ႏိုုင္ငံတကာအဖဲြ႔ေတြ ေရြးေကာက္ပဲြေစာင့္ၾကည့္ခ်ိန္ အျပည့္အဝမရ

By ဦးေက်ာ္ဇံသာ

မၾကာခင္က်င္းပဖုိ႔ရွိေနတဲ့ လႊတ္ေတာ္ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပဲြဟာ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး အတြက္ အဓိကက်တဲ့ ေသာ့ခ်က္ျဖစ္တာမို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚထားရွိတဲ့ ဥေရာပသမဂၢ (EU) ရဲ႕ မူဝါဒေတြကို သိသိသာသာေျပာင္းလဲေစလိမ့္မယ္လို႔ အီးယူရဲ႕ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးအႀကီးအကဲ ကက္သရင္းအက္ရွ္တြန္က ေျပာလုိက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အားလံုး ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္ဖုိ႔နဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ အေျခအေေနေတြ တိုးတက္ဖုိ႔ ဖိအားေပးရမယ့္ကိစၥေတြ က်န္ေနေသးတယ္လို႔ ၿဗိတိန္အေျခစိုက္ ျမန္မာအေရးလႈပ္ရွားမႈ အဖဲြ႔တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Burma Campaign-UK က EU ကို ေဝဖန္လိုက္တာပါ။ ဒီအေၾကာင္း အျပည့္အစံုကို ဦးေက်ာ္ဇံသာက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ျမန္မာႏိုုင္ငံမွာ အစုုိးရက ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပဲြ ေစာင့္ၾကည့္ေရးကိုုယ္စားလွယ္အဖဲြ႔ေတြ ေစလႊတ္ဖိုု႔ ဖိတ္ ၾကားတာကိုု မႀကံဳစဖူး ပြင့္လင္းမႈတစ္ရပ္ျဖစ္တယ္လိုု႔ ဥေရာပ သမဂၢက ေခၚဆိုုထားတဲ့ ေၾကညာခ်က္ တစ္ေစာင္ကိုု ဒီကေန႔ ထုုတ္ျပန္လုုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ မဲဆြယ္စဥ္ကာလမွာ ေယဘုုယ်အားျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ သေဘာသဘာဝေတြ ရွိေနတာကိုု ႀကိဳဆိုုတယ္၊ ပါတီတခ်ဳိ႕ရဲ႕ မသမာမႈ၊ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြကိုု ၾကားရေပ မယ့္ အစိုုးရက စံုုစမ္းေျဖရွင္းေပးလိမ့္မယ္လိုု႔ ယံုုၾကည္တယ္လိုု႔ ေျပာထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အားလံုုးကိုုလည္း ခ်ီးက်ဴးထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကက္သရင္း အက္ရွ္တြန္ (Catherine Ashton)ရဲ႕ ဒီထုုတ္ျပန္ခ်က္ကိုု အစိုုးရရဲ႕ ေျပာခြင့္ရအမ်ဳိးသမီးက ဗီြအိုုေအျမန္မာပိုုင္းကိုု အခုု လိုု ေျပာပါတယ္။

"သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔သူ႔အစိုုးရရဲ႕ မွတ္သားေလာက္ေအာင္ ထူးျခားတဲ့ ႏိုုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အစီအ စဥ္ေတြကိုု အီးယူ ႏုုိင္ငံျခားေရးအႀကီးအကဲက ႀကိဳဆိုုပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏိုုင္ငံလႊတ္ေတာ္ရဲ႕ အျပဳသေဘာေဆာင္ အခန္းက႑မွာ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ၊ ႏိုုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကိုု လႊတ္ေပးခဲ့ တာေတြ ၊ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္အပါအဝင္ အတုုိက္အခံေတြနဲ႔ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးတာ၊ တုုိင္းရင္းသားအုုပ္ စုုေတြနဲ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရယူဖိုု႔ႀကိဳးပမ္းတာ၊ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြအတြက္ လုုပ္ေဆာင္တာေတြ အား လံုုးဟာ အေရးႀကီးတဲ့ အျပဳသေဘာေဆာင္ တုုိးတက္မႈေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ လာမယ့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပဲြ ဟာ ျမန္မာႏုုိင္ငံ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျ့မတ္ေရးအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ကာလျဖစ္သလိုု ဥေရာပသမဂၢ ရဲ႕ ျမန္မာႏုုိင္ငံအေပၚ သေဘာထားကိုုလည္း သိသိသာသာ ေျပာင္းလဲေစႏုုိင္ပါတယ္။ အီးယူအႀကီးအကဲက မဲဆြယ္ကာလကိုု ဂ႐ုုတစိုုက္ ေစာင့္ၾကည့္ေနၿပီး အမတ္ေလာင္းေတြ၊ ႏုုိင္ငံေရးပါတီေတြအားလံုုး သူတိုု႔ရဲ႕ အစီအစဥ္ေတြကိုု အဟန္႔အတား၊ အေႏွာင့္အယွက္ကင္းကင္းနဲ႔ တင္ျပေဆာင္ရြက္ႏုုိင္လိမ့္မယ္လိုု႔ လည္း ေမ်ွာ္လင့္ထားပါတယ္။"

ဥေရာပသမဂၢ၊ ျပည္ပဆက္ဆံေရးအႀကီးအကဲ ကက္သရင္း အက္ရွ္သြန္ရဲ႕ေျပာခြင့္ရ မာဂ်ာ ခိုစီဂ်န္စစ္ (Maja Kocijancic) ေျပာသြားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘားမားကမ္ပိန္း၊ ယူေက (Burma Campaign for UK) လိုု႔ ေခၚတဲ့ ၿဗိတိန္ႏိုုင္ငံ ျမန္မာ့အေရးလႈပ္ရွားမႈအဖဲြ႔ ညႊန္ၾကားေရးမႉး မာ့ခ္၊ဖာမနာ (Mark Famaner) ကေတာ့ - ဥေရာပသမဂၢဟာ ေကာင္းတဲ့အခ်က္ေတြကိုုသာ ေထာက္ျပ ေျပာဆိုုေနၿပီး အႏုုတ္လကၡဏာျပေန တဲ့အခ်က္ေတြကိုု မ်က္ကြယ္ျပဳထားတယ္လိုု႔ ေဝဖန္ပါတယ္။

"ကက္သရင္းအက္ရွ္တြန္နဲ႔ သူ႔လူေတြက အရင္ကတည္းက ပိတ္ဆိုု႔အေရးယူမႈေတြကိုု ႐ုုပ္သိမ္းခ်င္ေနၾက တာပါ။ သမၼတဦးသိန္းစိန္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး မလုုပ္ခင္ကတည္းက ပုုံမွန္ဆက္ဆံေရး ထူေထာင္ခ်င္ေနၾက တာပါ။ အခုုလည္းပဲ ေကာင္းတဲ့အခ်က္ေတြကိုု ထပ္ခါတလဲလဲ ေျပာေနၿပီး မေကာင္းတာေတြကိုု ဘာမွ မေျပာေတာ့ပါဘူး။ ျမန္မာႏုုိင္ငံမွာ အခုု ႏုုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ရာနဲ႔ခ်ီၿပီး ရွိေနဆဲပါ။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရလိုု႔ထြက္ေျပးၾကရတဲ့ တုုိင္းရင္းသားေတြ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ရွိေနပါတယ္။ ဒါေတြကိုု ကက္သရင္း အက္ရွ္တြန္တိုု႔က ဘယ္ေတာ့မွ မေျပာၾကပါဘူး။ sanction ေတြ႐ုုပ္လိုု႔ရေအာင္ ေကာင္းတာကိုု ပဲ ေရြးေျပာေနၾက တာပါ။"

ဥေရာပသမဂၢထဲက ဥေရာပအစိုုးရတခ်ဳိ႕နဲ႔ ကုုလသမဂၢအရာရွိေတြဟာ အေရးယူပိတ္ဆိုု႔မႈကိုု မယံုုၾကည္ ဘဲ ျမန္မာအစိုုးရနဲ႔ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မယ္၊ အကူအညီေပးမယ္၊ ဒီလုုိနည္းနဲ႔သာ အေျပာင္းအလဲ ျပဳလုုပ္ႏုုိင္ မယ္လိုု႔ ယံုုၾကည္ေနၾကသူေတြ ျဖစ္တယ္လိုု႔ မာ့ခ္ဖာမနာက ဆုုိပါတယ္။ သူတိုု႔ရဲ႕ ဘားမားကမ္ပိန္း ယူေက အေနနဲ႔ကေတာ့ ျမန္မာႏိုုင္ငံမွာ အေျပာင္းအလဲတခ်ဳိ႕ ျမင္လာရတာဟာ ဒီလိုု ဒဏ္ခတ္အေရး ယူမႈေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လိုု႔ ယူဆပါတယ္။ အခုု သမတၱဦးသိန္းစိန္ကလည္း ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈေတြ ႐ုုပ္သိမ္းေစခ်င္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈတခ်ဳိ႕ လုုပ္ျပေနျခင္းသာျဖစ္တယ္၊ ဒဏ္ခတ္အေရးယူ မႈေတြ ႐ုုပ္သိမ္းလိုု႔ စီးပြားေရးအင္အား ေကာင္းလာရင္ စစ္အင္အားကိုု တိုုးခ်ဲ႕ၿပီး ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္မႈေတြ ပိုုလုုပ္ လာမယ္လိုု႔လည္း မာ့ခ္ဖာမနာက ေထာက္ျပထားပါတယ္။ ဥေရာပသမဂၢကေတာ့ အခုုအခါ ျမန္မာႏုုိင္ငံ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပဲြကိုု ေစာင့္ၾကည့္မယ့္အဖဲြ႔ ေစလႊတ္လိုုက္ၿပီလိုု႔ ဆိုုေပမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြကိုု အစ၊ အလယ္၊အဆံုုး ေစာင့္ၾကည့္ႏိုုင္တဲ့အေျခအေနမရွိဘူး၊ အခ်ိန္အလံုုအေလာက္ မရဘူးဆိုုၿပီး ေျပာၾကားပါ တယ္။

"ဘရပ္ဆဲလ္ (Brussel)က အဖဲြ႔ငယ္တစ္ဖဲြ႔ ေရာက္လာမွာပါ။ သူတိုု႔ကိုု ေရြးေကာက္ပဲြ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့ လာေရးအဖဲြ႔လုုိ႔ မေခၚႏိုုင္ပါဘူး။ သူတိုု႔ဟာ အခ်ိန္အလံုုအေလာက္ မရပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ က်မတိုု႔ေစလႊတ္ သူေတြဟာ ေရြးေကာက္ပဲြ ကၽြမ္းက်င္သူ အဖဲြ႔သာ ျဖစ္ပါတယ္။"

ကက္သရင္း အက္ရွ္တြန္ရဲ႕ ေျပာခြင့္ရ မာဂ်ာ ခိုစီဂ်န္စစ္ ေျပာသြားခဲ့တာပါ။ ေရြးေကာက္ပဲြ ျပဳလုုပ္တဲ့ကာလ မွာ ဥေရာပသမဂၢအျပင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုု၊ ဥေရာပသမဂၢနဲ႔ အာဆီယံတုုိ႔ကလည္း အလားတူ ကိုုယ္ စားလွယ္ေတြ ေစလႊတ္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။