အေနာက္ႏိုင္ငံအစိုးရမ်ားက ျမန္မာ့ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ေစာင့္ၾကည့္ပါဝင္ရံုမွ်ျဖင့္ ျပည့္စံုလံုေလာက္မႈ ရွိမည္မဆိုႏိုင္
(The Financial Times မွ 23 March 2012 ရက္စြဲပါ Gwen Robinson ေရးသားေသာ West points to flawed monitoring in Myanmar ကို ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္)
"အခု ဖိတ္ၾကားတာက ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာဖို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ေလ့လာေရးခရီး ထြက္တာနဲ႔ ပိုတူေနပါတယ္။ ပံုမွန္ဆိုရင္ေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ တရားမွ်တေအာင္ ျမင္သာထင္သာ ရွိေအာင္ လုပ္တဲ့ ႀကိဳးစားမႈေတြကို ႀကိဳဆုိရပါမယ္" (အီးယူ၏ ျမန္မာဆိုင္ရာ သံအမတ္ ေဒးဗစ္ လစ္မန္း)
အေနာက္ႏိုင္ငံ အစိုးရမ်ားက ျမန္မာ့ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ေစာင့္ၾကည့္ပါဝင္ရံုမွ်ျဖင့္ ျပည့္စံုလံုေလာက္မႈ ရွိမည္မဆိုႏိုင္ေၾကာင္း အေနာက္ သံတမန္မ်ားက ဆိုသည္။ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပသည့္ေန႔တြင္ မထင္မွတ္သည္မ်ား ျဖစ္ပ်က္တတ္မႈႏွင့္ မသမာမႈမ်ား မရွိျခင္းတို႔ ျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္တိုင္ သံတမန္မ်ားႏွင့္ ေလ့လာသူမ်ားသည္ ႀကိဳတင္မဲစနစ္ကဲ့သို႔ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို စစ္ေဆးရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာၾကသည္။
ယခုေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ႏိုင္ငံမ်ား ေရြးခ်ယ္၍ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ဖိတ္ၾကားျခင္းသည္ မည္သူ႔ကိုမွ် မဖိတ္ၾကားျခင္း ထက္စာလွ်င္မူ ပိုေကာင္းသည္ဟု ရန္ကုန္အေျခစိုက္ သံတမန္တစ္ဦးက ေျပာသည္။ အကယ္၍ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ တစ္စံုတစ္ရာ မွားယြင္းခဲ့ပါက အခ်ိဳ႕အစိုးရမ်ားအတြက္ ေျပာရဆိုရ ခက္သည့္ အေျခအေနကို ရင္ဆိုင္ရႏိုင္ေၾကာင္းလည္း ယင္းက သတိေပးခဲ့သည္။
အေနာက္ႏို္င္ငံ သံတမန္မ်ားအၾကားတြင္ စိုးရိမ္ေနေသာ ကိစၥမွာ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲကဲ့သို႔ မထင္မွတ္သည္မ်ား ထပ္မံျဖစ္ပြားသြားမည္ကို ျဖစ္သည္။ လာမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လစ္လပ္အမတ္ေနရာ ၄၈ ေနရာစလံုး ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ NLD ပါတီသည္ စည္းရံုးေရး ဆင္းေနသည္မွာ ရက္သတၱပတ္ အေတာ္အတန္ ၾကာခဲ့ၿပီ ျဖစ္ၿပီး ယင္းတို႔က ပံုမွန္မဟုတ္ေသာ ကိစၥမ်ားအတြက္ တိုင္ၾကားမႈမ်ားလည္း ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ NLD သည္ မဲဆႏၵရွင္ စာရင္း ျပဳစုမႈကို ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ၿပီး ေဒသဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ား၏ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေအာင္ျပဳလုပ္မႈႏွင့္ တားဆီးမႈမ်ားကိုလည္း ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သည္။ မၾကာေသးမီက NLD စည္းရံုးေရးသမားမ်ားကို အမည္မသိသူမ်ားက တိုက္ခိုက္ျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္ပြားခဲ့ေသးသည္။
အီးယူႏွင့္ အေမရိကန္တို႔က ေရြးေကာက္ပြဲ သန္႔ရွင္းမွ်တမႈသည္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ရုတ္သိမ္းေရးအတြက္ အေရးပါေၾကာင္း ေျပာၾကား ထားသည္။ ယင္းတို႔၏ စံမ်ားနွင့္ ညီညြတ္ေစရန္ အစိုးရသည္ အတိုက္အခံက စိုးရိမ္သည့္ ကိစၥမ်ားကို ႀကိဳးစားကိုင္တြယ္လ်က္ ရွိရာ အခ်ိဳ႕ကိစၥမ်ားတြင္ အာဏာပိုင္မ်ားအား စည္းကမ္းအရ အေရးယူမႈမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။
ေရြးေကာက္ပြဲကို ေလ့လာရန္ ဖိတ္ၾကားျခင္းသည္ ႀကိဳဆိုရမည့္ တိုးတက္မႈတစ္ခု ျဖစ္ေသာ္လည္း မွန္ကန္ေသာ အဓိပၸာယ္ ေကာက္ယူမႈ ရွိသင့္ေၾကာင္း ဘန္ေကာက္အေျခစိုက္ အီးယူ၏ ျမန္မာဆိုင္ရာ သံအမတ္ ေဒးဗစ္ လစ္မန္းက ေျပာသည္။ "အခု ဖိတ္ၾကားတာက ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာဖို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ေလ့လာေရးခရီး ထြက္တာနဲ႔ ပိုတူေနပါတယ္။ ပံုမွန္ဆိုရင္ေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ တရားမွ်တေအာင္ ျမင္သာထင္သာ ရွိေအာင္ လုပ္တဲ့ ႀကိဳးစားမႈေတြကို ႀကိဳဆုိရပါမယ္" ဟု ဆိုသည္။
အီးယူအေနျဖင့္ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲကို စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းအေနျဖင့္ ၾကည့္ရႈမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း အျခား အီးယူသံတမန္တစ္ဦးက ေျပာသည္။ ျမန္မာ့ေရြးေကာက္ပြဲကို စြမ္းအားျပည့္ ေစာင့္ၾကည့္လိုပါက ဆႏၵမဲျပားမ်ား ရုိက္ႏွိပ္ ျဖန္႔ေဝျခင္းအပါအဝင္ အစမွစ၍ အားလံုးကို ၾကည့္ရႈမွ ရလိမ့္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။ အစိုးရကမူ အေမရိကန္ႏွင့္ အီးယူအပါအဝင္ အာဆီယံ ေဆြးေႏြးဖက္ႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္ေသာ ဩစေၾတးလ်၊ တရုတ္၊ ဂ်ပန္ႏွင့္ ကေနဒါတို႔ကိုလည္း ေရြးေကာက္ပြဲေလ့လာသူမ်ား ေစလႊတ္ရန္ ဖိတ္ၾကားေၾကာင္း ၾကာသပေတးေန႔က ဆိုသည္။
အေမရိကန္ကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲကို ေစာင့္ၾကည့္သည့္ အခြင့္အလမ္းကို အရယူမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား၏ ပြင့္လင္း ျမင္သာမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ စိုးရိမ္မႈမ်ား ရွိေၾကာင္း လူသိရွင္ၾကား ေျပာခဲ့သည္။ "ပထမဆံုး ေျခလွမ္းေကာင္းတစ္ရပ္ပါပဲ။ အရင္ကဆို ႏိုင္ငံတကာက ေလ့လာသူေတြကို မဖိတ္ဘူးေလ။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ပြင့္လင္းမႈေတြကိုေတာ့ စံမမွီေသးပါဘူး" ဟု ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန ေျပာခြင့္ရ အမ်ိဳးသမီး ဗစ္တိုးရီးယား ႏူလန္းက ေျပာသည္။
Credit : Dawnmanhon
