ႏိုင္ငံေတာ္၊ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာ ႏွင့္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး ( ကိုကိုၾကီး ၈၈ မ်ိဳးဆက္)
“ႏိုင္ငံေတာ္ ” ဆိုသည့္ စကားရပ္သည္ သတင္းစာ၊ ေရဒီယို၊ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားမ်ားတြင္ ႀကိမ္ေရအမ်ားဆံုး သံုးစြဲသည့္ ေဝါဟာရျဖစ္မည္ထင္သည္။ ရာစုႏွစ္ဝက္ခန္႔ရွိသည့္တိုင္ “ႏိုင္ငံသားမ်ား” အေနျဖင့္ အဓိပၸါယ္ဗလံုး ဗေထြး ျဖင့္ ဖတ္ခဲ့၊ ၾကည့္ခဲ့၊ ၾကားခဲ့ၾကရၿပီးျဖစ္သည္။
အမွန္စင္စစ္ “အစိုးရ ” ႏွင့္ “ႏိုင္ငံေတာ္ ” ကို လံုးေထြးသံုးစြဲျခင္းသာျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္အၾကည္ညိဳ ပ်က္ေအာင္လုပ္ျခင္း - ပုဒ္မ ၁၂၄(က)ကို က်င့္သံုးႏိုင္ရန္အတြက္ “ႏိုင္ငံေတာ္ ” ဆိုသည္မွာ “ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒျဖင့္ တည္ေထာင္ခန္႔အပ္ေသာ အစိုးရ ” ဟူ၍ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုသည္။
ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုသည္မွာ ႏိုင္ငံသားမ်ားႏွင့္ အစိုးရအၾကား ရပိုင္ခြင့္၊ တာ၀န္၀တၱရားမ်ား၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္ အပ္ႏွင္းျခင္း၊ အေရးယူ ႐ုတ္သိမ္းျခင္းမ်ားကို သေဘာတူခ်ဳပ္ဆိုေသာ ပဋိဉာဥ္စာခ်ဳပ္ပင္ျဖစ္သည္။
ပဋိဉာဥ္စာခ်ဳပ္တစ္ခု တရားဝင္ခိုင္မာမႈရွိေစရန္မွာ ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း၊ ဖ်ားေယာင္းေသြးေဆာင္ျခင္း တစ္စံုတရာမပါဘဲ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါး က်န္းမာလ်က္ရွိစဥ္ မိမိဆႏၵသေဘာအေလ်ာက္ ခ်ဳပ္ဆိုေသာ စာခ်ဳပ္ျဖစ္ရန္ လိုအပ္သည္။ ဤအခ်က္သည္ စာခ်ဳပ္၏ဂုဏ္သိကၡာျဖစ္သည္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၏ ဂုဏ္သိကၡာျဖစ္သည္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို လိုက္နာေဖာ္ေဆာင္ရမည့္ ႏိုင္ငံသားမ်ားႏွင့္ အစိုးရအဖြဲ႕အစည္း အဆင့္ဆင့္၏ ဂုဏ္သိကၡာ ျဖစ္သည္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒတြင္ပင္လွ်င္ “ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာသည္ ႏိုင္ငံသား မ်ားထံမွ ဆင္းသက္ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္တစ္၀န္းလံုး၌ တည္သည္ ” ဟူ၍ ႏိုင္ငံေတာ္အေျခခံမူမ်ား၊ အခန္း(၁)၊ ပုဒ္မ(၄)တြင္ အတိအလင္း ျပ႒ာန္းထားသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတြင္းရွိ ဥပေဒအားလံုး၏ အျမင့္ဆံုးဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္အရ ႏိုင္ငံသားမ်ားထံမွ ဆင္းသက္ျခင္း မဟုတ္ဘဲ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို က်င့္သံုးျခင္းသည္ တရားမ၀င္ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္ဟူ၍ သတ္မွတ္ေခၚေ၀ၚျခင္း မျပဳႏိုင္ေၾကာင္း ထင္ရွားေပၚလြင္ၿပီးျဖစ္သည္။
ျပစ္မႈဆိုင္ရာဥပေဒပုဒ္မ (၁၂၁) ႏိုင္ငံေတာ္သစၥာေဖာက္ဖ်က္မႈ၊ ပုဒ္မ ၁၂၄(က) ႏိုင္ငံေတာ္အၾကည္ညိဳ ပ်က္ေစမႈဆိုင္ရာ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားအရလည္း “ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျဖင့္ တည္ေထာင္ခန္႔အပ္ေသာ အစိုးရ ” ဟူ၍ အတိအလင္း ဖြင့္ဆိုျပ႒ာန္းခ်က္အရ အျခားနည္းျဖင့္တည္ေထာင္ဖြဲ႕စည္းေသာ အစိုးရမ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္ဟူ၍ မသတ္မွတ္ေၾကာင္း သိသာထင္ရွားၿပီးျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရပ္အရ “ ႏိုင္ငံေတာ္ ” ကို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုရာတြင္လည္း ႏိုင္ငံေတာ္၏ အဂၤါရပ္မ်ား အျဖစ္ -
၁။ ပထ၀ီနယ္နိမိတ္
၂။ ႏိုင္ငံသား
၃။ အစိုးရ ႏွင့္
၄။ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ဟူ၍ ရွင္းလင္းေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
ယင္းဖြင့္ဆိုခ်က္သည္ပင္ ႏိုင္ငံေရးစနစ္အားလံုးအတြက္ ျခံဳငံုဖြင့္ဆိုခ်က္ျဖစ္ၿပီး ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ေဖာ္ေဆာင္က်င့္သံုးသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားအတြက္သာ သီးျခားျပ႒ာန္းခ်က္မ်ဳိး မဟုတ္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း သက္ဦး ဆံပိုင္ဘုရင္အစိုးရ၊ လူနည္းစုမွဴးမတ္မ်ားအုပ္ခ်ဳပ္သည့္အစုိးရ၊ တစ္ပါတီအာဏာရွင္၊ စစ္အာဏာရွင္ အစိုးရမ်ား သည္ပင္လွ်င္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုသာ ျဖစ္သည္။ မိမိကိုယ္မိမိ ႏိုင္ငံေတာ္ဟူ၍ မသတ္မွတ္ႏိုင္ေပ။ အစိုးရႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ထပ္တူျပဳ၍ မရေပ။
“ ႏိုင္ငံေတာ္ဆိုတာ ငါဘဲ၊ ငါ့ကိုဆန္႔က်င္တာဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ဆန္႔က်င္တာဘဲ ” ဟူ၍ သမိုင္းတြင္ခဲ့သည့္စကားကို သံုးစြဲခဲ့သူမွာ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွ (၁၆)ဆက္ေျမာက္ လူ၀ီဘုရင္ ျဖစ္သည္။ နိဂံုး မေကာင္းခဲ့ပါ။ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အစိုးရမ်ားက “ႏိုင္ငံေတာ္ ” ဆိုသည့္ေ၀ါဟာရကို ပုဂၢလိကပိုင္ျပဳလုပ္ သံုးစြဲခဲ့ရာမွ “ အမည္ခံႏိုင္ငံေတာ္ ” ၏ အခန္းက႑မွာ အတိုင္းအဆမရွိ ႀကီးမားေနၿပီး ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ အခန္း က႑မွာ ေမွးမွိန္ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရသည္။
ယေန႔ ေခတ္သစ္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ဒီမိုကရက္တစ္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းသည္ တစ္စတစ္စ က်ယ္ျပန္႔ ႀကီးထြားလာေနၿပီျဖစ္သည္။ ဒီမိုကရက္တစ္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏အခန္းက႑သည္ အေျခခံ မ႑ိဳင္ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏အခန္းက႑ ႀကီးမားအေရးပါလာျခင္း၊ ႏုိင္ငံသားမ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာ ျမင့္မားလာျခင္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဂုဏ္သိကၡာ ျမႇင့္တင္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ အခန္းက႑ကို ပစ္ပယ္သည့္ အစိုးရမ်ား၊ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးမ်ားကို ပိတ္ပင္ညႇင္းပန္းသည့္ အစိုးရမ်ားကို ႏုိင္ငံတကာ မိသားစုမ်ားက ေ၀ဖန္ျပစ္တင္ျခင္း၊ အေရးယူပိတ္ဆို႔ျခင္းမ်ားသည္လည္း အထင္အရွားပင္ျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံေတာ္၏ ပံုရိပ္ ထိခိုက္နိမ့္က်ျခင္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိခိုက္ေစျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိန္းသိမ္းျခင္းျဖင့္သာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ဂုဏ္သိကၡာကို ျမႇင့္တင္ႏိုင္ေပမည္။
တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာျမင့္မားေရးအတြက္ အေျခခံ အုတ္ျမစ္ျဖစ္သည္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး ဆိုသည္မွာ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္၊ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု၏ စိုးမိုး အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းႏွင့္ လံုး၀ဆန္႔က်င္ျခားနားသည္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးသည့္ အေျခအေနတြင္ လူပုဂၢိဳလ္ အဖြဲ႕အစည္း အားလံုးသည္ တရားဥပေဒေရွ႕ေမွာက္တြင္ တန္းတူသာျဖစ္သည္။ တရားဥပေဒအရ သတ္မွတ္ထားသည့္ အခြင့္အေရး၊ တာ၀န္၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားအတိုင္းသာ က်င့္သံုးေဆာင္ရြက္ရမည္ ျဖစ္သည္။ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံတြင္ တရားဥပေဒသည္ ႏိုင္ငံသားမ်ားကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးမ်ားကို အာမခံႏိုင္ရန္ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ အက်ိဳးကို ေရွ႕႐ႈ ျပ႒ာန္းရမည္ျဖစ္သည္။ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားသည္ ႏိုင္ငံသားမ်ား ဘက္မွ ရပ္တည္သေလာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူ မ်ားဘက္မွ ရပ္တည္သေလာ ျပန္လည္ဆန္းစစ္ ေ၀ဖန္ရန္ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနၿပီျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ ႏွင့္ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိခိုက္ညႇိဳးႏြမ္းေစေသာ ဥပေဒမ်ားကို ျပန္လွန္သံုးသပ္၍ ျပဳျပင္ပယ္ဖ်က္ေပးပါရန္ တင္ျပေတာင္းဆိုရမည့္အခ်ိန္လည္းျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ပါ၍ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိခိုက္ညႇိဳးႏြမ္းေစေသာ ဥပေဒအခ်ိဳ႕ကို တင္ျပ ေဆြးေႏြးသြားပါမည္။
၁။ (၁၉၀၇)ခုနွစ္ ေက်းရြာနွင္႕ျမိဳ႕ျပ အက္ဥပေဒပါ ဧည့္စာရင္းတုိင္ၾကားျခင္း
ဤဥပေဒကို ထုတ္ျပန္ျပ႒ာန္းခဲ့ေသာ အစိုးရသည္ ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕အစိုးရျဖစ္သည္။ သက္တမ္း အားျဖင့္ (၁၀၅)ႏွစ္ ရွိခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ (၁၈၈၅)ခုႏွစ္ ျမန္မာဘုရင္ သီေပါမင္းအစိုးရကို ဖမ္းဆီး ကၽြန္ျပဳၿပီး ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာမ်ိဳးခ်စ္မ်ား၏ လက္နက္ကိုင္ပုန္ကန္မႈကို ဓါးျပမႈ၊ လုယက္မႈ၊ ေသာင္းက်န္းမႈမ်ားအျဖစ္ ခ်ိဳးႏွိမ္ စြပ္စြဲၿပီး ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႏွိမ္နင္းခဲ့သည့္ ကာလလည္းျဖစ္သည္။ (၁၉၀၄)ခုႏွစ္၊ ရုရွား - ဂ်ပန္ စစ္ပြဲတြင္ ဂ်ပန္က အႏိုင္ရခဲ့ၿပီး ျမန္မာမ်ိဳးခ်စ္မ်ားအၾကား အာရွသားမ်ား၏ ေအာင္ပြဲအျဖစ္ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓါတ္မ်ား စတင္ ႏိုးၾကားလာသည့္ ကာလလည္းျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း အုပ္စိုးသူအစိုးရ၏ လံုျခံဳေရးလိုအပ္ခ်က္အရ ကိုလိုနီႏိုင္ငံသားမ်ား၏ ခရီးသြားလာခြင့္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ဤဥပေဒတြင္ ထည့္သြင္းျပ႒ာန္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ဤဥပေဒ အႏွစ္တစ္ရာေက်ာ္လာသည့္အခ်ိန္ထိ ဆက္လက္က်င့္သံုးေနျခင္းကို အေလးအနက္ ျပန္လည္သံုးသပ္ၾကရေပေတာ့မည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတစ္ေယာက္အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ျဖင့္ ထြက္ခြာ သည့္အခါ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ဧည့္စာရင္းတိုင္ၾကားရျခင္းမရွိဘဲ မိမိႏိုင္ငံတြင္း ခရီးသြား လည္ပတ္သည့္အခါ ဧည့္စာရင္းတိုင္ၾကားရမည္ဆိုသည့္ အခ်က္ကို ႏႈိင္းယွဥ္သံုးသပ္ရန္လိုအပ္ေပလိမ့္မည္။ ႏိုင္ငံသားအားလံုး သန္းေပါင္း(၆၀)ခန္႔သည္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ႏိုင္ဖြယ္ရွိသည့္ သံသယျဖင့္ ေစာင့္ၾကည့္ခံရသူမ်ား (suspected) အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရသည့္သေဘာ ျဖစ္သည္။ ဧည့္သည္အျဖစ္ သြားေရာက္လည္ပတ္သည့္ တည္းခိုသည့္ ဧည့္သည္မ်ားသည္လည္းေကာင္း၊ လက္ခံခြင့္ျပဳသည့္ အိမ္ရွင္မ်ားသည္လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံသားအားလံုးသည္ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ဖြယ္ရာမရွိသည့္ ျပစ္မႈတစ္စံုတစ္ရာ က်ဴးလြန္ႏိုင္ဖြယ္ရွိသည့္သူမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရျခင္း ျဖစ္သည္။ ရံဖန္ရံခါျဖစ္ေပၚတတ္သည့္ ဗံုးကြဲမႈတစ္ခ်ဳိ႕ရွိခဲ့ျခင္းအတြက္ ႏိုင္ငံသားသန္း(၆၀)က ၀န္ထုတ္၀န္ပိုး တစ္ခုအျဖစ္ လိုက္နာေနၾကရျခင္း ျဖစ္သည္။ ဧည့္စာရင္းဥပေဒေၾကာင့္လည္း ယင္းျဖစ္ရပ္မ်ားကို ကာကြယ္ ႏိုင္ျခင္းမရွိပါ။ ႏိုင္ငံတြင္း အဂတိလိုက္စားမႈ၊ ျခစားမႈမ်ားေၾကာင့္ အမွန္တကယ္ က်ဴးလြန္မည့္သူမ်ားအတြက္မူ ယင္းဥပေဒကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္သည့္ အေျခအေနမ်ား ရွိေနၿပီးျဖစ္ပါသည္။ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာျဖင့္ ၾကည့္လွ်င္ ယင္းဥပေဒေၾကာင့္ စာရြက္စာတမ္း၊ အခ်ိန္၊ လုပ္အားဆံုး႐ႈံးမႈမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ ေလလြင့္ ျပဳန္းတီးမႈမ်ားပင္ျဖစ္သည္။ အဆိုး၀ါးဆံုးမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ားအေနျဖင့္ ႐ံုးျပင္ကနားဆိုလွ်င္ အထိတ္ထိတ္ အလန္႔လန္႔ျဖင့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ သိမ္ငယ္မႈ၊ ဂုဏ္သိကၡာဆိုင္ရာ ထိခိုက္မႈပင္ျဖစ္သည္။
မူရင္းေက်းရြာႏွင့္ၿမိဳ႕ျပအက္ဥပေဒပါ ၿမိဳ႕ျပအက္ဥပေဒပုဒ္မ(၄)တြင္ “ဤဥပေဒအာဏာသက္ေရာက္ ရမည့္ၿမိဳ႕မ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတမွ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာထုတ္ျပန္၍ သတ္မွတ္ႏိုင္သည္ ” ဟု သီးျခားျပ႒ာန္းထား သည္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ အစိုးရ၏ လံုျခံဳေရးလိုအပ္ခ်က္ေၾကာင့္ ထုတ္ျပန္ေသာ အက္ဥပေဒ တြင္ပင္လွ်င္ တစ္နိုင္ငံလံုးအတြက္ရည္ရြယ္ျခင္းမဟုတ္ဘဲ ဤဥပေဒက်င့္သံုးရန္ လုိအပ္မည့္ ကာလအေလ်ာက္ လိုအပ္မည့္ၿမိဳ႕မ်ားကိုသာ သတ္မွတ္က်င့္သံုးရမည္ဟု အထင္အရွား ျပ႒ာန္းထားသည္ကို သတိျပဳရန္လိုေပ လိမ့္မည္။ မူရင္းျပ႒ာန္းက်င္႕သံုးခဲ႕သည့္ တိုင္းတပါးအစိုးရပင္လွ်င္ ၄င္း၏လံုျခံဳေရးအတြက္ စိုးရိမ္ရသည့္ ၿမိဳ႕မ်ားမွအပ အျခားျပည္သူ ( နိုင္ငံသားမ်ား) အားလံုးအတြက္ ဝန္ထုတ္ဝန္ပိုးမျဖစ္ေစရန္ ဂရုတစိုက္ သတ္မွတ္ ျပ႒ာန္းမည္ဟု ဆိုိလုိသည္။ သို႔ေသာ္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး နွစ္ေပါင္း ( ၆၀ ) ခန္႔ ၾကာခဲ့သည့္အခ်ိန္တြင္ နုိင္ငံ နယ္နိမိတ္အတြင္း ကာလ၊ ေဒသ မေရြး သက္ေရာက္ေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ တရားဥပေဒဆုိသည္မွာ မျပ႒ာန္းမီ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္သူ မရွိဘဲ၊ ျပ႒ာန္းလိုက္သည့္အခ်ိန္တြင္မွ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္သူမ်ားအျဖစ္ ေရာက္ရွိသြားရျခင္းျဖစ္သည္။ ျပ႒ာန္းရန္မလိုအပ္သည့္ ဥပေဒမ်ား၊ လိုက္နာရန္မလြယ္ကူသည့္ ဥပေဒမ်ားကို ျပ႒ာန္းလိုက္ျခင္းသည္ နုိင္ငံသားမ်ားအား ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္သူမ်ားအျဖစ္ တြန္းပို႔လိုက္သည့္သေဘာလည္း ျဖစ္သည္။ နုိင္ငံသားမ်ား၏ဂုဏ္သိကၡာကိုထိပါးေစျခင္းလည္းျဖစ္သည္။ အထက္ပါဥပေဒ၏ ေက်းရြာအက္ ဥပေဒပုဒ္မ (၁၅) ပိုဒ္ခြဲ(၂) တြင္ ဧည့္စာရင္းတိုင္ထားသည့္ ဧည့္သည္ျပန္သြားလွ်င္ အိမ္ရွင္က သတင္းပို႔ တုိင္ၾကားရမည္ဟု ဆက္လက္ျပ႒ာန္းထားသည္ကို ေတြ႕ရွိရသည္။ သို႔ေသာ္ မည္သည့္အိမ္ရွင္ကမွ ဧည့္သည္ ျပန္သြားၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းပို႔တိုင္ၾကားေလ့မရွိေပ။ ဆိုလိုသည္မွာ နိုင္ငံသားအားလံုးအေနျဖင့္ သိလွ်က္ ျဖစ္ေစ၊ မသိ၍ျဖစ္ေစ ယင္းဥပေဒကို ခ်ိဳးေဖာက္မိလွ်က္သား ျဖစ္ေနေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ (၁၉၀၇)ခုနွစ္ ေက်းရြာ နွင့္ၿမိဳ႕ျပ အက္ဥပေဒပါ ဧည့္စာရင္း တုိင္ၾကားရျခင္း ဥပေဒသည္ နုိင္ငံသားအားလံုးအား သံသယ ျဖစ္ဖြယ္၊ မယံုၾကည္ရသည့္သူမ်ား(suspected) အျဖစ္ ဂုဏ္သိကၡာထိပါးေစၿပီး ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္သူမ်ားအျဖစ္ တြန္းပို႔ေနသည္္ကို ဝမ္းနည္းဖြယ္ရာ ေတြ႕ရွိရပါသည္။
၂။ (၁၉၅၀)ခုနွစ္ အေရးေပၚစီမံမႈ အက္ဥပေဒ
ဤဥပေဒကို ျပ႒ာန္းသည့္ကာလသည္ (၁၉၄၈) ခုႏွစ္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးစ ေရာင္စံုလက္နက္ကိုင္ ပုန္ကန္မႈမ်ားေၾကာင့္ ရန္ကုန္အစိုးရဟူ၍ပင္ ေခၚေဝၚသမုတ္ခံရသည့္ကာလ(အေရးေပၚအေျခအေန ျဖစ္ေပၚ ေနသည့္ကာလ) ျဖစ္သည္။ အမွန္စင္စစ္ ဤဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားသည္ သာမန္အေျခအေန ( တရားဥပေဒ စိုးမုိးေနသည့္ အေျခအေန) တြင္ ျပစ္မႈဆိုင္ရာဥပေဒမ်ားျဖင့္ အေရးယူေဆာင္ရြက္နုိင္သည့္ ျပစ္မႈမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ယင္းကာလက တည္ဆဲအစိုးရအေနျဖင့္ တရားဥပေဒဆိုင္ရာ ပံုမွန္လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားကို အခ်ိန္ယူ က်င့္သံုးနိုင္သည့္အေျခအေန မရွိျခင္းေၾကာင့္အေရးေပၚစီမံမႈအက္ဥပေဒ ကို အေရးတႀကီး ျပ႒ာန္း က်င့္သံုးရျခင္း ျဖစ္သည္။ နိုင္ငံေတာ္တစ္ဝန္းလံုးသည္ အေရးေပၚအေျခအေနေအာက္တြင္တည္ရွိေနသည္၊ ပံုမွန္အေျခအေနပ်က္ျပားေနသည္ဟု ဆိုလိုသည္။
ေခတ္အဆက္ဆက္ အစိုးရမ်ားအေနျဖင့္ ယင္းဥပေဒကို ဖ်က္သိမ္းျခင္း၊ ဆိုင္းငံ့ျခင္းမရွိဘဲ အစဥ္ တစိုက္ က်င့္သံုးခဲ့သည္မွာ နွစ္ေပါင္း (၆၀) ေက်ာ္ခဲ့ေပၿပီ။ တိုးတက္လာသည္မွာ မူရင္းဥပေဒအရ အျမင့္ဆံုး ျပစ္ဒဏ္(၇)နွစ္ အစား (၁၉၈၈) စစ္အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ အနွစ္ (၂၀)၊ တစ္သက္တစ္ကၽြန္းျပစ္ဒဏ္အျဖစ္ တိုးျမႇင့္ျပ႒ာန္းျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ နိုင္ငံတကာမိသားစုအလယ္တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံေတာ္သည္ ပံုမွန္အေျခအေန မရွိသည့္နိုင္ငံ၊ အေရးေပၚအေျခအေန ျပ႒ာန္းထားရသည့္နိုင္ငံအျဖစ္ နုိင္ငံေတာ္၏ ဂုဏ္သိကၡာကို အႀကီး အက်ယ္ ထိခိုက္ေစေသာ ဥပေဒပင္ျဖစ္သည္။
၃။ (၂၀၀၈) ခုႏွစ္ဖြ႕ဲစည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ျခင္း အခန္း (၁၂)
ဖြ႕ဲစည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုသည္မွာ နိုင္ငံေတာ္၏ အျမင့္ဆံုးဥပေဒျဖစ္သည္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား၊ နိုင္ငံသားမ်ား၏ အခန္းက႑ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားသည္ နုိင္ငံေတာ္နွင့္ နုိင္ငံသားမ်ား၏ အဆင့္အတန္း ဂုဏ္သိကၡာကို ထင္ဟပ္ ေဖာ္ျပျခင္းလည္းျဖစ္သည္။
ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ အခ်က္လက္မ်ားတြင္ အျငင္းပြားဖြယ္ရာ လက္မခံနုိင္သည္မ်ား ပါဝင္ေနျခင္း၊ ေရးဆြဲစဥ္ သေဘာတူညီမႈမရ၍ ခ်န္လွပ္ထားခဲ့ရျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚေလ့ရွိပါသည္။ ေျပာင္းလဲလာေသာ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ နိုင္ငံေရးလိုအပ္ခ်က္မ်ားအရ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ျခင္း၊ အသစ္ျပ႒ာန္းျခင္း၊ ပယ္ဖ်က္ျခင္း၊ ျဖည့္စြက္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္နိုင္ရန္အတြက္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ျခင္းကို အခန္းတစ္ခန္း သီးသန္႔ေရးဆြဲ ျပ႒ာန္းရပါသည္။ နိုင္ငံေတာ္ကို ထိခိုက္နာက်င္မႈ နည္းနုိင္သမွ် နည္းလမ္းျဖင့္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲရာတြင္ အေရးႀကီးလွသျဖင့္ ေရေႏြးေငြ႕ဗိြဳင္လာအိုးအတြင္း ဖိအားမ်ားလြန္းသည့္အခါ ေပါက္ကြဲမႈ မျဖစ္ေစရန္ အသံုးျပဳသည့္ လံုျခံဳေရးအဆို႔ရွင္ (safety valve) အျဖစ္လည္း တင္စားသံုးႏႈန္းေလ့ရွိပါသည္။ တင္းက်ပ္လြန္းလွ်င္ ေပါက္ကြဲထြက္နိုင္သည့္ အႏ ၱရာယ္မွာ အခ်ိန္မေရြးျဖစ္ေပၚလာနိုင္ေပသည္။
လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ယခုခ်ိန္ထိ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ သံုးခု ေပၚေပါက္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈကာလတြင္ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားက လြတ္လပ္ခါစ ျမန္မာနိုင္ငံေတာ္ကို ပါတီစံု ဒီမိုကေရစီစနစ္၊ လႊတ္ေတာ္နွစ္ရပ္စနစ္ကို အေျခခံ၍ (၁၉၄၇) ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ေရးဆြဲခဲ့ၾက သည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ျခင္း၊ အခန္း(၁၁)၊ ပုဒ္မ(၂၀၉)၊ အပိုဒ္ခြဲ(၃)တြင္ လႊတ္ေတာ္ နွစ္ရပ္ရွိ အမတ္မ်ား၏ သံုးပံုနွစ္ပံုေအာက္မေလ်ာ့ေသာ အမတ္မ်ား (၆၇ ရာခိုင္ႏႈန္း) က အတည္ျပဳလွ်င္..ဟု ျပ႒ာန္းထားျခင္းေၾကာင့္ နုိင္ငံသားမ်ား၏ အလုိဆႏၵနွင့္အညီ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္နိုင္ရန္ သင့္တင့္ေလွ်ာက္ပတ္သည့္ အခြင့္ေရးရွိသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ သို႔ေသာ္ (၁၉၆၂) ခုနွစ္၊ စစ္တပ္မွ နုိင္ငံေတာ္ အာဏာသိမ္းပိုက္မႈေၾကာင့္(၁၉၄၇) ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒမွာ ပ်က္ျပားသြားခဲ့ရၿပီး ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ထားေသာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕၊ တည္ဆဲလႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ႏွင့္ နိုင္ငံေရးပါတီမ်ား အသင္းဖြဲ႕မ်ားအားလံုးကို ဖ်က္သိမ္းၿပီး တစ္ပါတီစနစ္၊ လႊတ္ေတာ္တစ္ရပ္စနစ္ကို အေျခခံသည့္ (၁၉၇၄) ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို အတည္ျပဳျပ႒ာန္းခဲ့သည္။ ယင္းဥပေဒ ျပင္ဆင္ျခင္း အခန္း(၁၅)၊ ပုဒ္မ(၁၉၄)တြင္ အပိုဒ္ခြဲ (က)ပါ ပုဒ္မမ်ားကို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အားလံုး၏ (၇၅) ရာခုိင္ႏႈန္း သေဘာတူညီခ်က္ ရယူၿပီး ျပည္သူ႔ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပ၍ ထက္ဝက္ေက်ာ္ေထာက္ခံမႈျဖင့္ ျပင္ဆင္ရမည္ဟူ၍ ျပ႒ာန္းထားေပသည္။ ၁၉၈၈ ကာလ၊ နိုင္ငံသားမ်ာ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလိုေသာဆႏၵအရ နိုင္ငံေတာ္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲနိုင္ရန္ ခက္ခဲတင္းက်ပ္သည့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ျခင္းလုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားေၾကာင့္ အံုၾကြေပါက္ကြဲၿပီး ၁၉၇၄ အေျခခံဥပေဒကို ဖ်က္သိမ္းကာ စစ္တပ္မွ အာဏာသိမ္းယူမႈထပ္မံျဖစ္ပြားခဲ့ရေပသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ယင္းဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ႏွစ္ရပ္စလံုး၏ လႊတ္ေတာ္မ်ားမွာ နိုင္ငံသားမ်ားမွ တိုိက္ရိုက္ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ေသာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ (၁၀၀) ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ လႊတ္ေတာ္ မ်ားျဖစ္ၿပီး ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရမူ ႏိုင္ငံသားမ်ားမွ တိုက္ရုိက္ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ လိုက္ေသာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အေရအတြက္သည္ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္စလံုး၏ (၇၅) ရာခိုင္ႏႈန္း သာရွိသည္္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ျခင္း၊ အခန္း ၁၂၊ ပုဒ္မ ၄၃၆၊ အပိုဒ္ခြဲ (က)တြင္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က ျပင္ဆင္ရန္ သေဘာတူလက္ခံၿပီးေနာက္ ျပည္လံုးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပ၍ ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရိွသူ အားလံုး၏ ထက္ဝက္ေက်ာ္ဆႏၵမဲျဖင့္သာ ျပင္ဆင္ရမည္ဟု ျပ႒ာန္းထားေပသည္။
၁၉၇၄ အေျခခံဥပေဒတြင္ ေရြးေကာက္ခံကိုယ္စားလွယ္အားလံုး၏ ၇၅ ရာခိုု္င္ႏႈန္းေက်ာ္ဟု ျပ႒ာန္း ထားၿပီး ယခု ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ ၇၅ ရာခုိင္ႏႈန္းဆိုသည္မွာ ေရြးေကာက္ခံကိုယ္စားလွယ္ ၁၀၀ ရာခိုင္ႏႈန္း (ရာႏႈန္းျပည့္)က ျပင္ဆင္လုိသည့္တိုင္ ျပင္ဆင္ခြင့္မရွိဟု အဓိပၸါယ္ သက္ေရာက္ေပသည္။ နိုင္ငံသားမဲဆႏၵရွင္မ်ား၏ ဆႏၵ၊ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိပါးညိႇဳးႏြမ္းေစသည့္ သေဘာကို ေဆာင္ေနေပသည္။
ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ အခ်က္လက္ အေသးစိတ္မ်ားႏွင္႕ပက္သက္၍ မေဆြးေႏြးလိုေသးသည့္တိုင္
ေခတ္ကာလအလုိက္ ေျပာင္းလဲေနေသာ နိုင္ငံသားမ်ား၏ လုိအပ္ခ်က္နွင့္အညီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲနိုင္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ နိုင္ငံသားမ်ား၏ အခန္းက႑၊ ဂုဏ္သိကၡာ ေမွးမွိန္ထိခိုက္ေနျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အခန္း ၁၊ ပုဒ္မ ၄ ပါ “ နိုင္ငံေတာ္၏ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာသည္ နိုင္ငံသားမ်ား ထံမွဆင္းသက္ျပီး နိုင္ငံေတာ္တစ္၀န္္းလံုး၌တည္သည္” ဟူေသာျပ႒ာန္းခ်က္ စစ္မွန္စြာ အသက္ဝင္ ခန္႔ျငားလာေစရန္ နိုင္ငံတကာမိသားစုအလယ္၌ နိုင္ငံေတာ္၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ျပန္လည္ျမႇင့္တင္နို္င္ေစရန္ နုိင္ငံသားမ်ား၏ အခန္းက႑၊ ဂုဏ္သိကၡာ ျမင့္မားလာေစရန္မွာ တရားမွ်တေသာဥပေဒမ်ား ရွင္သန္ထြန္းကား လာရန္ လိုအပ္သည္။
ယခုတင္ျပေဆြးေႏြးခဲ့သည္မ်ားမွာ နိုင္ငံေတာ္၊ နုိင္ငံသားမ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာနွင္႔ တိုက္ရိုက္ဆက္စပ္ ေနသည့္ ဥပေဒအခ်ိဳ႕ကို ေကာက္ႏႈတ္ေဖၚျပခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ တရားဥပေဒကို အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕စည္းမ်ား စိတ္ႀကိဳက္ လိုသလို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုအသံုးခ်ေနသည့္၊ အသံုးခ်နိုင္သည့္ ဥပေဒမ်ားကိုလည္း ဆက္လက္ ေဆြးေႏြးနို္င္ၾကရန္ လိုအပ္မည္ျဖစ္ပါသည္။
တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးသည္ နုိင္ငံေတာ္ႏွင့္ နုိင္ငံသားမ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာအတြက္ အေျခခံအုတ္ျမစ္ ျဖစ္သည့္အားေလွ်ာ္စြာ….
ဥပေဒေရွ႕ေမွာက္တြင္ နိုင္ငံသားတိုင္းတန္းတူျဖစ္ပါသည္။
ဥပေဒအထက္တြင္ မည္သူမွ် မရွိေစရပါ။
ကိုကိုၾကီး
၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားမ်ား
အမွန္စင္စစ္ “အစိုးရ ” ႏွင့္ “ႏိုင္ငံေတာ္ ” ကို လံုးေထြးသံုးစြဲျခင္းသာျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္အၾကည္ညိဳ ပ်က္ေအာင္လုပ္ျခင္း - ပုဒ္မ ၁၂၄(က)ကို က်င့္သံုးႏိုင္ရန္အတြက္ “ႏိုင္ငံေတာ္ ” ဆိုသည္မွာ “ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒျဖင့္ တည္ေထာင္ခန္႔အပ္ေသာ အစိုးရ ” ဟူ၍ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုသည္။
ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုသည္မွာ ႏိုင္ငံသားမ်ားႏွင့္ အစိုးရအၾကား ရပိုင္ခြင့္၊ တာ၀န္၀တၱရားမ်ား၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္ အပ္ႏွင္းျခင္း၊ အေရးယူ ႐ုတ္သိမ္းျခင္းမ်ားကို သေဘာတူခ်ဳပ္ဆိုေသာ ပဋိဉာဥ္စာခ်ဳပ္ပင္ျဖစ္သည္။
ပဋိဉာဥ္စာခ်ဳပ္တစ္ခု တရားဝင္ခိုင္မာမႈရွိေစရန္မွာ ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း၊ ဖ်ားေယာင္းေသြးေဆာင္ျခင္း တစ္စံုတရာမပါဘဲ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါး က်န္းမာလ်က္ရွိစဥ္ မိမိဆႏၵသေဘာအေလ်ာက္ ခ်ဳပ္ဆိုေသာ စာခ်ဳပ္ျဖစ္ရန္ လိုအပ္သည္။ ဤအခ်က္သည္ စာခ်ဳပ္၏ဂုဏ္သိကၡာျဖစ္သည္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၏ ဂုဏ္သိကၡာျဖစ္သည္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို လိုက္နာေဖာ္ေဆာင္ရမည့္ ႏိုင္ငံသားမ်ားႏွင့္ အစိုးရအဖြဲ႕အစည္း အဆင့္ဆင့္၏ ဂုဏ္သိကၡာ ျဖစ္သည္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒတြင္ပင္လွ်င္ “ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာသည္ ႏိုင္ငံသား မ်ားထံမွ ဆင္းသက္ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္တစ္၀န္းလံုး၌ တည္သည္ ” ဟူ၍ ႏိုင္ငံေတာ္အေျခခံမူမ်ား၊ အခန္း(၁)၊ ပုဒ္မ(၄)တြင္ အတိအလင္း ျပ႒ာန္းထားသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတြင္းရွိ ဥပေဒအားလံုး၏ အျမင့္ဆံုးဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္အရ ႏိုင္ငံသားမ်ားထံမွ ဆင္းသက္ျခင္း မဟုတ္ဘဲ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို က်င့္သံုးျခင္းသည္ တရားမ၀င္ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္ဟူ၍ သတ္မွတ္ေခၚေ၀ၚျခင္း မျပဳႏိုင္ေၾကာင္း ထင္ရွားေပၚလြင္ၿပီးျဖစ္သည္။
ျပစ္မႈဆိုင္ရာဥပေဒပုဒ္မ (၁၂၁) ႏိုင္ငံေတာ္သစၥာေဖာက္ဖ်က္မႈ၊ ပုဒ္မ ၁၂၄(က) ႏိုင္ငံေတာ္အၾကည္ညိဳ ပ်က္ေစမႈဆိုင္ရာ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားအရလည္း “ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျဖင့္ တည္ေထာင္ခန္႔အပ္ေသာ အစိုးရ ” ဟူ၍ အတိအလင္း ဖြင့္ဆိုျပ႒ာန္းခ်က္အရ အျခားနည္းျဖင့္တည္ေထာင္ဖြဲ႕စည္းေသာ အစိုးရမ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္ဟူ၍ မသတ္မွတ္ေၾကာင္း သိသာထင္ရွားၿပီးျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရပ္အရ “ ႏိုင္ငံေတာ္ ” ကို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုရာတြင္လည္း ႏိုင္ငံေတာ္၏ အဂၤါရပ္မ်ား အျဖစ္ -
၁။ ပထ၀ီနယ္နိမိတ္
၂။ ႏိုင္ငံသား
၃။ အစိုးရ ႏွင့္
၄။ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ဟူ၍ ရွင္းလင္းေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
ယင္းဖြင့္ဆိုခ်က္သည္ပင္ ႏိုင္ငံေရးစနစ္အားလံုးအတြက္ ျခံဳငံုဖြင့္ဆိုခ်က္ျဖစ္ၿပီး ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ေဖာ္ေဆာင္က်င့္သံုးသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားအတြက္သာ သီးျခားျပ႒ာန္းခ်က္မ်ဳိး မဟုတ္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း သက္ဦး ဆံပိုင္ဘုရင္အစိုးရ၊ လူနည္းစုမွဴးမတ္မ်ားအုပ္ခ်ဳပ္သည့္အစုိးရ၊ တစ္ပါတီအာဏာရွင္၊ စစ္အာဏာရွင္ အစိုးရမ်ား သည္ပင္လွ်င္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုသာ ျဖစ္သည္။ မိမိကိုယ္မိမိ ႏိုင္ငံေတာ္ဟူ၍ မသတ္မွတ္ႏိုင္ေပ။ အစိုးရႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ထပ္တူျပဳ၍ မရေပ။
“ ႏိုင္ငံေတာ္ဆိုတာ ငါဘဲ၊ ငါ့ကိုဆန္႔က်င္တာဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ဆန္႔က်င္တာဘဲ ” ဟူ၍ သမိုင္းတြင္ခဲ့သည့္စကားကို သံုးစြဲခဲ့သူမွာ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွ (၁၆)ဆက္ေျမာက္ လူ၀ီဘုရင္ ျဖစ္သည္။ နိဂံုး မေကာင္းခဲ့ပါ။ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အစိုးရမ်ားက “ႏိုင္ငံေတာ္ ” ဆိုသည့္ေ၀ါဟာရကို ပုဂၢလိကပိုင္ျပဳလုပ္ သံုးစြဲခဲ့ရာမွ “ အမည္ခံႏိုင္ငံေတာ္ ” ၏ အခန္းက႑မွာ အတိုင္းအဆမရွိ ႀကီးမားေနၿပီး ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ အခန္း က႑မွာ ေမွးမွိန္ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရသည္။
ယေန႔ ေခတ္သစ္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ဒီမိုကရက္တစ္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းသည္ တစ္စတစ္စ က်ယ္ျပန္႔ ႀကီးထြားလာေနၿပီျဖစ္သည္။ ဒီမိုကရက္တစ္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏အခန္းက႑သည္ အေျခခံ မ႑ိဳင္ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏အခန္းက႑ ႀကီးမားအေရးပါလာျခင္း၊ ႏုိင္ငံသားမ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာ ျမင့္မားလာျခင္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဂုဏ္သိကၡာ ျမႇင့္တင္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ အခန္းက႑ကို ပစ္ပယ္သည့္ အစိုးရမ်ား၊ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးမ်ားကို ပိတ္ပင္ညႇင္းပန္းသည့္ အစိုးရမ်ားကို ႏုိင္ငံတကာ မိသားစုမ်ားက ေ၀ဖန္ျပစ္တင္ျခင္း၊ အေရးယူပိတ္ဆို႔ျခင္းမ်ားသည္လည္း အထင္အရွားပင္ျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံေတာ္၏ ပံုရိပ္ ထိခိုက္နိမ့္က်ျခင္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိခိုက္ေစျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိန္းသိမ္းျခင္းျဖင့္သာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ဂုဏ္သိကၡာကို ျမႇင့္တင္ႏိုင္ေပမည္။
တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာျမင့္မားေရးအတြက္ အေျခခံ အုတ္ျမစ္ျဖစ္သည္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး ဆိုသည္မွာ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္၊ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု၏ စိုးမိုး အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းႏွင့္ လံုး၀ဆန္႔က်င္ျခားနားသည္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးသည့္ အေျခအေနတြင္ လူပုဂၢိဳလ္ အဖြဲ႕အစည္း အားလံုးသည္ တရားဥပေဒေရွ႕ေမွာက္တြင္ တန္းတူသာျဖစ္သည္။ တရားဥပေဒအရ သတ္မွတ္ထားသည့္ အခြင့္အေရး၊ တာ၀န္၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားအတိုင္းသာ က်င့္သံုးေဆာင္ရြက္ရမည္ ျဖစ္သည္။ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံတြင္ တရားဥပေဒသည္ ႏိုင္ငံသားမ်ားကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးမ်ားကို အာမခံႏိုင္ရန္ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ အက်ိဳးကို ေရွ႕႐ႈ ျပ႒ာန္းရမည္ျဖစ္သည္။ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားသည္ ႏိုင္ငံသားမ်ား ဘက္မွ ရပ္တည္သေလာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူ မ်ားဘက္မွ ရပ္တည္သေလာ ျပန္လည္ဆန္းစစ္ ေ၀ဖန္ရန္ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနၿပီျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ ႏွင့္ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိခိုက္ညႇိဳးႏြမ္းေစေသာ ဥပေဒမ်ားကို ျပန္လွန္သံုးသပ္၍ ျပဳျပင္ပယ္ဖ်က္ေပးပါရန္ တင္ျပေတာင္းဆိုရမည့္အခ်ိန္လည္းျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ပါ၍ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိခိုက္ညႇိဳးႏြမ္းေစေသာ ဥပေဒအခ်ိဳ႕ကို တင္ျပ ေဆြးေႏြးသြားပါမည္။
၁။ (၁၉၀၇)ခုနွစ္ ေက်းရြာနွင္႕ျမိဳ႕ျပ အက္ဥပေဒပါ ဧည့္စာရင္းတုိင္ၾကားျခင္း
ဤဥပေဒကို ထုတ္ျပန္ျပ႒ာန္းခဲ့ေသာ အစိုးရသည္ ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕အစိုးရျဖစ္သည္။ သက္တမ္း အားျဖင့္ (၁၀၅)ႏွစ္ ရွိခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ (၁၈၈၅)ခုႏွစ္ ျမန္မာဘုရင္ သီေပါမင္းအစိုးရကို ဖမ္းဆီး ကၽြန္ျပဳၿပီး ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာမ်ိဳးခ်စ္မ်ား၏ လက္နက္ကိုင္ပုန္ကန္မႈကို ဓါးျပမႈ၊ လုယက္မႈ၊ ေသာင္းက်န္းမႈမ်ားအျဖစ္ ခ်ိဳးႏွိမ္ စြပ္စြဲၿပီး ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႏွိမ္နင္းခဲ့သည့္ ကာလလည္းျဖစ္သည္။ (၁၉၀၄)ခုႏွစ္၊ ရုရွား - ဂ်ပန္ စစ္ပြဲတြင္ ဂ်ပန္က အႏိုင္ရခဲ့ၿပီး ျမန္မာမ်ိဳးခ်စ္မ်ားအၾကား အာရွသားမ်ား၏ ေအာင္ပြဲအျဖစ္ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓါတ္မ်ား စတင္ ႏိုးၾကားလာသည့္ ကာလလည္းျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း အုပ္စိုးသူအစိုးရ၏ လံုျခံဳေရးလိုအပ္ခ်က္အရ ကိုလိုနီႏိုင္ငံသားမ်ား၏ ခရီးသြားလာခြင့္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ဤဥပေဒတြင္ ထည့္သြင္းျပ႒ာန္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ဤဥပေဒ အႏွစ္တစ္ရာေက်ာ္လာသည့္အခ်ိန္ထိ ဆက္လက္က်င့္သံုးေနျခင္းကို အေလးအနက္ ျပန္လည္သံုးသပ္ၾကရေပေတာ့မည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတစ္ေယာက္အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ျဖင့္ ထြက္ခြာ သည့္အခါ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ဧည့္စာရင္းတိုင္ၾကားရျခင္းမရွိဘဲ မိမိႏိုင္ငံတြင္း ခရီးသြား လည္ပတ္သည့္အခါ ဧည့္စာရင္းတိုင္ၾကားရမည္ဆိုသည့္ အခ်က္ကို ႏႈိင္းယွဥ္သံုးသပ္ရန္လိုအပ္ေပလိမ့္မည္။ ႏိုင္ငံသားအားလံုး သန္းေပါင္း(၆၀)ခန္႔သည္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ႏိုင္ဖြယ္ရွိသည့္ သံသယျဖင့္ ေစာင့္ၾကည့္ခံရသူမ်ား (suspected) အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရသည့္သေဘာ ျဖစ္သည္။ ဧည့္သည္အျဖစ္ သြားေရာက္လည္ပတ္သည့္ တည္းခိုသည့္ ဧည့္သည္မ်ားသည္လည္းေကာင္း၊ လက္ခံခြင့္ျပဳသည့္ အိမ္ရွင္မ်ားသည္လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံသားအားလံုးသည္ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ဖြယ္ရာမရွိသည့္ ျပစ္မႈတစ္စံုတစ္ရာ က်ဴးလြန္ႏိုင္ဖြယ္ရွိသည့္သူမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရျခင္း ျဖစ္သည္။ ရံဖန္ရံခါျဖစ္ေပၚတတ္သည့္ ဗံုးကြဲမႈတစ္ခ်ဳိ႕ရွိခဲ့ျခင္းအတြက္ ႏိုင္ငံသားသန္း(၆၀)က ၀န္ထုတ္၀န္ပိုး တစ္ခုအျဖစ္ လိုက္နာေနၾကရျခင္း ျဖစ္သည္။ ဧည့္စာရင္းဥပေဒေၾကာင့္လည္း ယင္းျဖစ္ရပ္မ်ားကို ကာကြယ္ ႏိုင္ျခင္းမရွိပါ။ ႏိုင္ငံတြင္း အဂတိလိုက္စားမႈ၊ ျခစားမႈမ်ားေၾကာင့္ အမွန္တကယ္ က်ဴးလြန္မည့္သူမ်ားအတြက္မူ ယင္းဥပေဒကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္သည့္ အေျခအေနမ်ား ရွိေနၿပီးျဖစ္ပါသည္။ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာျဖင့္ ၾကည့္လွ်င္ ယင္းဥပေဒေၾကာင့္ စာရြက္စာတမ္း၊ အခ်ိန္၊ လုပ္အားဆံုး႐ႈံးမႈမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ ေလလြင့္ ျပဳန္းတီးမႈမ်ားပင္ျဖစ္သည္။ အဆိုး၀ါးဆံုးမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ားအေနျဖင့္ ႐ံုးျပင္ကနားဆိုလွ်င္ အထိတ္ထိတ္ အလန္႔လန္႔ျဖင့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ သိမ္ငယ္မႈ၊ ဂုဏ္သိကၡာဆိုင္ရာ ထိခိုက္မႈပင္ျဖစ္သည္။
မူရင္းေက်းရြာႏွင့္ၿမိဳ႕ျပအက္ဥပေဒပါ ၿမိဳ႕ျပအက္ဥပေဒပုဒ္မ(၄)တြင္ “ဤဥပေဒအာဏာသက္ေရာက္ ရမည့္ၿမိဳ႕မ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတမွ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာထုတ္ျပန္၍ သတ္မွတ္ႏိုင္သည္ ” ဟု သီးျခားျပ႒ာန္းထား သည္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ အစိုးရ၏ လံုျခံဳေရးလိုအပ္ခ်က္ေၾကာင့္ ထုတ္ျပန္ေသာ အက္ဥပေဒ တြင္ပင္လွ်င္ တစ္နိုင္ငံလံုးအတြက္ရည္ရြယ္ျခင္းမဟုတ္ဘဲ ဤဥပေဒက်င့္သံုးရန္ လုိအပ္မည့္ ကာလအေလ်ာက္ လိုအပ္မည့္ၿမိဳ႕မ်ားကိုသာ သတ္မွတ္က်င့္သံုးရမည္ဟု အထင္အရွား ျပ႒ာန္းထားသည္ကို သတိျပဳရန္လိုေပ လိမ့္မည္။ မူရင္းျပ႒ာန္းက်င္႕သံုးခဲ႕သည့္ တိုင္းတပါးအစိုးရပင္လွ်င္ ၄င္း၏လံုျခံဳေရးအတြက္ စိုးရိမ္ရသည့္ ၿမိဳ႕မ်ားမွအပ အျခားျပည္သူ ( နိုင္ငံသားမ်ား) အားလံုးအတြက္ ဝန္ထုတ္ဝန္ပိုးမျဖစ္ေစရန္ ဂရုတစိုက္ သတ္မွတ္ ျပ႒ာန္းမည္ဟု ဆိုိလုိသည္။ သို႔ေသာ္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး နွစ္ေပါင္း ( ၆၀ ) ခန္႔ ၾကာခဲ့သည့္အခ်ိန္တြင္ နုိင္ငံ နယ္နိမိတ္အတြင္း ကာလ၊ ေဒသ မေရြး သက္ေရာက္ေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ တရားဥပေဒဆုိသည္မွာ မျပ႒ာန္းမီ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္သူ မရွိဘဲ၊ ျပ႒ာန္းလိုက္သည့္အခ်ိန္တြင္မွ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္သူမ်ားအျဖစ္ ေရာက္ရွိသြားရျခင္းျဖစ္သည္။ ျပ႒ာန္းရန္မလိုအပ္သည့္ ဥပေဒမ်ား၊ လိုက္နာရန္မလြယ္ကူသည့္ ဥပေဒမ်ားကို ျပ႒ာန္းလိုက္ျခင္းသည္ နုိင္ငံသားမ်ားအား ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္သူမ်ားအျဖစ္ တြန္းပို႔လိုက္သည့္သေဘာလည္း ျဖစ္သည္။ နုိင္ငံသားမ်ား၏ဂုဏ္သိကၡာကိုထိပါးေစျခင္းလည္းျဖစ္သည္။ အထက္ပါဥပေဒ၏ ေက်းရြာအက္ ဥပေဒပုဒ္မ (၁၅) ပိုဒ္ခြဲ(၂) တြင္ ဧည့္စာရင္းတိုင္ထားသည့္ ဧည့္သည္ျပန္သြားလွ်င္ အိမ္ရွင္က သတင္းပို႔ တုိင္ၾကားရမည္ဟု ဆက္လက္ျပ႒ာန္းထားသည္ကို ေတြ႕ရွိရသည္။ သို႔ေသာ္ မည္သည့္အိမ္ရွင္ကမွ ဧည့္သည္ ျပန္သြားၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းပို႔တိုင္ၾကားေလ့မရွိေပ။ ဆိုလိုသည္မွာ နိုင္ငံသားအားလံုးအေနျဖင့္ သိလွ်က္ ျဖစ္ေစ၊ မသိ၍ျဖစ္ေစ ယင္းဥပေဒကို ခ်ိဳးေဖာက္မိလွ်က္သား ျဖစ္ေနေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ (၁၉၀၇)ခုနွစ္ ေက်းရြာ နွင့္ၿမိဳ႕ျပ အက္ဥပေဒပါ ဧည့္စာရင္း တုိင္ၾကားရျခင္း ဥပေဒသည္ နုိင္ငံသားအားလံုးအား သံသယ ျဖစ္ဖြယ္၊ မယံုၾကည္ရသည့္သူမ်ား(suspected) အျဖစ္ ဂုဏ္သိကၡာထိပါးေစၿပီး ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္သူမ်ားအျဖစ္ တြန္းပို႔ေနသည္္ကို ဝမ္းနည္းဖြယ္ရာ ေတြ႕ရွိရပါသည္။
၂။ (၁၉၅၀)ခုနွစ္ အေရးေပၚစီမံမႈ အက္ဥပေဒ
ဤဥပေဒကို ျပ႒ာန္းသည့္ကာလသည္ (၁၉၄၈) ခုႏွစ္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးစ ေရာင္စံုလက္နက္ကိုင္ ပုန္ကန္မႈမ်ားေၾကာင့္ ရန္ကုန္အစိုးရဟူ၍ပင္ ေခၚေဝၚသမုတ္ခံရသည့္ကာလ(အေရးေပၚအေျခအေန ျဖစ္ေပၚ ေနသည့္ကာလ) ျဖစ္သည္။ အမွန္စင္စစ္ ဤဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားသည္ သာမန္အေျခအေန ( တရားဥပေဒ စိုးမုိးေနသည့္ အေျခအေန) တြင္ ျပစ္မႈဆိုင္ရာဥပေဒမ်ားျဖင့္ အေရးယူေဆာင္ရြက္နုိင္သည့္ ျပစ္မႈမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ယင္းကာလက တည္ဆဲအစိုးရအေနျဖင့္ တရားဥပေဒဆိုင္ရာ ပံုမွန္လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားကို အခ်ိန္ယူ က်င့္သံုးနိုင္သည့္အေျခအေန မရွိျခင္းေၾကာင့္အေရးေပၚစီမံမႈအက္ဥပေဒ ကို အေရးတႀကီး ျပ႒ာန္း က်င့္သံုးရျခင္း ျဖစ္သည္။ နိုင္ငံေတာ္တစ္ဝန္းလံုးသည္ အေရးေပၚအေျခအေနေအာက္တြင္တည္ရွိေနသည္၊ ပံုမွန္အေျခအေနပ်က္ျပားေနသည္ဟု ဆိုလိုသည္။
ေခတ္အဆက္ဆက္ အစိုးရမ်ားအေနျဖင့္ ယင္းဥပေဒကို ဖ်က္သိမ္းျခင္း၊ ဆိုင္းငံ့ျခင္းမရွိဘဲ အစဥ္ တစိုက္ က်င့္သံုးခဲ့သည္မွာ နွစ္ေပါင္း (၆၀) ေက်ာ္ခဲ့ေပၿပီ။ တိုးတက္လာသည္မွာ မူရင္းဥပေဒအရ အျမင့္ဆံုး ျပစ္ဒဏ္(၇)နွစ္ အစား (၁၉၈၈) စစ္အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ အနွစ္ (၂၀)၊ တစ္သက္တစ္ကၽြန္းျပစ္ဒဏ္အျဖစ္ တိုးျမႇင့္ျပ႒ာန္းျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ နိုင္ငံတကာမိသားစုအလယ္တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံေတာ္သည္ ပံုမွန္အေျခအေန မရွိသည့္နိုင္ငံ၊ အေရးေပၚအေျခအေန ျပ႒ာန္းထားရသည့္နိုင္ငံအျဖစ္ နုိင္ငံေတာ္၏ ဂုဏ္သိကၡာကို အႀကီး အက်ယ္ ထိခိုက္ေစေသာ ဥပေဒပင္ျဖစ္သည္။
၃။ (၂၀၀၈) ခုႏွစ္ဖြ႕ဲစည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ျခင္း အခန္း (၁၂)
ဖြ႕ဲစည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုသည္မွာ နိုင္ငံေတာ္၏ အျမင့္ဆံုးဥပေဒျဖစ္သည္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား၊ နိုင္ငံသားမ်ား၏ အခန္းက႑ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားသည္ နုိင္ငံေတာ္နွင့္ နုိင္ငံသားမ်ား၏ အဆင့္အတန္း ဂုဏ္သိကၡာကို ထင္ဟပ္ ေဖာ္ျပျခင္းလည္းျဖစ္သည္။
ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ အခ်က္လက္မ်ားတြင္ အျငင္းပြားဖြယ္ရာ လက္မခံနုိင္သည္မ်ား ပါဝင္ေနျခင္း၊ ေရးဆြဲစဥ္ သေဘာတူညီမႈမရ၍ ခ်န္လွပ္ထားခဲ့ရျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚေလ့ရွိပါသည္။ ေျပာင္းလဲလာေသာ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ နိုင္ငံေရးလိုအပ္ခ်က္မ်ားအရ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ျခင္း၊ အသစ္ျပ႒ာန္းျခင္း၊ ပယ္ဖ်က္ျခင္း၊ ျဖည့္စြက္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္နိုင္ရန္အတြက္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ျခင္းကို အခန္းတစ္ခန္း သီးသန္႔ေရးဆြဲ ျပ႒ာန္းရပါသည္။ နိုင္ငံေတာ္ကို ထိခိုက္နာက်င္မႈ နည္းနုိင္သမွ် နည္းလမ္းျဖင့္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲရာတြင္ အေရးႀကီးလွသျဖင့္ ေရေႏြးေငြ႕ဗိြဳင္လာအိုးအတြင္း ဖိအားမ်ားလြန္းသည့္အခါ ေပါက္ကြဲမႈ မျဖစ္ေစရန္ အသံုးျပဳသည့္ လံုျခံဳေရးအဆို႔ရွင္ (safety valve) အျဖစ္လည္း တင္စားသံုးႏႈန္းေလ့ရွိပါသည္။ တင္းက်ပ္လြန္းလွ်င္ ေပါက္ကြဲထြက္နိုင္သည့္ အႏ ၱရာယ္မွာ အခ်ိန္မေရြးျဖစ္ေပၚလာနိုင္ေပသည္။
လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ယခုခ်ိန္ထိ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ သံုးခု ေပၚေပါက္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈကာလတြင္ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားက လြတ္လပ္ခါစ ျမန္မာနိုင္ငံေတာ္ကို ပါတီစံု ဒီမိုကေရစီစနစ္၊ လႊတ္ေတာ္နွစ္ရပ္စနစ္ကို အေျခခံ၍ (၁၉၄၇) ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ေရးဆြဲခဲ့ၾက သည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ျခင္း၊ အခန္း(၁၁)၊ ပုဒ္မ(၂၀၉)၊ အပိုဒ္ခြဲ(၃)တြင္ လႊတ္ေတာ္ နွစ္ရပ္ရွိ အမတ္မ်ား၏ သံုးပံုနွစ္ပံုေအာက္မေလ်ာ့ေသာ အမတ္မ်ား (၆၇ ရာခိုင္ႏႈန္း) က အတည္ျပဳလွ်င္..ဟု ျပ႒ာန္းထားျခင္းေၾကာင့္ နုိင္ငံသားမ်ား၏ အလုိဆႏၵနွင့္အညီ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္နိုင္ရန္ သင့္တင့္ေလွ်ာက္ပတ္သည့္ အခြင့္ေရးရွိသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ သို႔ေသာ္ (၁၉၆၂) ခုနွစ္၊ စစ္တပ္မွ နုိင္ငံေတာ္ အာဏာသိမ္းပိုက္မႈေၾကာင့္(၁၉၄၇) ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒမွာ ပ်က္ျပားသြားခဲ့ရၿပီး ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ထားေသာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕၊ တည္ဆဲလႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ႏွင့္ နိုင္ငံေရးပါတီမ်ား အသင္းဖြဲ႕မ်ားအားလံုးကို ဖ်က္သိမ္းၿပီး တစ္ပါတီစနစ္၊ လႊတ္ေတာ္တစ္ရပ္စနစ္ကို အေျခခံသည့္ (၁၉၇၄) ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို အတည္ျပဳျပ႒ာန္းခဲ့သည္။ ယင္းဥပေဒ ျပင္ဆင္ျခင္း အခန္း(၁၅)၊ ပုဒ္မ(၁၉၄)တြင္ အပိုဒ္ခြဲ (က)ပါ ပုဒ္မမ်ားကို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အားလံုး၏ (၇၅) ရာခုိင္ႏႈန္း သေဘာတူညီခ်က္ ရယူၿပီး ျပည္သူ႔ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပ၍ ထက္ဝက္ေက်ာ္ေထာက္ခံမႈျဖင့္ ျပင္ဆင္ရမည္ဟူ၍ ျပ႒ာန္းထားေပသည္။ ၁၉၈၈ ကာလ၊ နိုင္ငံသားမ်ာ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလိုေသာဆႏၵအရ နိုင္ငံေတာ္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲနိုင္ရန္ ခက္ခဲတင္းက်ပ္သည့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ျခင္းလုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားေၾကာင့္ အံုၾကြေပါက္ကြဲၿပီး ၁၉၇၄ အေျခခံဥပေဒကို ဖ်က္သိမ္းကာ စစ္တပ္မွ အာဏာသိမ္းယူမႈထပ္မံျဖစ္ပြားခဲ့ရေပသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ယင္းဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ႏွစ္ရပ္စလံုး၏ လႊတ္ေတာ္မ်ားမွာ နိုင္ငံသားမ်ားမွ တိုိက္ရိုက္ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ေသာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ (၁၀၀) ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ လႊတ္ေတာ္ မ်ားျဖစ္ၿပီး ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရမူ ႏိုင္ငံသားမ်ားမွ တိုက္ရုိက္ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ လိုက္ေသာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အေရအတြက္သည္ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္စလံုး၏ (၇၅) ရာခိုင္ႏႈန္း သာရွိသည္္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ျခင္း၊ အခန္း ၁၂၊ ပုဒ္မ ၄၃၆၊ အပိုဒ္ခြဲ (က)တြင္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က ျပင္ဆင္ရန္ သေဘာတူလက္ခံၿပီးေနာက္ ျပည္လံုးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပ၍ ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရိွသူ အားလံုး၏ ထက္ဝက္ေက်ာ္ဆႏၵမဲျဖင့္သာ ျပင္ဆင္ရမည္ဟု ျပ႒ာန္းထားေပသည္။
၁၉၇၄ အေျခခံဥပေဒတြင္ ေရြးေကာက္ခံကိုယ္စားလွယ္အားလံုး၏ ၇၅ ရာခိုု္င္ႏႈန္းေက်ာ္ဟု ျပ႒ာန္း ထားၿပီး ယခု ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ ၇၅ ရာခုိင္ႏႈန္းဆိုသည္မွာ ေရြးေကာက္ခံကိုယ္စားလွယ္ ၁၀၀ ရာခိုင္ႏႈန္း (ရာႏႈန္းျပည့္)က ျပင္ဆင္လုိသည့္တိုင္ ျပင္ဆင္ခြင့္မရွိဟု အဓိပၸါယ္ သက္ေရာက္ေပသည္။ နိုင္ငံသားမဲဆႏၵရွင္မ်ား၏ ဆႏၵ၊ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိပါးညိႇဳးႏြမ္းေစသည့္ သေဘာကို ေဆာင္ေနေပသည္။
ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ အခ်က္လက္ အေသးစိတ္မ်ားႏွင္႕ပက္သက္၍ မေဆြးေႏြးလိုေသးသည့္တိုင္
ေခတ္ကာလအလုိက္ ေျပာင္းလဲေနေသာ နိုင္ငံသားမ်ား၏ လုိအပ္ခ်က္နွင့္အညီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲနိုင္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ နိုင္ငံသားမ်ား၏ အခန္းက႑၊ ဂုဏ္သိကၡာ ေမွးမွိန္ထိခိုက္ေနျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အခန္း ၁၊ ပုဒ္မ ၄ ပါ “ နိုင္ငံေတာ္၏ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာသည္ နိုင္ငံသားမ်ား ထံမွဆင္းသက္ျပီး နိုင္ငံေတာ္တစ္၀န္္းလံုး၌တည္သည္” ဟူေသာျပ႒ာန္းခ်က္ စစ္မွန္စြာ အသက္ဝင္ ခန္႔ျငားလာေစရန္ နိုင္ငံတကာမိသားစုအလယ္၌ နိုင္ငံေတာ္၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ျပန္လည္ျမႇင့္တင္နို္င္ေစရန္ နုိင္ငံသားမ်ား၏ အခန္းက႑၊ ဂုဏ္သိကၡာ ျမင့္မားလာေစရန္မွာ တရားမွ်တေသာဥပေဒမ်ား ရွင္သန္ထြန္းကား လာရန္ လိုအပ္သည္။
ယခုတင္ျပေဆြးေႏြးခဲ့သည္မ်ားမွာ နိုင္ငံေတာ္၊ နုိင္ငံသားမ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာနွင္႔ တိုက္ရိုက္ဆက္စပ္ ေနသည့္ ဥပေဒအခ်ိဳ႕ကို ေကာက္ႏႈတ္ေဖၚျပခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ တရားဥပေဒကို အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕စည္းမ်ား စိတ္ႀကိဳက္ လိုသလို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုအသံုးခ်ေနသည့္၊ အသံုးခ်နိုင္သည့္ ဥပေဒမ်ားကိုလည္း ဆက္လက္ ေဆြးေႏြးနို္င္ၾကရန္ လိုအပ္မည္ျဖစ္ပါသည္။
တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးသည္ နုိင္ငံေတာ္ႏွင့္ နုိင္ငံသားမ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာအတြက္ အေျခခံအုတ္ျမစ္ ျဖစ္သည့္အားေလွ်ာ္စြာ….
ဥပေဒေရွ႕ေမွာက္တြင္ နိုင္ငံသားတိုင္းတန္းတူျဖစ္ပါသည္။
ဥပေဒအထက္တြင္ မည္သူမွ် မရွိေစရပါ။
ကိုကိုၾကီး
၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားမ်ား
source here
