ဦးေတဇသား အီးယူကုိ တရားစြဲတာ အႏုုိင္ရျပီ

ျပည့္ျဖိဳးေတဇနဲ႔ ဦးေတဇ


ျမန္မာစစ္အစိုုးရနဲ႔ စီးပြားလုုပ္ျပီး အက်ိဳးအျမတ္ရေနသူ ဦးေတဇရဲ႕သား ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇကုုိ အီးယူက ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုုိ႔ထားတဲ့စာရင္းမွာထည့္သြင္းထားတာ ပယ္ဖ်က္ေပးေရးအတြက္ ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇက အီးယူကုုိတရားစြဲတာ ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇကုုိ မတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔က အႏူိင္ေပးလုုိက္ျပီျဖစ္ပါတယ္။

ေအာက္ရုံး(General Court) က ပယ္ခ်ထားတဲ့ စီရင္ခ်က္ကို ပလပ္ေပးဖို႔ အထက္ရုံး European Court of Justice (ECJ) ကို ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇက အယူခံ၀င္ထားတဲ့အမႈကုုိ အီးစီေဂ်က မတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔မွာ အႏုုိင္ေပးလုုိက္တဲ့အေၾကာင္း ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇေရွ႕ေနေတြက သတင္းထုုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇပုုိင္ဆုုိင္မႈေတြကုုိ ထိန္းခ်ဳပ္ထားေရး အီးယူရဲ႕ တားျမစ္ခ်က္ေတြကုုိ အထက္ရုံး European Court of Justice (ECJ) က ပယ္ဖ်က္လုုိ္က္ျပီး ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇဘက္က ကုုန္က်ထားတဲ့ တရားရုုံးစရိတ္ေတြကုုိ အီးယူေကာင္စီက ေပးေဆာင္ဖုုိ႔ပါ စီရင္ခ်က္ခ်လုုိက္ပါတယ္။

အီးယူကုုိတရားစြဲတာ ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇႏုုိ္င္သြားတဲ့အတြက္ ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇမေနနဲ႔ နာမယ္ပ်က္စာရင္းကလြတ္သြားသလုုိ အီးယူဒဏ္ခတ္မႈကလဲ လြတ္သြားျပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ အီးယူ ၂၇ ႏုုိင္ငံကုုိ ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇ အခ်ိန္မေရြး သြားေရာက္လည္ပတ္ခြင့္ရရုုံမက အဲဒီႏုုိင္ငံေတြမွာ ပညာသင္ၾကားခြင့္၊ စီးပြားလုုပ္ကုုိင္ခြင့္စတဲ့ အခြင့္အေရးေတြ ရသြားျပီၤျဖစ္ပါတယ္။

-----------------------------------------------------------------------------------


အမႈေနာက္ခံအခ်က္အလက္မ်ား

ဦးေတဇသား အီးယူကုိ တရားစြဲတာ တရားျပိဳင္ေရွ႕ေနက ေထာက္ခံျပီ
ရန္ေနာင္ (ဗဟုိတရားရုံးေရွ႕ေန) ျပဳစုသည္။


နိဒါန္း

စစ္အစိုုးရနဲ႔ေပါင္း စီးပြားေရးအက်ိဳးအျမတ္ေတြ ရယူေနတယ္ဆုုိျပီး အီးယူဒဏ္ခတ္ထားတာကုုိ မေက်နပ္တဲ့အတြက္ ဦးေတဇရဲ့သား ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇက အီးယူ နာမယ္ပ်က္စာရင္းက သူ႔အမည္ ဖယ္ရွားေပးေရးအတြက္ လန္ဒန္က အဂၤလိပ္ ေရွ႕ေနေတြငွားပီး အီးယူကုုိ တရားစြဲခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ေအာက္ရုံး(General Court) က ပယ္ခ်ထားတဲ့ စီရင္ခ်က္ကို ပလပ္ေပးဖို႔ အထက္ရုံး European Court of Justice (ECJ) မွာ အယူခံထားဆဲအခ်ိန္မွာ ECJ တရားရုံးဆိုင္ရာ အျမဲတန္း ဥပေဒေရးရာ အၾကံေပးေရွ႕ေန Advocate General တဦးက ေထာက္ခံပီး တရားသူၾကီးထံ တင္ျပအၾကံေပးထားပါတယ္။ မၾကာခင္ ECJ တရားရုံးကေန စီရင္ခ်က္ ခ်ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အမႈုုျဖစ္စဥ္

ဒီအမႈနဲ႔ပတ္သက္ပီး ဖခင္ျဖစ္သူ ဦးေတဇက ႏိုုင္ငံျခားေငြ အေျမာက္အမ်ား အကုုန္ခံပီး လန္ဒန္ျမိဳ႔ရွိ နာမယ္ၾကီး ေရွ့ေနကုုမၺဏီ Carter-Ruck ကုုိ ငွားပါတယ္။ အမႈကုုိ ပထမ ဥေရာပ လပ္ဇင္ဘတ္ျမိုုမွာ ရွိတဲ့ အီးယူ ေအာက္ရုံး General Court တရားရုုံးကုုိ ဦးေတဇငွားထားတဲ့ အဂၤလိပ္ ေရွ့ေနေတြက ဦးတုုိက္ေလွ်ာက္ထားပါတယ္။

General Court တရားရုုံး

General Court ဆုုိတာ European Court of Justice တရားရုုံးၾကီးနဲ႔ တြဲထားေပမဲ့ လြတ္လပ္တဲ့ တရားရုုံးတခုုျဖစ္ပီး လပ္ဇင္ဘတ္(Luxembourg) ႏုုိင္ငံမွာ အေျခစုုိက္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေအာက္ရုံးသေဘာမ်ိဳးမုိ႔ (အတိအက်မဟုတ္သည့္တုိင္ ဖတ္ရလြယ္ေအာင္) ေအာက္ရုံးလုိ႔ ယာယီ သုံးပါမယ္။ Court of First Instance လုုိ႔အရင္ကေခၚတဲ့ General Court တရားရုုံးကုုိ အီးယူအဖြဲ႕၀င္ ၂၇ ႏုုိင္ငံက တရားသူၾကီး တဦးက်စီနဲ႔ စုုစုုေပါင္း တရားသူၾကီး ၂၇ ဦးနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ECJ လုုိ အျမဲတန္း ဥပေဒအၾကံေပးေရွ႕ေနၾကီး Advocate General ေတြ ခန္႔မထားပါဘူး။

ဥပေဒေရးရာ အၾကံေပးေရွ႕ေနၾကီး Advocate General ဆုိတာ

Advocate General ဆုုိတဲ့ ဥပေဒအၾကံေပး ေရွ႕ေနေတြဟာ အထူးသျဖင့္ ဥေရာပတရား စီရင္ေရးစနစ္မွာ အေရးပါသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတိုု႔ဟာ တရားရုုံးအျမဲတန္းအဖြဲ႕၀င္ေတြျဖစ္ေပမဲ့ တရားသူၾကီး မဟုုတ္သလုုိ တရားရုုံးေတြမွာ အမႈသည္ကုုိ ကုုိယ္စားျပဳသူေတြလဲ မဟုုတ္ပါ။ တရားစြဲလက္စ အမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ပီး တရားသူၾကီးေတြကုုိ ဥပေဒေရးရာ အၾကံေပးရသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ရာဇ၀တ္မႈနဲ႔ တရားမမႈေတြမွာ အစိုုးရေရွ႕ေနပုုံစံမ်ိဳးတာ၀န္လဲ ယူၾကပါတယ္။

အျမင့္ဆုုံး အီးယူတရားရုုံးျဖစ္တဲ့ ECJ ေခၚ ဥေရာပတရားရံုုးဟာ အီးယူအဖြဲ႔၀င္ ၂၇ ႏုုိင္ငံက တရားသူၾကီး၂၇ ဦးနဲ့ဖြဲ႕ထားပီး ဒီတရားရုုံးကုုိ ေစာေစာကေျပာတဲ့ Advocate General ဆုုိတဲ့ေရွ႕ေန ၈ ဦးက ဥပေဒေရးရာ အၾကံေပးေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေအာက္ရုံးမွာ ႏွစ္ဘက္ၾကားနာ

တရားလုုိ ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇဘက္က ေရွ႕ေနမ်ားအျဖစ္ ျဗိတိသွ်ေရွ့ေနေတြျဖစ္တဲ့ D Anderson, M. Lester နဲ႔ G. Martin တုုိ႔ ၃ ဦးက လုုိ္က္ပါေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ တရားျပိဳင္ေတြကေတာ့ အီးယူေကာင္စီအျပင္ အဂၤလိပ္အစိုုးရ၊ ေျမာက္အုုိင္ယာလန္အစိုုးရနဲ႔ ဥေရာပေကာ္မရွင္တုုိ႔ ပါ၀င္ပါတယ္။

ႏွစ္ဘက္ေလွ်ာက္လဲရာမွာ ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇဘက္က

-ဒဏ္ခတ္ထားတဲ့ အီးယူနာမယ္ပ်က္စာရင္းကေန သူ႔နာမယ္ကုုိ ဖယ္ထုုတ္ေပးသင့္ေၾကာင္း၊
-သူနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အီးယူ ဒဏ္ခတ္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းသတ္မွတ္ခ်က္ေတြကုုိ ပယ္ဖ်က္ေပးသင့္ေၾကာင္းနဲ႔
-တရားရုုံးစရိတ္ေတြကုုိ အီးယူေကာင္စီက ေပးေဆာင္ေစသင့္ေၾကာင္း ေလွ်ာက္ထားခဲ့ပါတယ္။

တရားျပိဳင္ အီးယူေကာင္စီကလဲ တရားရုုံးကေန ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇ ေလွ်ာက္ထားခ်က္ကုုိ ပယ္ဖ်က္သင့္ေၾကာင္း၊ တရားရုုံးစရိတ္အတြက္ ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇကုုိ ေပးေဆာင္ရန္အမိန္႔ခ်သင့္ေၾကာင္း ေလ်ွာက္ထားခဲ့ပါတယ္။

ထူးျခားခ်က္က ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇေလွ်ာက္ထားခ်က္ကုုိ တရားရုုံးက ပယ္ခ်သင့္ေၾကာင္း အဓိက တရားျပိဳင္မဟုတ္တဲ့ အဂၤလန္နဲ႔ ေျမာက္အုုိင္ယာလန္အစိုုးရေတြက ေလ်ွာက္လဲခဲ့ျပီး ဥေရာပ ေကာ္မရွင္ကလဲ ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇ ေလွ်ာက္လဲခ်က္ကုုိ ပယ္ခ်သင့္ေၾကာင္း၊ တရားရုုံးစရိတ္ေတြကုုိ ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇကသာ က်ခံေစသင့္ေၾကာင္း ေလ်ွာက္ထားခဲ့ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ အဂၤလန္အစိုးရ ေျမာက္အုုိင္ယာလန္အစိုးရနဲ႔ ဥေရာပေကာ္မရွင္တုုိ႔က အယူခံရုုံးမွာ intervenor (Intervener လုိ႔လဲ သုံးပါတယ္) အေနနဲ႔ ေလွ်ာက္လဲခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အဓိကအခ်က္ကေတာ့ အမႈတခုု စီရင္ခ်က္ေၾကာင့္ တရားလုုိ တရားျပိဳင္မဟုုတ္တဲ့ ႏုုိင္ငံ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးကုုိ ထိခုုိက္မဲ့အလားအလာရွိတယ္လုုိ႔ ယူဆရင္ intervenor အေနနဲ႔ ေလွ်ာက္ထားခြင့္ေပးထားတဲ႔ သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။

ရွည္လ်ားတဲ့ ဥပေဒေၾကာင္းဆုုိင္ရာ ႏွစ္ဘက္ေလွ်ာက္ထားမႈေတြ ၾကားနာအျပီးမွာ လပ္ဇင္ဘတ္ အီးယူ အေထြေထြ တရားရုုံးကေန စီရင္ခ်က္ခ်ပါတယ္။


စီရင္ခ်က္မွာ -


-ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇ ေလွ်ာက္ထားခ်က္ကုုိ ပယ္ခ်ေၾကာင္း၊
-တရားရုုံးစရိတ္နဲ႔ ပတ္သက္ပီး ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇ စရိတ္အတြက္ သူကုုိယ္တုုိင္က်ခံရမွာျဖစ္သလုုိ အီးယူေကာင္စီရဲ႔ တရားရုုံးစရိတ္ေတြလဲ
က်ခံေပးရမွာျဖစ္ေၾကာင္း၊
-အဂၤလန္အစိုးရ ေျမာက္အုုိင္ယာလန္အစိုးရနဲ႔ ဥေရာပေကာ္မရွင္ေတြကေတာ့ သူတုုိ႔ တရားရုုံးစရိတ္ကုုိ သူတုုိ႔ဘာသာ က်ခံေစဆုုိပီး ၂၀၀၉ ခုု ေမလ ၁၉ ရက္ေန႔က အမိန္႔ခ်ခဲ့ပါတယ္။


ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇဘက္က အယူခံတက္ျပီ

လပ္ဇင္ဘတ္ အေထြေထြ တရားရုုံး စီရင္ခ်က္ကုုိ မေက်နပ္တဲ့ ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇ ေရွ့ေနေတြက ၂၀၀၉ ခုု ဇူလုုိင္ ၂၇ ရက္မွာ လပ္ဇင္ဘတ္ရွိ အျမင့္ဆုုံး အီးယူတရားရုုံးျဖစ္တဲ့ European Court of Justice (ECJ) ကုုိ အယူခံ၀င္ပါတယ္။

European Court of Justice ဆုုိတာဘာလဲ

European Court of Justice (ECJ) ဆုုိတာ အီးယူဥပေဒေရးရာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အီးယူမွာ အျမင့္ဆုုံး တရားရုုံးုုျဖစ္ပါတယ္။ လပ္ဇင္ဘတ္မွာ အေျခစုုိက္ပါတယ္။ ECJ တရားရုုံးၾကီးမွာ အီးယူ ၂၇ ႏုုိင္ငံက တရားသူၾကီး တဦးက်စီ စုုစုုေပါင္း တရားသူၾကီး ၂၇ ဦး ပါ၀င္ပါတယ္။

တရားရုုံးအျမဲတန္းအဖြဲ႕၀င္ ဥပေဒအၾကံေပး Advocate General ေရွ႕ေနၾကီး ၈ ဦးကလဲ တာ၀န္ေပးတဲ့အမႈအတြက္ ဥပေဒေရးရာ ထင္ျမင္ခ်က္ အၾကံေပးခ်က္ေတြကုုိ တရားသူၾကီးေတြထံ တင္သြင္းရပါတယ္။
ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇဘက္က အဓိက အယူခံ ေလွ်ာက္ထားတာကေတာ့-


-အီးယူ General Court ေအာက္တရားရုုံးက စီရင္ခ်က္ကုုိ ပလပ္ေပးဖိုု႔၊

-ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇႏွင့္ ပတ္သက္တဲ့ ၂၀၀၈ခုု ေဖေဖာ္၀ါရီ ၈ ရက္ အီးယူဒဏ္ခတ္မႈ စည္းမ်ဥ္း ၁၉၄/၂၀၀၈ ပါ စည္းေႏွာင္ထားမႈမ်ားကုုိ ပ်က္ျပယ္ေၾကာင္း ေၾကျငာေပးရန္နဲ႔

-အီးယူတရားရုုံးခ်ဳပ္ အယူခံစရိတ္နဲ့ အီးယူ General Court တရားရုုံးစရိတ္ေတြကုုိ ဥေရာပေကာင္စီက က်ခံေစဖုုိ႔ ေလွ်ာက္ထားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

တရားသူၾကီးဥပေဒအၾကံေပးေရွ႕ေနၾကီးက ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇကုိ ေထာက္ခံျပီ


ဒါေပမဲ့ ၂၀၁၁ ခုုႏွစ္ ပီးခဲ့တဲ့ ႏုုိ၀င္ဘာ ၂၉ ရက္ေန႔မွာေတာ့ ECJ တရားရုုံးရဲ႕ အျမဲတန္း ဥပေဒအၾကံေပးေရွ႕ေနၾကီးတဦးျဖစ္တဲ့ Advocate General မန္ဂုုိးဇီးက ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇ ေရွ႕ေနေတြဘက္က အယူခံေလ်ွာက္လဲခ်က္ေတြကုုိ ေထာက္ခံေဆြးေႏြးထားတဲ့ ဥပေဒေရးရာ ထင္ျမင္သုုံးသပ္ခ်က္ကုုိ ECJ တရားရုုံးမွာ တင္သြင္းပါတယ္။

ECJ အျမဲတန္း ဥပေဒအၾကံေပးေရွ႕ေနၾကီး Advocate General မန္ဂုုိးဇီးရဲ႕ ေထာက္ခံခ်က္ေတြကေတာ့-

-ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇအေပၚ အီးယူ General Court ကဆုုံးျဖတ္ထားတဲ့ စီရင္ခ်က္ကုုိ ပယ္ဖ်က္ေပးသင့္ေၾကာင္းအျပင္ ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အျငင္းပြားေနတဲ့ အီးယူဒဏ္ခတ္မႈ စည္းမ်ဥ္းေတြထဲက ပုုိင္ဆုုိင္မႈေတြ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးဆုုိင္ရာ စည္းေႏွာင္မႈေတြကုုိ ပယ္ဖ်က္ေပးသင့္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။


-အီးယူဒဏ္ခတ္မႈဆုုိင္ရာ ဥပေဒ အသက္၀င္မလာခင္ မိမိအမည္ ဒဏ္ခတ္စာရင္းမွာပါေၾကာင္း ၾကိဳတင္အေၾကာင္းၾကားမႈမရွိတဲ့ျပင္

ဒီအေၾကာင္းခုုခံေျပာဆုုိနုုိင္ေအာင္ မည္သည့္ ၾကားနာခြင့္ အခြင့္အေရးကုုိမ်ွ ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇ မရခဲ့ပါေၾကာင္းလဲ

မန္ဂိုးဇီးက ေထာက္ျပထားပါတယ္။

ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇအေနနဲ႔ သူ႔အမည္ အီးယူဒဏ္စာရင္းမွာ မပါခင္ကျဖစ္ေစ ပါျပီးေနာက္ ဘယ္လုုိအေၾကာင္းေၾကာင့္ သူ႔ကုုိ အီးယူဒဏ္ခတ္စာရင္းမွာပါသလဲ ေနာက္ဆက္တြဲ ေမးတဲ့အခ်ိန္မွာျဖစ္ေစ သူ႔နာမယ္ကုုိ ဘာအေၾကာင္းေၾကာင့္ ခုုလိုု ဒဏ္ခတ္စာရင္းမွာ ထဲ့သြင္းထားသလဲ ဆုုိတာလဲ သိခြင့္မရခဲ့ပါ။

-အီးယူဒဏ္ခတ္စာရင္းမွာ အမည္ေဖာ္ျပထားတဲ့ ကုုမၺဏီ မန္ေနဂ်င္းဒါရုုိက္တာ ဦးေတဇရဲ႕သား အျဖစ္သာ ေဖာ္ျပထားျပီး အျခား မည္သည့္အခ်က္မွ် ေဖာ္ျပမထားပါလုုိ႔ Advocate General မန္ဂုုိးဇီးက သုုံးသပ္ထားပါတယ္။

ECJ အျမဲတန္း ဥပေဒအၾကံေပးေရွ႕ေနၾကီး မန္ဂုုိးဇီးရဲ႕ ဥပေဒေရးရာ သုုံးသပ္ခ်က္ နိဂုုံးပုုိင္း

-အျငင္းပြားေနတဲ့ အီးယူဒဏ္ခတ္မႈ စည္းမ်ဥ္းဆုုိင္ရာ ဥပေဒအေျခခံအရ မွားယြင္းတဲ့ ဥပေဒကုုိ အေျခခံထားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အီးယူတရားရုုံး General Court ရဲ႕ စီရင္ခ်က္ကုုိ ပလပ္သင့္ပါသည္။


-ပုုိင္ဆုုိင္မႈေတြ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးဆုုိင္ရာနဲ႔ပတ္သက္ပီး မည္သည့္အတြက္ ထိန္းခ်ဳပ္ရသည္ဆုုိသည့္ အေၾကာင္းျပခ်က္ ေဖာ္ျပရန္တာ၀န္ကုုိ အီးယူေကာင္စီဘက္က ခ်ိဳးေဖာက္ခဲ့သည္။


-ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇ မည္သိုု႔မ်ွျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ တတ္ႏုုိင္စြမ္းမရွိသည့္ မိသားစုု၀င္တဦးျဖစ္ရုုံမ်ွႏွင့္ ျပင္းထန္သည့္အက်ိဳးဆက္မ်ားကုုိ ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇက ခံရမည္ဆုုိသည္မွာ တရားမွ်တမႈ မရွိပါ။


-အီးယူက ဒဏ္ခတ္လုုိတဲ့ တတိယႏုုိင္ငံအစိုုးရတခုုရဲ႕ စီးပြားေရးေပၚလစီကေန အက်ိဳးအျမတ္ရေနတယ္ဆုုိတဲ့ ပုုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ အရြယ္ေရာက္တဲ့ သားးသမီးေတြကုုိ မိဘေတြေၾကာင့္ဆုုိတဲ့ အေၾကာင္းတခုုတည္းထဲနဲ႔ ပစ္မွတ္ထား ဒဏ္ခတ္တာမ်ိဳး မလုုပ္သင့္ပါ ဆုုိပီး ေထာက္ခံ သုုံးသပ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။


ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇ အယူခံတာ ႏုုိင္ေတာ့မလား


ECJ တရားရုံးရဲ႕ စီရင္ခ်က္ မခ်မွတ္ေသးတဲ့အတြက္ ကုိျပည့္ျဖိဳးေတဇ အယူခံထားတဲ့အမႈ ႏုိင္ပီလုိ႔ မေျပာႏုိင္ေသးသလုိ အႏုိင္ရဘုိ႔မ်ားတယ္ နည္းတယ္လုိ႔လဲ မေျပာသင့္ေသးဘူးလို႔ ျမန္မာေရွ႕ေနၾကီးတဦးက မွတ္ခ်က္ေပးပါတယ္။ ECJ အျမဲတန္း ဥပေဒအၾကံေပးေရွ႕ေနၾကီး Advocate General မန္ဂုုိးဇီးက ကုိျပည့္ျဖိဳးေတဇ အယူခံထားတဲ့အမႈကုိ ေထာက္ခံထားတဲ့အဆင့္သာ ရွိပါေသးတယ္။


ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇအမႈနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ECJ တရားရုုံးရဲ႕ ဥပေဒအၾကံေပးေရွ႕ေန Advocate General မန္ဂုုိးဇီးရဲ႕ ဥပေဒေရးရာ သေဘာထားေတြဟာ ECJ တရားရုုံးရဲ႕ စီရင္ခ်က္နဲ႔ စည္းေႏွာင္ထားျခင္းမရိွပါလုုိ႔ ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇငွားထားတဲ့ လန္ဒန္ေရွ႕ေနရုုံး ၀က္ဆုုိက္ကလဲ မွတ္ခ်က္နဲ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။


ဒါေပမဲ့ တာ၀န္ေပးထားတဲ့ အမႈတခုုအတြက္ တရားရုံးကုိ ဥပေဒေရးရာ ေျဖရွင္းခ်က္ အဆုုိျပဳတင္ျပရတာဟာ ECJ အျမဲတန္း ဥပေဒအၾကံေပးေရွ႕ေနၾကီး Advocate General ေတြရဲ့ အခန္းက႑ျဖစ္ပါတယ္လုိ႔လဲ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ခုုအခါ အသက္ ၂၄ ႏွစ္ရွိျပီျဖစ္တဲ့ ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇဟာ အီးယူဒဏ္ခတ္စာရင္းမွာ သူ့အမည္စပါတဲ့အခ်ိန္ ၂၀၀၃ ခုုႏွစ္က အသက္ ၁၆ ႏွစ္သာရွိပါေသးတယ္။


ဒါေပမဲ့ ၂၀၀၅ ခုုႏွစ္ ပုုိင္ဆုုိင္မႈထိန္းခ်ဳပ္ေရးဆုုိင္ရာ စည္းမ်ဥ္းေတြမွာ ေဖာ္ျပထားတာက အသက္ ၁၈ ႏွစ္အထက္ အရြယ္ေရာက္ျပီးသား ကေလးေတြကုုိသာ ဒဏ္ခတ္စာရင္းမွာ အီးယူေကာင္စီက ထည့္ရမယ္လုုိ႔ ျပဌာန္းထားတာကုုိ ECJ အျမဲတန္း ဥပေဒအၾကံေပးေရွ႕ေနၾကီး Advocate General မန္ဂုုိးဇီးက သူ႔ရဲ႕ ဥပေဒေရးရာ သုုံးသပ္ခ်က္မွာ ေထာက္ျပပါတယ္။


ခုုလိုု အီးယူက ဒဏ္ခတ္ရတာကလဲ ျမန္မာႏုုိင္ငံက စစ္အစိုုးရကုုိ ဦးတည္တာျဖစ္ပီး အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးေတြကုုိ ေလးစားဖိုု႔ ရည္ရြယ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။


လန္ဒန္က Carter-Ruck ေရွ႕ေနကုုမၼဏီၾကီးကေန ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇကုုိယ္စား အီးယူကုုိ တရားစြဲတာက အီးယူအဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇရဲ႕ ပုုိင္ဆုုိင္မႈေတြကုုိ ထိန္းခ်ဳပ္ဖိုု႔အတြက္ ဥပေဒအာဏာမရွိဘူးဆုုိတဲ့ အခ်က္ေပၚမွာ အေျခခံပီး ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ပုုိင္ဆုုိင္မႈထိန္းခ်ဳပ္ေရးဆုုိင္ရာ စည္းမ်ဥ္းေတြကုုိ ပယ္ဖ်က္ေရးနဲ႔ အျငင္းပြားေနတဲ႔ အီးယူစည္းမ်ဥ္းေတြဟာ ကုုိျပည့္ျဖိဳးေတဇကုုိ မွ်တတဲ့ ၾကားနာခြင့္မ်ိဳးရႏုုိင္မဲ့အေျခခံ လုူ႔အခြင့္အေရးကုုိ ခ်ိဳးေဖာက္တဲ့အခ်က္စတာေတြေပၚ အေျခခံခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ Carter-Ruck ေရွ႕ေနကုုမၼဏီၾကီးက ယူဆပါတယ္။


သုံးသပ္ခ်က္


ျမန္မာစစ္အစိုးရအေပၚ အီးယူကဒဏ္ခတ္တဲ့ေနရာမွာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ပုိင္းနဲ႔ စစ္အစိုးရအဖြဲ႔၀င္ေတြသာမက ေနာက္ပုိင္းမွာ စစ္အစိုးရနဲ႔ စီးပြားဆက္ဆံျပီး အက်ိဳးအျမတ္ရွိသူေတြပါ ဒဏ္ခတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။


သားျဖစ္သူကုိ အီးယူက ဒဏ္ခတ္တာ မေက်နပ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာလူမ်ိဳး မိဘလုပ္ငန္းရွင္တဦးက အီးယူတရားရုံးအဆင့္ဆင့္ထိ အီးယူကုိတရားစြဲဆုိတာ ဒါ ပထမဆုံးအၾကိမ္ျဖစ္ပါတယ္။


အမ်ားအားျဖင့္ စစ္အစိုးရနဲ႔ စီးပြားဘက္ေနတဲ့ မိဘေတြရဲ႕လုပ္ငန္းေတြမွာ သားသမီးအမ်ားစု ပါ၀င္ပတ္သက္ေလ့ရွိေပမဲ့ ကိုျပည့္ျဖိးေတဇဟာ အီးယူဒဏ္ခတ္တဲ့အခ်ိန္မွာ အသက္မျပည့္ေသးတဲ့အရြယ္ျဖစ္ေနျခင္း၊ မိဘလုပ္ငန္းနဲ႔ ဆက္စပ္လုပ္ကုိင္ျခင္းမရွိတာကုိ သက္ေသျပႏုိင္ျခင္းစတဲ့ ျခြင္းခ်က္ေတြေပၚ အေျခခံျပီး လူ႕အခြင့္အေရးနစ္နာမႈ ရွဳေထာင့္ကေန ကုိျပည့္ျုဖိဳးေတဇငွားထားတဲ့ လန္ဒန္ေရွ႕ေနေတြက အီးယူကုိ တရားစြဲခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။


ကုိျပည့္ျဖိဳးေတဇအမႈအတြက္ ဖခင္ျဖစ္သူ ဦးေတဇက ႏုိင္ငံျခားေငြ အေျမာက္အမ်ား အကုန္ခံျပီး အဂၤလိပ္ေရွ႕ေနေတြငွား တရားစြဲႏုိင္ခဲ့တဲ့အခ်က္၊ ငွားထားတဲ့ လန္ဒန္ေရွ႕ေနကုမၸဏီ Carter-Ruck ကလဲ ကုိျပည့္ျဖိဳးေတဇအမႈနဲ႔ အလားတူ အမႈျဖစ္တဲ့ ယာဆင္းကာဒိ နဲ႔ ECJ စီရင္ထုံးအမႈအတြက္ လုိက္ပါခဲ့တုံးက ECJ တရားရုံး တရားသူၾကီး ၂၇ ဦးအနက္ ၁၄ဦး (ထက္၀က္ေက်ာ္) ကုိ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ အယူခံ၀င္ႏုိင္ခဲ့တဲ႔ စီရင္ထုံးကုိပါ ကုိးကားခဲ့တဲ့ အေတြ႕အၾကံဳေတြကလဲ အီးယူဆန္ရွင္ကုိ အာခံဖို႔ အင္အားျဖစ္ခဲ့တာ ေတြ႕ရပါတယ္။


ေနာက္ဆုံး ECJ တရားရုုံးရဲ႕ ဥပေဒအၾကံေပးေရွ႕ေန Advocate General မန္ဂုုိးဇီးကေန တရားလုိ ကုိျပည့္ျဖိဳးေတဇဘက္က ေရွ႕ေနေတြ အယူခံထားတဲ့အခ်က္ေတြကုိ ေထာက္ခံျပီး ECJ တရားရုံး တရားသူၾကီးထံ တင္ျပေပးရတဲ့ထိ တုိးတက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးေတဇကုိ ယခင္စစ္အစိုးလက္ထက္ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ လုပ္ကုိင္ေပးရာက ေခတ္ပ်က္သူေဌးျဖစ္လာသူလုိ႔ အီးယူနဲ႔ အမ်ားျပည္သူက ျမင္ၾကေပမဲ့ ဦးေတဇက သူ႔သားကုိ အီးယူဒဏ္ခတ္မႈကေန လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ဥပေဒေၾကာင္းနဲ႕ အီးယူကုိ တရားစြဲႏုိင္ခဲ့တာဟာ ျမန္မာေရွ႕ေနေတြ ေလ့လာထုိက္တဲ့ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒအေတြ႕အၾကံဳတခု ျဖစ္ပါတယ္။


အီးယူဒဏ္ခတ္စာရင္းမွာ ကုိျပည့္ျဖိဳးေတဇလုိ အသက္မျပည့္ဘဲ မိဘလုပ္ငန္းနဲ႔ မပတ္သက္ဘဲ ဒဏ္ခတ္ခံရသူ သားသမီးေတြရွိခဲ့ရင္ ဦးေတဇလုိ အီးယူအေပၚ တရားစြဲခြင့္ရွိေပမဲ့ ဦးေတဇလုိ ႏုိင္ငံျခားေငြအေျမာက္အမ်ား အကုန္ခံ တရားစြဲႏုိင္ဖို႔ မလြယ္ပါ။

ဦးေတဇ တရားစြဲတဲ့အမႈ နုိင္သည္ျဖစ္ေစ ရွဳံးသည္ျဖစ္ေစ အီးယူဒဏ္ခတ္မႈ ဥပေဒမွာ အားနည္းခ်က္ေတြ ဥပေဒယုိေပါက္ေတြ ရွိေနတယ္ဆုိတာကုိ သက္ေသျပႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။

အီးယူဒဏ္ခတ္စာရင္းကုိ ျပန္ၾကည့္တဲ့အခါ တျခားဝန္ၾကီးေတြပါသလုိ စက္မွဳတစ္ဝန္ၾကီး ဦးေအာင္ေသာင္းအျပင္ သူမိသားစုဝင္ေတြ မိသားစုပုိင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြပါ ဒဏ္ခတ္စာရင္းမွာ ထဲ့ထားတာ ေတြ့ရပါတယ္။

ဦးေအာင္ေသာင္းရဲ႕သား ဗိုလ္မွဴး မုိးေအာင္နဲ႔ဇနီး၊ ဦးေအာင္ေသာင္းရဲ႕သား ေအာင္ရီျဖိဳးကုမၸဏီနဲ့ အုိင္ဂ်ီအီးကုမၸဏီ ဒါရုိက္တာ ဦးေနေအာင္၊ ဦးေအာင္ေသာင္းရဲ႕သားလဲျဖစ္ အုိင္ဂ်ီအီးကုမၸဏီဒါရုိက္တာလဲျဖစ္ ဒု ဗိ္ုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကိးေမာင္ေအးသမက္လဲျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္မွဴးျပည့္ေအာင္၊ ဦးေအာင္ေသာင္းသမီး ခင္ငုရည္ျဖိဳး၊ ဦးေအာင္ေသာင္းသမီး ေဒါက္တာ သုနဒၵေအာင္၊ ဦးေအာင္ေသာင္းသမီး ေအးျမတ္ျဖိဳးေအာင္အျပင္ ဦးေအာင္ေသာင္း မိသားစုပုိင္တဲ့ ေအာင္ရီျဖိဳးကုမၸဏီနဲ့ Queen Star ကြန္ျပဴတာကုမၸဏီေတြပါ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ အီးယူ ဒဏ္ခတ္စာရင္းမွာ ပါေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္၊

ဒါေၾကာင့္ ဦးေအာင္ေသာင္းဟာ ဦးေတဇလုိ ေငြတတ္ႏုိင္တဲ့တုိင္ေအာင္ ဦးေတဇလုိ အီးယူကုိ တရားစြဲရင္ ဦးေအာင္းေသာင္းျဖစ္ေစ သူ႔သားသမီးေတြျဖစ္ေစ ရွဳံးဖို႔ေသခ်ာေနပါတယ္။
by Swe Swe Kyi (Facebook)