေဒရွိဖို႔၊ စိုးမိုးဖို႔၊ လူ၀င္မွဳၾကီးၾကပ္ေရးက႑ေတြ စနစ္က်ဖို႔က အဓိကပါလို႔ ေျပာခဲ့တာေပါ့” လုိ႔ ေျဖၾကားပါတယ္။
ဒီလိုရွငး္ရွင္းၾကီးျဖစ္ေနတဲ့ အဓိပၸါယ္ကို ယုန္ထင္ေၾကာင္ထင္ျဖစ္ေအာင္ လွည့္စားတဲ့ မီဒီယာၾကီးခင္ဗ်ား။ အမွန္တရားဆိုတာ ၾကားမေနလဲရပါတယ္လို႔ ေျပာခဲ့တဲ့မီဒီယာၾကီးခင္ဗ်ား။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ခ်ျပခဲ့တဲ့ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးနဲ႔ လက္ရွိတရားဥပေဒကိစၥေတြကို မီဒီယာၾကီးအေနနဲ႔ စာဖတ္ပရိသတ္ကို ခ်ျပေပးခ့ဲဖူးပါသလား။ ဘယ္နွစ္ၾကိမ္ေလာက္ ခ်ျပေပးဖူးပါသလဲ။
အလဲဗင္းမီဒီယာက ဒီလင့္ခ္ ကို တင္အၿပီး မိနစ္အနည္းငယ္အၾကာမွာပဲ ဒီလို ျဖဳတ္ခ်ျပစ္ခဲ့ ပါတယ္။
ဒါနဲ႔ မခံမရပ္ႏိုင္တဲ့ အမွန္တရားလိုလားသူအခ်ိဳ႕က ဇေ၀ဇ၀ါျဖစ္ၿပီး က်ေနာ့္ဆီ ဆက္သြယ္လာပါတယ္။ သူတို႕ထဲက တစ္ေယာက္က အလဲဗင္းကို ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ေပၚမွာ မက္ေဆ့ခ်္ပို႔ၿပီး ဘာလို႔ အထက္ပါလင့္ခ္ကို ဖ်က္ခ်ရသလဲဆိုတာ ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္တဲ့။ (ပံုမွ Article #14161 not found ဆိုသည့္စာသားအား သတိျပဳၾကပါ)
အဲ မိနစ္အနည္းငယ္ၾကာေလေတာ့ အထက္ပါလင့္က ျပန္ၿပီး အလုပ္လုပ္လာပါတယ္။ အခုလက္ရွိလည္း အဲဒိလင့္ခ္က အလုပ္လုပ္တုန္းပါ။
Link address ကေတာ့
ဒီေတာ့ဗ်ား။ ကြ်န္ေတာ္ေလ့လာဖူးတဲ့ The most successful propaganda technique ဆိုတာေလး ၾကံဳၾကိဳက္တုန္း တင္ျပပါရေစ။ မူရင္းကေတာ့ ဒီမွာပါ။
နံပါတ္ ၃ မွာ ေျပာထားတာက
# 3. Misinformation: This is a subtle technique, it involves reporting information in such a way that the final message of the story is not true, it’s what the propagandist wants you to believe.
သက္ျပင္းရွည္ၾကီးပဲ ခ်မိပါတယ္ဗ်ား။(အဂၤလိပ္လိုပဲ နားလည္ေတာ္မူၾကပါကုန္) ဒီေတာ့ဗ်ား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အေျဖက ျမန္မာ့လက္ရွိ ဥပေဒသည္ နိုင္ငံတကာစံခ်ိန္ေတြနဲ႔ မကိုက္ညီဘဲ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္၊ မည္သူသည္ႏိုင္ငံသား၊ မည္သူသည္ႏိုင္ငံသားမဟုတ္ဆိုတာေတာင္ မခြဲျခားေပးႏိုင္တဲ့ဥပေဒျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကိုသာ conclude လုပ္ ယူႏိုင္ပါတယ္။ အလဲဗင္းၾကီးေျပာသလို “ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ရိုဟင္ဂ်ာသည္ ႏိုင္ငံသားမဟုတ္” ဆိုၿပီး ဒဲ့ေျပာလုိက္သလိုလို ဘာလိုလိုညာလိုလို conclude လုပ္လို႔လုံး၀မရပါ။
ဒါကို ျမန္မာစာဖတ္ပရိသတ္ (အဂၤလိပ္နားမလည္ၾကတဲ့) က သေဘာမေပါက္ႏိုင္ပဲ အလဲဗင္းေပ့ခ်္မွာ ဟာ.. အေမစုက ေျပာလိုက္ပီေဟ့ စသျဖင့္ ကြန္မန္႔ေတြေရးၾကတာ အဓိက misinform လုပ္ထားတဲ့ အလဲဗင္းမွာ တာ၀န္ရွိပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းအတြင္းျဖစ္ပ်က္ေနခဲ့တာေတြထဲက အေၾကာင္းတစ္ခုကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး မသင့္ျမတ္ဘူး ထင္လို႔ ဒီစာေရးတယ္ေပါ့ဗ်ာ။
ဂ်ာနယ္လစ္နဲ႔ က်င့္၀တ္(၃)ဆိုၿပီးေတာ့ ျပီးခဲ့တဲ့တပတ္က weekly eleven စာ ၂၆ မွာပါလာပါတယ္။ “ေကာင္းျခင္းနဲ႔ဆိုးျခငး္ၾကားမွာ ၊ အမွန္နဲ႔အမွားၾကားမွာ၊ ဖိႏွိပ္သူနဲ႔ အဖိႏွိပ္ခံၾကားမွာ ဂ်ာနယ္လစ္ဇင္ဟာ ၾကားေနမွာ မဟုတ္ဘူး။ ၾကားေနမွဳက အမွန္တရားေလာက္အေရးမပါဘူးဆိုတာကို ထင္သာျမင္သာေအာင္ ထုတ္ႏုတ္ျပထားပါတယ္။” တဲ့ဗ်ာ။ အဲ-ရည္ညြွန္းမွာေတာ့ Ethnics for Journalists (2nd Edition) by Richard Keeble ကို ေပးထားပါတယ္။
Out of Contextလိုသေလာက္ျဖတ္ယူၿပီးကုိယ့္သေဘာနဲ႔ထပ္တူျဖစ္ေအာင္လုပ္ယူေဖာ္ျပထားတာမ်ိဳးေတြပါ။ ခုေဆာင္းပါးမွာေတာ့ အဲဒီကိစၥအက်ယ္မေျပာေတာ့ပါဘူး။ လိုရင္းကိုပဲ သြားၾကတာေပါ့ဗ်ာ။ အဲ- ၾကားေနမွဳက အမွန္တရားေလာက္အေရးမပါဆိုတာေလးေတာ့ မွတ္ထားေပးပါလို႔ ေမတၱာရပ္ပါရေစ။
လိုရင္းကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ႏိုင္ငံသားျပဳခြင့္ရွိမရွိနဲ႔စပ္လ်ဥ္းၿပီး ေျဖၾကားခ်က္ကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ မီဒီယာၾကီးက စာဖတ္ပရိသတ္ကို ျဖစ္သလို သေဘာထား၊ လုိသလို ၀ိေသသျပဳၿပီး အလိုက်အသံုးေတာ္ခံခိုင္းခဲ့ပံုပါ။
ဒီေနရာမွာ လံုး၀ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္းသိထားေစလိုတာက ကြ်န္ေတာ္တို႔ အေနနဲ႔ရိုဟင္ဂ်ာကို ကိုယ္စားမျပဳ သလို ရိုဟင္ဂ်ာအေရး ေဆာင္ရြက္ေနတာလည္းမဟုတ္ဆိုတာပါ။
ဒါက ေအာ္စလိုမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျဖသြားတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာႏိုင္ငံသားျပဳခြင့္ ရွိနိုင္မရွိႏိုင္နဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့အေျဖ ဗီြဒီယိုဖိုင္ပါ။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေျဖကို ၁၆း၁၀ ေလာက္ကေန စၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။
ေမးခြန္းေမးတဲ့ပုဂၢိဳလ္က ဒီရိုဟင္ဂ်ာျပႆနာရဲ႕ အရင္းအျမစ္န႔ဲဆက္စပ္ၿပီး ေမးခြန္းထုတ္ပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္လည္း ျဖစ္တာေၾကာင့္ စားထိုးအေျဖအသစ္တစ္ခု ရဖုိ႔ ေမးတာပါလို႔ လည္း ေျပာသြားပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕အေျဖက -
I spoke for rule of law. And rule of law covers rules of citizenship as well. This is what I mean by saying the root of the problem is lack of rule of law. We are not certain exactly what the requirements of citizenship laws are. I will mention one particular case of one of our candidates for the last by-election who was disqualified because in accordance with the election regulations, all candidates have to be born of nationals, both parents must be nationals. This candidate of ours, his parents, both of them are Burmese nationals when he was born. But later, his father took another nationality. And on those grounds, he was disqualified as a candidate. ….. Even with regard to citizenship we are not clear what the laws really are. Rule of law, if you have very clear as to who are the citizens of the country under the citizenship laws and who qualified, then there would not be this problem which is always coming up there is an accusation, some people do not belong in Bangladesh and some people do not belong in Burma. Bangladesh says that they are not ours and Burma says that they are not ours and these poor people get shuffled around. So we have to have rule of law, we have to know what the law is. We have to make sure that it is properly implemented.
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ကနဦးမွာ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးက အဓိက အရင္းအျမစ္ပဲဆိုတာကို ထိမိရိုးရွင္းစြာ ေျဖၾကားခဲ့တာပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အေျဖကို ျမန္မာမွဳျပဳရရင္ -
“က်မ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးအေၾကာင္း ေျပာခဲ့တယ္။ ဒီတရားဥပေဒစိုးမိုးေရးထဲမွာပဲ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ဥပေဒကလညး္ အက်ံဳး၀င္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီျပႆနာရဲ႕ အရင္းအျမစ္က တရားဥပေဒစိုးမိုးမွဳမရွိျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လို႔ က်မဆိုလိုတာပါ။ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရွိျခင္းဥပေဒမွာ ဘာေတြလိုအပ္ေနသလဲဆိုတာ က်မတို႔ တိက်ေသခ်ာျခင္း မရွိေသးဘူး။ (တနည္း – ႏိုင္ငံသားျဖစ္ႏိုင္ဖို႔ ဥပေဒထဲမွာ ဘာေတြလိုအပ္သလဲဆိုတာ ဂဃနဏျပဌာန္းထားျခင္းမရွိေသးဘူး။) ”…. အဲဒီေနာက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အန္အလ္ဒီကိုယ္စားလွယ္တစ္ေယာက္ အပယ္ခံခဲ့ရတာကို ဥပမာေပးေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကိုယ္စားလွယ္က ေမြးတုန္းကေတာ့ အေဖေရာ အေမေရာ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။ အဲ- ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ဖခင္ျဖစ္သူက တျခားနိုင္ငံသားခံယူသြားတယ္ဆိုၿပီး သူ႔ကို ပယ္ခဲ့တာပါ။ ပါတီကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္ခြင့္ ဥပေဒမွာက် ဖခင္ေရာ မိခင္ပါ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ရမယ္လို႔ ႔ျပဌာန္းထားပါတယ္။ …………
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဆက္လက္ေျဖၾကားတာက “ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရွိျခင္းကိစၥမွာေတာင္ က်မတို႔ဟာ ဥပေဒဘယ္လုိရွိလဲဆိုတာ မရွင္းလင္းေသးပါဘူး။တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးမွာ ခင္ဗ်ားအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရွိေရးဥပေဒေအာက္မွာ ဘယ္သူေတြကေတာ့ျဖင့္ ႏိုင္ငံသားေတြ၊ ဘယ္သူေတြကေတာ့ျဖင့္ နိုင္ငံသားျဖစ္ဖို႔ အရည္အခ်င္းမီသူေတြဆိုတာ အလြန္ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ျဖစ္ေနရပါမယ္။ ဒါမွသာ ဒီလိုျပႆနာမ်ိဳးေတြ ရွိမလာမွာပါ။ (ျပႆနာဆိုတာမွာ) ဒီစြပ္စြဲမွဳက အျမဲတမ္းဘယ္လို တက္လာသလဲဆိုေတာ့ တခ်ိဳ႔ကိုေတာ့ျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္က ပိုင္တာမဟုတ္ဘူး၊ တခ်ိဳ႕ကိုေတာ့ျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ပိုင္တာမဟုတ္ဘူး (တနည္း တခ်ိဳ႕ကေတာ့ျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသားမဟုတ္ဘူး၊ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမဟုတ္ဘူး) ဆိုၿပီးေတာ့ပါ။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကလည္း ဒီလူေတြက ကြ်န္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံသားမဟုတ္ဘူး၊ ျမန္မာဘက္ကလည္း ဒီလူေတြက ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံသားမဟုတ္ဘူး ဆိုၿပီးေျပာေနၾကေတာ့ ဒီသနားစရာေကာင္းတဲ့လူစုက ဟိုဘက္ေျပးလိုက္ ဒီဘက္ေျပးလိုက္ျဖစ္ေနရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်မတို႔က တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးရွိရမယ္၊ တရားဥပေဒဆိုတာ ဘာလဲဆိုၿပီးသိရမယ္။ ဒီဥပေဒကို စနစ္က်စြာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ျဖစ္ေအာင္ အေသအခ်ာေဆာင္ရြက္ရမယ္။”
အထက္ပါအတိုင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျဖၾကားတဲ့အခါ ေမးခြန္းေမးသူ အေမရိကန္ ရုပ္သံဌာနတစ္ခုရဲ႕ ရီပိုတာျဖစ္သူက ဆက္ၿပီး အထြန္႔တက္ပါတယ္။
သူအထြန္႔တက္ပံုက -
What should it be with regarding to the citizenship? Are they or they are not?
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ပထမဆံုး ေျပာခဲ့တဲ့အေျဖက -
I do not know.
ဒီေနရာမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ စာဖတ္သူကို လံုး၀ရွင္းရွင္းလင္းလင္းျဖစ္သြားေစဖို႔ အေမးအေျဖကို ဒုတိယမၸိ ေဖာ္ျပေပးပါ့မယ္။
အေမး – What should it be with regard to the citizenship? Are they or they are not?
သူတို႔က ႏိုင္ငံသားျဖစ္သင့္ မျဖစ္သင့္နဲ႔ စပ္လ်ဥး္ၿပီး ဘယ္လိုမ်ိဳးပါသလဲ။ သူတို႔က (ႏိုင္ငံသား)လား (ႏိုင္ငံသား)မဟုတ္ဘူးလား။
အေျဖ – I do not know.
က်မမသိဘူး။
ဆက္လက္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျဖၾကားတာက -
I do not know because when you talk about the Rohingya, we are not quite sure who you are talking about. As I said there is a problem about who we are referring to. There is someone who says that those people who claim to be Rohingyas are not the ones who are actually native to Burma. But who are just come over recently from Bangladesh. But, on the other hand, Bangladesh says No. They don’t want them as refugees because they are not native to Bangladesh and they come over from Burma. So how do we sort this out without “RULE OF LAW”, without proper Immigration Processes, without proper policy, without properly implementation of laws. This is why I said the root of all is “The RULE OF LAW” going back to many decades, not going back just to the crime that is just committed a couple of months ago.
ျမန္မာျပန္ – က်မ မသိပါဘူး၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ခင္ဗ်ားအေနနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာအေၾကာင္းေျပာတဲ့အခါ က်မတို႔ ဘယ္သူေတြအေၾကာင္း ခင္ဗ်ားေျပာေနသလဲဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ကေလး မေသမခ်ာျဖစ္ေနပါတယ္။ က်မေျပာခဲ့သလိုပါပဲ၊ က်မတို႔ ဘယ္သူေတြကို ရည္ညြွန္းေနသလဲဆိုတဲ့ေနရာမွာ ျပႆနာရွိေနပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က ရုိဟင္ဂ်ာလို႔ကိုယ့္ကိုကိုယ္ေျပာေနၾကသူေတြဟာေတာ့ျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြမဟုတ္လို႔ ဆိုၾကတယ္၊ သူတို႕က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကေန မၾကာေသးမီကမွ ေရာက္လာၾကသူေတြလို႔ ဆိုၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္တဘက္မွာေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကလည္း မဟုတ္ဘူး၊ သူတို႔ကို ဒုကၡသည္အေနနဲ႔ (က်ေနာ္တို႔) လက္မခံႏိုင္ဘူး၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူတို႔ (ရိုဟင္ဂ်ာ)ေတြက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသားေတြမဟုတ္ဘူး၊ သူတို႔က ျမန္မာဘက္က လာၾကသူေတြလို႔ ဆိုတယ္။ ဒီေတာ့ တရားဥပေဒစိုးမိုးျခငး္မရွိဘဲ ၊ လူ၀င္မွဳၾကီးၾကပ္ေရးကိစၥေတြ စနစ္တက်ေဆာင္ရြက္ျခင္းမရွိဘဲ၊ စနစ္က်တဲ့ ေပၚလစီမရွိဘဲ၊ ဥပေဒကို စနစ္တက်အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းမရွိဘဲ ဒီကိစၥကို ဘယ္လို ရွင္းထုတ္မလဲ။ ဒါေၾကာင့္ က်မက ဒီကိစၥအားလံုးရဲ႕ အရင္းအျမစ္က တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးလို႔ ေျပာခဲ့တာပါ။ ဒါကလည္း ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာကတည္းက (ျဖစ္ေနခဲ့တာပါ။) လြန္ခဲ့တဲ့ နွစ္လေလာက္က ရာဇ၀တ္မွဳက်ဴးလြန္တဲ့ (ျပႆနာ) ကေန စလာခဲ့တာမဟုတ္ဘူး။
ကဲအခု ပထမအေျဖနဲ႔ တဆက္တည္းလာတဲ့ ဒုတိယအေျဖ။ ပထမအေျဖကို သေဘာမက်တဲ့ ေမးခြန္းထုတ္သူက ဆက္ေမးတဲ့အခါ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျဖတဲ့ ဒုတိယအေျဖကို Out of context လုပ္ၿပီး သေဘာက်ဘာသာျပန္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အလြဲၾကီးလြဲပါၿပီ။
အလဲဗင္းဂရုျမန္မာျပန္တာက ဒုတိယအေျဖတစ္ခုတည္းကို ကြက္ၿပီးျပန္ထားတာပါ။ ျပန္ထားေတာ့လည္းဗ်ာ။ ဒီိလိုျဖစ္ေနပါတယ္။
“ရႇင္ေျပာတဲ့႐ုိဟင္ဂ်ာဆုိတာ က်မ မသိဘူး။ ဘယ္သူ ဘယ္၀ါဆုိတာကုိ ရႇင္ေျပာသလဲဆုိတာ က်မတုိ႔ ေသေသခ်ာခ်ာ မသိဘူး။ က်မေျပာခဲ့သလုိပဲ ဘယ္သူ႔ကို ရည္ညႊန္းေျပာဆုိသလဲဆုိတဲ့ ျပႆနာ ရႇိေနတယ္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာဆိုတာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက မဟုတ္ဘူး။ သူတို႔ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရႇ္ႏိုင္ငံကေန မၾကာေသးခင္ကမႇ ေရာက္လာသူေတြလို႔ တခ်ဳိ႕က ေျပာဆိုၾကတယ္။”
“who you are talking about” ဆိုတာနဲ႔ “we don’t know who they are” ဆိုတာ လံုး၀ကြဲျပားျခားနားတဲ့အဓိပၸါယ္ပါ။
အလဲဗင္းမီဒီယာဂရုခင္ဗ်ား။ ခင္ဗ်ားတို႔ဘာသာျပန္လိုက္တဲ့ စကားလံုးမ်ားရဲ႕ မူရင္းက ဒီလုိပါ။
Ido not know because when you talk about the Rohingya, we are not quite sure who you are talking about. As I said there is a problem about who we are referring to. There is someone who says that those people who claim to be Rohingyas are not the ones who are actually native to Burma.But who are just come over recently from Bangladesh.
အဓိပၸါယ္က ရွင္းရွင္းလင္းလင္းၾကီးပါပဲ။ “ပထမ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တရားဥပေဒစိုးမိုးဖို႔လိုတယ္၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ဥပေဒကသာ ဘယ္သူကေတာ့ျဖင့္ႏိုင္ငံသား၊ ဘယ္သူကေတာ့ျဖင့္ နို္င္ငံသားျဖစ္ဖို႔ အရည္အခ်င္းမီတယ္စသျဖင့္ဆံုးျဖတ္နိုင္မယ္။ အဲသလိုေျဖတယ္၊ ဒါကို ေမးခြန္းေမးသူက ရုိဟင္ဂ်ာက ႏိုင္ငံသားဟုတ္လားမဟုတ္လားထပ္ေမးတယ္။ ဒီအခါ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က က်မမသိဘူး၊ ခင္ဗ်ားေျပာတဲ့ရိုဟင္ဂ်ာကို ဘယ္ဥပေဒနဲ႔ ဆံုးျဖတ္ၿပီးႏိုင္ငံသားဟုတ္တယ္၊ မဟုတ္ဘူး အဆံုးအျဖတ္ေပးႏိုင္မလဲ၊ သူမွန္တယ္၊ ငါမွန္တယ္ဆိုၿပီး တဖက္တမ်ိဳးစီ ေျပာေနၾကတာပဲ၊ ဒါေၾကာင့္က်မက အဆံုးအျဖတ္ေပးမယ့္ ဥပေဒရွိဖို႔၊ စိုးမိုးဖို႔၊ လူ၀င္မွဳၾကီးၾကပ္ေရးက႑ေတြ စနစ္က်ဖို႔က အဓိကပါလို႔ ေျပာခဲ့တာေပါ့” လုိ႔ ေျဖၾကားပါတယ္။
ဒီလိုရွငး္ရွင္းၾကီးျဖစ္ေနတဲ့ အဓိပၸါယ္ကို ယုန္ထင္ေၾကာင္ထင္ျဖစ္ေအာင္ လွည့္စားတဲ့ မီဒီယာၾကီးခင္ဗ်ား။ အမွန္တရားဆိုတာ ၾကားမေနလဲရပါတယ္လို႔ ေျပာခဲ့တဲ့မီဒီယာၾကီးခင္ဗ်ား။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ခ်ျပခဲ့တဲ့ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးနဲ႔ လက္ရွိတရားဥပေဒကိစၥေတြကို မီဒီယာၾကီးအေနနဲ႔ စာဖတ္ပရိသတ္ကို ခ်ျပေပးခ့ဲဖူးပါသလား။ ဘယ္နွစ္ၾကိမ္ေလာက္ ခ်ျပေပးဖူးပါသလဲ။
ကဲအခု၊ အထက္မွာ က်ေနာ္ေျပာတဲ့ အဓိပၸါယ္မ်ိဳးကိုသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာဆိုခဲ့တာပါဆိုတာကို ပိုမိုခိုင္မာေစဖို႔ လန္ဒန္ စီးပြားေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး တကၠသိုလ္ (London school of economics and politics) မွာ ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့
ဒီဘိတ္မွာလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဘယ္လိုေျပာဆိုေဆြးေႏြးသြားသလဲဆိုတာက အနည္းငယ္သံုးသပ္ပါမယ္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး အတြက္ procedure နဲ႔ transitions အေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။ အဲ – Burma law is obsolete. ျမန္မာ့ဥပေဒက ဒိတ္ေအာက္ေနၿပီလို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာသြားခဲ့တာကေတာ့ မွတ္သားစရာပါပဲ။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က Statelessness in Burma ၊ ျမန္မာျပည္က ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္မရွိဘဲ ေယာင္ေျခာက္ဆယ္ျဖစ္သူမ်ားအတြက္ We can base in rule of Law ၊ က်မတို႔ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို အေျခခံႏိုင္တယ္၊ ဒီလိုအေျခခံတဲ့ေနရာမွာ Two aspects ၊ ရွဳေထာင့္နွစ္မ်ိဳးရွိတယ္လို႔ ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။
1) The law of citizenship. What are the citizenship laws in Burma like? Are these just? Are these in line with internationally acceptable standard? ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က
ျမန္မာျပည္က ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရွိျခငး္ဥပေဒက ဘယ္လိုမ်ိဳးပါလဲ။ အဲဒီဥပေဒက တရားမွ်တရဲ႕လား၊ ဒီဥပေဒက ႏိုင္ငံတကာက လက္ခံႏို္င္မယ့္ စံပံုဆန္ေတြနဲ႔ေရာ ကိုက္ညီေနလား ဆိုၿပီး ေမးခြနး္ထုတ္ပါတယ္။
အဲ နံပါတ္ ၂ ေနရာမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာသြားတာက procedural ပါ။ ဘိုလိုကေတာ့ အၾကမ္းဖ်င္း ဒီလိုမ်ိဳးပါ။ How do the immigration authorities work? How do the police work? How do the court work?
ဒီဘိတ္မွာလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဘယ္လိုေျပာဆိုေဆြးေႏြးသြားသလဲဆိုတာက အနည္းငယ္သံုးသပ္ပါမယ္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး အတြက္ procedure နဲ႔ transitions အေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။ အဲ – Burma law is obsolete. ျမန္မာ့ဥပေဒက ဒိတ္ေအာက္ေနၿပီလို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာသြားခဲ့တာကေတာ့ မွတ္သားစရာပါပဲ။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က Statelessness in Burma ၊ ျမန္မာျပည္က ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္မရွိဘဲ ေယာင္ေျခာက္ဆယ္ျဖစ္သူမ်ားအတြက္ We can base in rule of Law ၊ က်မတို႔ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို အေျခခံႏိုင္တယ္၊ ဒီလိုအေျခခံတဲ့ေနရာမွာ Two aspects ၊ ရွဳေထာင့္နွစ္မ်ိဳးရွိတယ္လို႔ ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။
1) The law of citizenship. What are the citizenship laws in Burma like? Are these just? Are these in line with internationally acceptable standard? ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က
ျမန္မာျပည္က ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရွိျခငး္ဥပေဒက ဘယ္လိုမ်ိဳးပါလဲ။ အဲဒီဥပေဒက တရားမွ်တရဲ႕လား၊ ဒီဥပေဒက ႏိုင္ငံတကာက လက္ခံႏို္င္မယ့္ စံပံုဆန္ေတြနဲ႔ေရာ ကိုက္ညီေနလား ဆိုၿပီး ေမးခြနး္ထုတ္ပါတယ္။
အဲ နံပါတ္ ၂ ေနရာမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာသြားတာက procedural ပါ။ ဘိုလိုကေတာ့ အၾကမ္းဖ်င္း ဒီလိုမ်ိဳးပါ။ How do the immigration authorities work? How do the police work? How do the court work?
လူ၀င္မွဳၾကီးၾကပ္ေရးအာဏာပိုင္ေတြ ဘယ္လိုအလုပ္လုပ္ပါသလဲ၊ ရဲေတြ ဘယ္လို အလုပ္လုပ္ေနပါသလဲ၊ တရားရံုးေတြ ဘယ္လိုအလုပ္ လုပ္ေနပါသလဲ။ (ဒါေတြက procedural ေတြပါတဲ့)
These two are essential to find why stateless persons are stateless. Whether there is not something that can be done to assure the position within the rule of law.
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အထက္ပါ အခ်က္ ၂ ခ်က္ကေတာ့ ႏို္င္ငံမဲ့ေနသူေတြ ဘာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံမဲ့ေနသလဲဆိုတာ ရွာေဖြဖို႔ အဓိကနည္းလမ္း ၂ သြယ္ပါလို႔ ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ ၂ ခ်က္ကို အေျခခံျခင္းျဖင့္ (ဒီနိုင္ငံမဲ့ေနသူမ်ား) အတြက္ အေျခအေနတစ္ခုကို တရားဥပေဒအတြင္းမွာပဲ တိက်ေသခ်ာစြာ အဆံုးအျဖတ္ေပးဖို႔ (ဥပေဒ အမ်ိဳးအစားတစ္ခု) ရွိမေနဘူးလားဆိုတာကိုလည္း ရွာေဖြေတြ႔ရွိနိုင္ပါတယ္လုိ႔ ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။
ဒီေတာ့ဗ်ား။ ေကာက္ခ်က္ကေတာ့ ဒီလိုခ်ပါတယ္။ အလဲဗင္းမီဒီယာက ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးရွင္မ်ားအေနနဲ႔ ဒီလို out of context လုပ္တာကေတာ့ အမွန္တရားကေန ေသြဖယ္ၿပီး ျပည္သူကို လွည့္စားတယ္လို႔ပဲ ေျပာရမွာပါ။ တျခားနည္းလမ္းမရွိပါ။
ဗြီဒီယိုဖိုင္မ်ားကို အေသအခ်ာနားေသာတဆင္ၾကည့္ၾကပါ။ ကြ်န္ေတာ္ကိုယ္တိုင္လည္း ဒီစာမေရးမီ ဗီြဒီယိုဖုိင္ေတြကို အနည္းဆံုး ၃ ေခါက္ထပ္မနည္း နားေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ တျခားတတ္ကြ်မ္းသူမ်ားဆီကလည္း သေဘာထား ေမးျမန္းခဲ့ ပါတယ္။
These two are essential to find why stateless persons are stateless. Whether there is not something that can be done to assure the position within the rule of law.
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အထက္ပါ အခ်က္ ၂ ခ်က္ကေတာ့ ႏို္င္ငံမဲ့ေနသူေတြ ဘာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံမဲ့ေနသလဲဆိုတာ ရွာေဖြဖို႔ အဓိကနည္းလမ္း ၂ သြယ္ပါလို႔ ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ ၂ ခ်က္ကို အေျခခံျခင္းျဖင့္ (ဒီနိုင္ငံမဲ့ေနသူမ်ား) အတြက္ အေျခအေနတစ္ခုကို တရားဥပေဒအတြင္းမွာပဲ တိက်ေသခ်ာစြာ အဆံုးအျဖတ္ေပးဖို႔ (ဥပေဒ အမ်ိဳးအစားတစ္ခု) ရွိမေနဘူးလားဆိုတာကိုလည္း ရွာေဖြေတြ႔ရွိနိုင္ပါတယ္လုိ႔ ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။
ဒီေတာ့ဗ်ား။ ေကာက္ခ်က္ကေတာ့ ဒီလိုခ်ပါတယ္။ အလဲဗင္းမီဒီယာက ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးရွင္မ်ားအေနနဲ႔ ဒီလို out of context လုပ္တာကေတာ့ အမွန္တရားကေန ေသြဖယ္ၿပီး ျပည္သူကို လွည့္စားတယ္လို႔ပဲ ေျပာရမွာပါ။ တျခားနည္းလမ္းမရွိပါ။
ဗြီဒီယိုဖိုင္မ်ားကို အေသအခ်ာနားေသာတဆင္ၾကည့္ၾကပါ။ ကြ်န္ေတာ္ကိုယ္တိုင္လည္း ဒီစာမေရးမီ ဗီြဒီယိုဖုိင္ေတြကို အနည္းဆံုး ၃ ေခါက္ထပ္မနည္း နားေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ တျခားတတ္ကြ်မ္းသူမ်ားဆီကလည္း သေဘာထား ေမးျမန္းခဲ့ ပါတယ္။
အလဲဗင္းမီဒီယာက ဒီလင့္ခ္ ကို တင္အၿပီး မိနစ္အနည္းငယ္အၾကာမွာပဲ ဒီလို ျဖဳတ္ခ်ျပစ္ခဲ့ ပါတယ္။
ဒါနဲ႔ မခံမရပ္ႏိုင္တဲ့ အမွန္တရားလိုလားသူအခ်ိဳ႕က ဇေ၀ဇ၀ါျဖစ္ၿပီး က်ေနာ့္ဆီ ဆက္သြယ္လာပါတယ္။ သူတို႕ထဲက တစ္ေယာက္က အလဲဗင္းကို ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ေပၚမွာ မက္ေဆ့ခ်္ပို႔ၿပီး ဘာလို႔ အထက္ပါလင့္ခ္ကို ဖ်က္ခ်ရသလဲဆိုတာ ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္တဲ့။ (ပံုမွ Article #14161 not found ဆိုသည့္စာသားအား သတိျပဳၾကပါ)
အဲ မိနစ္အနည္းငယ္ၾကာေလေတာ့ အထက္ပါလင့္က ျပန္ၿပီး အလုပ္လုပ္လာပါတယ္။ အခုလက္ရွိလည္း အဲဒိလင့္ခ္က အလုပ္လုပ္တုန္းပါ။
Link address ကေတာ့
ဒီေတာ့ဗ်ား။ ကြ်န္ေတာ္ေလ့လာဖူးတဲ့ The most successful propaganda technique ဆိုတာေလး ၾကံဳၾကိဳက္တုန္း တင္ျပပါရေစ။ မူရင္းကေတာ့ ဒီမွာပါ။
နံပါတ္ ၃ မွာ ေျပာထားတာက
# 3. Misinformation: This is a subtle technique, it involves reporting information in such a way that the final message of the story is not true, it’s what the propagandist wants you to believe.
သက္ျပင္းရွည္ၾကီးပဲ ခ်မိပါတယ္ဗ်ား။(အဂၤလိပ္လိုပဲ နားလည္ေတာ္မူၾကပါကုန္) ဒီေတာ့ဗ်ား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အေျဖက ျမန္မာ့လက္ရွိ ဥပေဒသည္ နိုင္ငံတကာစံခ်ိန္ေတြနဲ႔ မကိုက္ညီဘဲ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္၊ မည္သူသည္ႏိုင္ငံသား၊ မည္သူသည္ႏိုင္ငံသားမဟုတ္ဆိုတာေတာင္ မခြဲျခားေပးႏိုင္တဲ့ဥပေဒျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကိုသာ conclude လုပ္ ယူႏိုင္ပါတယ္။ အလဲဗင္းၾကီးေျပာသလို “ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ရိုဟင္ဂ်ာသည္ ႏိုင္ငံသားမဟုတ္” ဆိုၿပီး ဒဲ့ေျပာလုိက္သလိုလို ဘာလိုလိုညာလိုလို conclude လုပ္လို႔လုံး၀မရပါ။
ဒါကို ျမန္မာစာဖတ္ပရိသတ္ (အဂၤလိပ္နားမလည္ၾကတဲ့) က သေဘာမေပါက္ႏိုင္ပဲ အလဲဗင္းေပ့ခ်္မွာ ဟာ.. အေမစုက ေျပာလိုက္ပီေဟ့ စသျဖင့္ ကြန္မန္႔ေတြေရးၾကတာ အဓိက misinform လုပ္ထားတဲ့ အလဲဗင္းမွာ တာ၀န္ရွိပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးေမးခ်င္တာကေတာ့ – အလဲဗင္းမီဒီယာအုပ္စုခင္ဗ်ား။ ေနာင္ၾကီးတို႔မွာ အမွန္တရားဆိုတာကို ထူးထူးျခားျခားေလးမ်ား Define လုပ္ထားရင္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကိုလည္း ဗဟုသုတအျဖစ္ ေ၀မွ်ေပးပါလို႔ ရိုးသားစြာေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္ခင္ဗ်ား။
Source : MMSY
Source : MMSY
မ်ီဳးၿမတ္ထြန္းေရးbuddish ဘဂၤါလီေတြအမ်ားၾကီးဘဲ၊ဟိုဘက္ကလာၿပီးတိုင္း၇င္သာအေရးၿခံဳၿပိးေတာ္လြွတ္ေတာ္ထဲေတာင္ေရာက္ေနၾက ၿပီး။