ဗမာ၊ ျမန္မာႏွင့္ ဗကသ (ဗမာနဲ႔ ၿမန္မာ ဘာကြာသလဲ)
ဗမာ၊ ျမန္မာဆုိတဲ့အေခၚဟာ နုိင္ငံေရး ပေယာဂေၾကာင့္ ကေျပာင္းကျပန္ ျဖစ္ခဲ့ရၿပီး လူမ်ဳိးေရး ခြဲၿခားရာတြင္လည္းေကာင္း၊ နုိင္ငံေရးအရ ပုတ္ခတ္ ေျပာဆုိရာတြင္လည္းေကာင္း ရည္ရြည္ခ်က္ရွိရွိ ဖန္တီးခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုိ႔ဗမာ အသင္းႀကီးရဲ႕ နာမည္ ေပးခဲ့မႈအေပၚမွာ ယေန႔ေခတ္ တုိင္းရင္းသားေတြ၊ ျမန္မာေတြအၾကား အျငင္းပြား၊ အမုန္းထားၿပီး လူမ်ဳိးေရး ခြဲျခားမႈပုံစံေတြ ျဖစ္လာေအာင္ မဆလဦးေန၀င္းနဲ႔ သူ႔တပည့္ေက်ာ္ ဦးခင္ညြန္႔တုိ႔ ဖန္တီးခဲ့ၾကပါတယ္။
ျမန္မာနုိင္ငံရဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးေတြဟာ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ကေန စတင္ခဲ့ၾကတာမ်ားၿပီး အဆုံးသတ္ေအာင္ပြဲေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာ ရယူကာ သမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားလည္း တင္နုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိ ေတာ္လွန္ေရးေတြ စတင္ရာ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ေၿမရဲ့ အဓိက ဇာတ္ေကာင္မ်ားကုိ ေမြးထုတ္ေပးရာ အဖြဲ.အစည္းကေတာ့ ဗကသ လုိ႔ အမ်ားသိတဲ့ ဗမာၿပည္လုံးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢ ပါပဲ။ ၿမန္မာ့ သမုိင္းစဥ္တေလွ်ာက္လုံး နယ္ခ်ဲ႔ကုိ ေတာ္လွန္၊ တပါတီစနစ္ကို ၿဖဳတ္ခ်၊ စစ္အာဏာရွင္ကုိ အၿမဲၿခိိမ္းေျခာက္နုိင္ခဲ့တာ ဗကသပါပဲ။ ကုိႀကီးနု၊ ကုိေအာင္ဆန္းမွသည္ မင္းကုိနုိင္၊ မိုးသီးဇြန္အတြဲထိ ဗကသ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ေအာင္ပြဲမ်ား အလီလီ ႏႊဲခဲ့ႀကပါတယ္။ ဒီလုိ သမုိင္းအစဥ္ အဆက္ႀကီးမားသလုိ ၊ ေတာ္လွန္ေရး သူရဲေကာင္းမ်ား ေမြးထုတ္ေပးရာ ဗကသ ဆုိေသာ အဖြဲ႔သည္ စစ္အာဏာရွင္မ်ားအတြက္ေတာ့ ေစတန္ နတ္ဆုိးတပါးလုိပါပဲ။ စစ္အာဏာၿမဲေရးအတြက္ အေႏွာင့္အယွက္ၿဖစ္ေစေသာ ဗကသမ်ားဟာ ရွင္းထုတ္ရ မဲ့ အမႈိက္တစ ၿဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါကုိ ဦးေန၀င္း လက္ထက္ ၁၉၆၂ မွာ ေက်ာင္းသားသမဂၢ အေဆာက္အဦကို ဒုိင္းနမိုက္နဲ႔ ခြဲၿပီး ေၿခရာလက္ရာ အစ မက်န္ရေလေအာင္ ေဖ်ာက္ဖ်က္ခဲ့ပါတယ္။
ေက်ာင္းသားအေျမာက္အျမား အေဆာက္အဦထဲမွာ ေသဆုံးခဲ့ၾကရၿပီး၊ အသက္ရွင္ က်န္ရွိေနေသးတဲ့ ဗကသေတြဟာလည္း ေျမေအာက္အေနအထား ေရာက္ခဲ့ရၿပီး ဦးေန၀င္းေခတ္ တေလွ်ာက္လုံး ဗကသရဲ႕အခန္းက႑ဟာ ေပ်ာက္ကြယ္လု ၿဖစ္ခဲ့ရေပမဲ့ ၁၉၈၇၊ ၈၈မွာေတာ့ ဗကသေတြဟာ ေၿမေအာက္သင္တန္းေတြေပးရင္း တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသား ကိုဖုန္းေမာ္ေသဆုံးမႈနဲ႔အတူ ၿပန္လည္ နုိးထလာခဲ့ႀကပါတယ္။ တပါတီစနစ္နဲ႔ အာဏာရွင္ ဦးေန၀င္းကုိ ျပတ္ျပတ္သားသား အျမစ္ျဖတ္နုိင္ခဲ့ႀကပါတယ္။ စစ္အာဏာ ၿပန္သိမ္းခံၿပီးတဲ့ေနာက္ ဗကသေတြအားလုံး ေထာင္ထဲထည့္၊ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ထြက္ေၿပးလြတ္ေၿမာက္ၿပီး ၿပည္ပ တုိင္းၿပည္ေတြကုိ ေရာက္ကုန္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဗကသ မ်ဳိးဆက္ေဟာင္းေတြကုိသာ သုတ္သင္ရွင္းလင္းနုိင္ေပမဲ့ ဗကသရဲ႕ သမို္င္းနဲ႔ ဗကသ မ်ဳိးဆက္သစ္ကုိေတာ့ ဘယ္လုိမွ မရွင္းနုိင္ခဲ့ႀကပါဘူး။ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေခါင္းေထာင္ အသက္ၿပန္၀င္ေလ့ရွိတဲ့ ဗကသကုိ စစ္အာဏာရွင္မ်ားအေနနဲ႔ အၿပီးသတ္ ေျခမႈန္းခ်င္ႀကပါတယ္။ အေသးစိတ္ အစီအစဥ္မ်ားနဲ႔ ၿဖဳိခြဲပါေတာ့တယ္။
၁။ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ကုိပိတ္ၿပီး တကၠသုိလ္မ်ားအား ျမိဳ႔ျပင္ ထုတ္ပစ္ေရး
၂။ ေက်ာင္းသား အမ်ားအၿပား မစုစည္းနုိင္ရန္ တကၠသုိလ္ အေရအတြက္ မ်ားမ်ား ဖြင့္လွစ္ေရး
၃။ ေက်ာင္းသားမ်ား တကၠသုိလ္၌ ၾကာၾကာ မေနနုိင္ရန္ စာသင္ႏွစ္ ေလွ်ာ့ခ်ေရး
ဗကသ သမုိင္းေႀကာင္းကုိ ဦးေန၀င္းလက္ထက္က ဗကသ အေဆာက္အဦးကုိ ဒုိင္နမုိက္ခြဲ ၿဖဳိခြင္း လက္စ ေဖ်ာက္ခဲ့ေပမဲ့ ၁၉၈၈ မွာ တဖန္ ေခါင္းေထာင္ထလာခဲ့တာေႀကာင့္ ဗကသသမို္င္း စတင္ရာ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ကုိပါ ပိတ္ပစ္သည္အထိ စစ္အာဏာရွင္တုိ႔ ဗကသကုိ လက္စေဖ်ာက္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဗကသဆုိတဲ့ အေခၚအေ၀ၚကုိ လူေတြ မုန္းတီးလာေအာင္ ဗမာ၊ ၿမန္မာ ဆုိတဲ့ ရႈပ္ေထြး ေစမဲ့ အေခၚအေ၀ၚေတြကုိ ဖန္တီးၿပီး လူမ်ဳိးေရး ခြဲၿခားမႈ မုန္းတီးမႈမ်ား ၿဖစ္ေပၚလာေအာင္ ဖန္တီးလုိက္ပါတယ္။ ဗကသ ဆုိတဲ့ အေခၚကုိ ေသးသိမ္သြားေအာင္ ဗမာဆုိတာ လူမ်ဳိးတမ်ဳိးထဲကုိသာ ကုိယ္စားၿပဳတဲ့ပုံစံ ၿဖစ္သြားေအာင္ ဖန္တီးလုိက္ႀကပါတယ္။
ဒီေတာ့ ဗမာ၊ ၿမန္မာဆုိတဲ့ အေခၚအေ၀ၚကုိ ရွင္းလင္းေအာင္ လုပ္ဖုိ႔လုိလာပါၿပီ။
ဒုိဗမာအစည္းအရုံးသမုိင္း စာမ်က္ႏွာ ၂၁၅ မွာ ----- ဒုိ႔ၿမန္မာ အစည္းအရုံးလုိ႔ မေခၚပဲ ဘာေႀကာင့္ ဒုိ႔ဗမာ အစည္းအရုံးလုိ႔ ေခၚသလည္းဆုိတာ ဖြင့္ဆုိထားပါတယ္ ။
"ျမန္မာဆုိတာဟာ ျပည္မ ေျမျပန္႔မွာ ေနထုိင္တဲ့သူေတြကုိ ေခၚတာသာၿဖစ္တယ္၊ ၿမန္မာ ပေဒသရာဇ္ေတြ ေပးထားတဲ့ နာမည္ သာၿဖစ္တယ္ ။ လူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒ သေဘာပါ၀င္တယ္။ ဒါေႀကာင့္လူမ်ဳိးအားလုံး၊ တုိင္းရင္းသားအားလုံး ပါ၀င္တဲ့ နုိင္ငံကုိ ျမန္မာတမ်ဳိးတည္း အပုိင္အၿဖစ္ သုံးနႈန္းတာဟာ မမွန္ကန္ဘူး။ လူမ်ဳိးအားလုံး အက်ဳံး၀င္တဲ့နုိင္ငံကုိ ဗမာနုိင္ငံလုိ႔ ေခၚမွသာ ညီညြတ္မွန္ကန္မယ္" လုိ႔ အတိအလင္း ဖြင့္ဆုိထားခဲ့ပါတယ္။
ဘာသာေဗဒ ပညာရွင္ ဆရာေမာင္သာနုိးရဲ့ အၿမင္ကေတာ့ ------ ဗမာက မူလဗ်၊ ဗမာဆုိတာ ၿဗဟမာ (ဗရမာ) က လာတာကုိး။ ဗရမာက ေန ဗမာၿဖစ္သြားတာ အဲ့ဒီကမွ တဆင့္ ဗရမာကုိ 'ဗ' နဲ႔ 'မ' နဲ႔ ေၿပာင္းၿပီး ၿမန္မာၿဖစ္သြားတာ။ ဗရမာလုိ႔ ေခၚတဲ့ ဗမာ စကားလုံးက ပထမ၊ ၿမန္မာဆုိတဲ့ စကားလုံးက ဒုတိယလုိ႔ ပညာရွိေတြက ယူဆႀကပါတယ္။ အိႏၵိယမွာ အခုအခ်ိန္ထိ ၿမန္မာနုိင္ငံကုိ ဗရမာ ေခၚေနဆဲပါ ။ ၿမန္မာစာကုိ ဗာရမီလုိ႔ေခၚတယ္။ ဗမာကသာလွ်င္ တၿပည္လုံးကုိ ၿခဳံတဲ့ အမည္ၿဖစ္တယ္။ ၿမန္မာဆုိတာက တုိင္းရင္းသားေတြမပါတဲ့ ရန္ကုန္၊ မႏၱေလးက လူေတြကိုေခၚတာ။
အီလီႏြိဳက္ တကၠသုိလ္က အၿငိမ္းစား ၿမန္မာစာ ပါေမာကၡ ဦးေစာထြန္းက------ပါလိအဘိဓာန္ထဲမွာ ဗရမ ေဒသ၊ ဗရမ လုိ႔ပဲ ျပထားတာရွိတယ္၊ ေနာက္ ေရွးဆရာေတာ္ႀကီးေတြက ဗရမာလုိ႔ ေရးႀကတာရွိတယ္။ အဲ့ဒီကေန အသံေျပာင္းၿပီးေတာ့ ဗရမာကေန ဗမာၿဖစ္တယ္ဆုိတဲ့ အယူအဆဟာ ၿဖစ္နုိင္ပါတယ္။ ပုဂံေခတ္ က်န္စစ္သားလက္ထက္ ေက်ာက္စာေတြမွာ လူေတြအေၾကာင္း ေၿပာေတာ့ ေၿမၿပန္႔ေနသူေတြကုိ မရမာ လုိ႔သုံးခဲ့ပါတယ္။ သမုိင္းေႀကာင္းအရကေတာ့ ဗမာ=ျမန္မာ ေျမျပန္႔ေနသူေတြကုိ ေခၚႀကေပမဲ့ တုိင္းရင္းသားအားလုံးကုိ ၿခဳံၿပီး ၿမန္မာလုိ႔ေခၚတာ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ထုိင္းလူမ်ဳိးေတြ ယေန႔ထိ ေခၚေနဆဲၿဖစ္တဲ့ ဖမ (ဗမာ) ဆုိတဲ့ အေခၚဟာလည္း နုိင္ငံတခုလုံး တုိင္းရင္းသားအားလုံးကုိ ေခၚတာၿဖစ္တယ္။
ေရနံေခ်ာင္း သခင္ခင္ညြန္႔ ------ အဂၤလိပ္ေခတ္က (Burma ၊ Burman) ဗမာဆုိတာကုိ တုိင္းရင္းသား အားလုံးကုိ သတ္မွတ္ၿပီး ၿမန္မာကုိေတာ့ အလည္ပုိင္းေန ၿမန္မာလူမ်ဳိး တမ်ဳိးတည္းကုိပဲ ေခၚခဲ့တယ္။ ဒီေခတ္ေရာက္မွ ၀ံသာနုေခတ္က အသုံးေတြကုိ ေျပာင္းျပန္လွန္ပစ္တယ္လုိ႔ ေၿပာပါတယ္။
ဒီလုိ ဗမာနဲ႔ ျမန္မာကုိ ေျပာင္းျပန္လွန္ပစ္ခဲ့သူကေတာ့ မဆလ ဦးေန၀င္းပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာစာေပကုိ ၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္ခဲ့တဲ့ သူ႔ရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ မုိက္မဲစြာ ရႈပ္ေထြးေအာင္ လုပ္ပစ္ခဲ့တာပါ။ ထုိစဥ္က ေက်ာင္းသုံး စာအုပ္ေတြမွာ ဥပမာ (တေကာင္ = တစ္ေကာင္) (ဗမာ၊ ၿမန္မာ) စသၿဖင့္ ျပင္ဆင္ေစခဲ့တာဟာ ဗမာနဲ႔ ၿမန္မာ ရႈပ္ေထြးမႈရဲ႕ အစပါပဲ။ ဦးေန၀င္းရဲ႕ အေမြကုိသူရဲ႕ လက္ရင္းတပည့္ၿဖစ္တဲ့ ဦးခင္ညြန္႔က နုိင္ငံေရး ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ၁၉၈၉ မွာ ဗကသကုိ ေဖ်ာက္ဖ်က္လုိၿခင္း၊ ေတာ္လွန္ေရး စိတ္ဓာတ္ ေမြးဖြားရာ ကုိလုိနီ အေမြအႏွစ္ၿဖစ္တဲ့ အမည္မ်ားအား ေျပာင္းလဲျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။
ဥပမာ
Burma=Myanmar
Irrawaddy = Ayeyarwady
Akyab = Sittwe
Amherst = Kyaikkami
Bassein = Pathein
Henzada = Hinthada
Maymyo = Pyin U Lwin
Moulmein = Mawlamyaing
Myohaung=Mrauk U
Pagan=Bagan
Pegu=Bago
Prome=Pyae
Dagon or Ragoon=Yangon
Sandoway=Thandwe
Syriam=Thanlyin
Tavoy=Dawei
Yaunghwe=Nyaung Shwe
ဒီလုိ ေၿပာင္းလဲခဲ့တာေတြဟာ ဘာသာေဗဒတခုကုိ အဆင့္ၿမွင့္လုိၿခင္းထက္၊ နုိင္ငံေရး ရည္ရြယ္ခ်က္သက္သက္သာ ၿဖစ္ပါတယ္။ နုိင္ငံကုိ ၿမန္မာလုိ႔ေခၚရန္ႏွင့္ လူမ်ဳိးကုိ ဗမာလုိ႔ ေခၚဆုိရန္ အမိန္႔ ထုတ္ခဲ့ၿခင္းဟာ ဗကသ (ဗမာၿပည္လုံးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢ ) ဟာ တုိင္းရင္းသားအားလုံးကုိ ကုိယ္စားမၿပဳဘဲ၊ လူမ်ဳိးစုတစုထဲကုိ ကုိယ္စားၿပဳတဲ့ အဖြဲ႔အၿဖစ္ ေသးသိမ္ေအာင္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့တဲ့ ေသြးခြဲတဲ့လုပ္ရပ္အၿဖစ္ အဲ့ဒီအခ်ိန္က လူသိမ်ားခဲ့ပါတယ္။
ေရွးေဟာင္းက်မ္းမ်ား၊ ေက်ာက္စာအေထာက္အထားမ်ားအရ အမည္မွန္ ေခၚဆုိမႈသည္ ေအာက္ပါအတုိင္းၿဖစ္ပါတယ္။
ဗမာျပည္ (ဗမာနုိင္ငံ)
ျမန္မာလူမ်ဳီး
ရဲသူရိန္မင္း
Ref: BBC, Wikipedia
Credit :Maukkha Education Magazine
ျမန္မာနုိင္ငံရဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးေတြဟာ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ကေန စတင္ခဲ့ၾကတာမ်ားၿပီး အဆုံးသတ္ေအာင္ပြဲေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာ ရယူကာ သမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားလည္း တင္နုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိ ေတာ္လွန္ေရးေတြ စတင္ရာ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ေၿမရဲ့ အဓိက ဇာတ္ေကာင္မ်ားကုိ ေမြးထုတ္ေပးရာ အဖြဲ.အစည္းကေတာ့ ဗကသ လုိ႔ အမ်ားသိတဲ့ ဗမာၿပည္လုံးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢ ပါပဲ။ ၿမန္မာ့ သမုိင္းစဥ္တေလွ်ာက္လုံး နယ္ခ်ဲ႔ကုိ ေတာ္လွန္၊ တပါတီစနစ္ကို ၿဖဳတ္ခ်၊ စစ္အာဏာရွင္ကုိ အၿမဲၿခိိမ္းေျခာက္နုိင္ခဲ့တာ ဗကသပါပဲ။ ကုိႀကီးနု၊ ကုိေအာင္ဆန္းမွသည္ မင္းကုိနုိင္၊ မိုးသီးဇြန္အတြဲထိ ဗကသ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ေအာင္ပြဲမ်ား အလီလီ ႏႊဲခဲ့ႀကပါတယ္။ ဒီလုိ သမုိင္းအစဥ္ အဆက္ႀကီးမားသလုိ ၊ ေတာ္လွန္ေရး သူရဲေကာင္းမ်ား ေမြးထုတ္ေပးရာ ဗကသ ဆုိေသာ အဖြဲ႔သည္ စစ္အာဏာရွင္မ်ားအတြက္ေတာ့ ေစတန္ နတ္ဆုိးတပါးလုိပါပဲ။ စစ္အာဏာၿမဲေရးအတြက္ အေႏွာင့္အယွက္ၿဖစ္ေစေသာ ဗကသမ်ားဟာ ရွင္းထုတ္ရ မဲ့ အမႈိက္တစ ၿဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါကုိ ဦးေန၀င္း လက္ထက္ ၁၉၆၂ မွာ ေက်ာင္းသားသမဂၢ အေဆာက္အဦကို ဒုိင္းနမိုက္နဲ႔ ခြဲၿပီး ေၿခရာလက္ရာ အစ မက်န္ရေလေအာင္ ေဖ်ာက္ဖ်က္ခဲ့ပါတယ္။
ေက်ာင္းသားအေျမာက္အျမား အေဆာက္အဦထဲမွာ ေသဆုံးခဲ့ၾကရၿပီး၊ အသက္ရွင္ က်န္ရွိေနေသးတဲ့ ဗကသေတြဟာလည္း ေျမေအာက္အေနအထား ေရာက္ခဲ့ရၿပီး ဦးေန၀င္းေခတ္ တေလွ်ာက္လုံး ဗကသရဲ႕အခန္းက႑ဟာ ေပ်ာက္ကြယ္လု ၿဖစ္ခဲ့ရေပမဲ့ ၁၉၈၇၊ ၈၈မွာေတာ့ ဗကသေတြဟာ ေၿမေအာက္သင္တန္းေတြေပးရင္း တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသား ကိုဖုန္းေမာ္ေသဆုံးမႈနဲ႔အတူ ၿပန္လည္ နုိးထလာခဲ့ႀကပါတယ္။ တပါတီစနစ္နဲ႔ အာဏာရွင္ ဦးေန၀င္းကုိ ျပတ္ျပတ္သားသား အျမစ္ျဖတ္နုိင္ခဲ့ႀကပါတယ္။ စစ္အာဏာ ၿပန္သိမ္းခံၿပီးတဲ့ေနာက္ ဗကသေတြအားလုံး ေထာင္ထဲထည့္၊ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ထြက္ေၿပးလြတ္ေၿမာက္ၿပီး ၿပည္ပ တုိင္းၿပည္ေတြကုိ ေရာက္ကုန္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဗကသ မ်ဳိးဆက္ေဟာင္းေတြကုိသာ သုတ္သင္ရွင္းလင္းနုိင္ေပမဲ့ ဗကသရဲ႕ သမို္င္းနဲ႔ ဗကသ မ်ဳိးဆက္သစ္ကုိေတာ့ ဘယ္လုိမွ မရွင္းနုိင္ခဲ့ႀကပါဘူး။ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေခါင္းေထာင္ အသက္ၿပန္၀င္ေလ့ရွိတဲ့ ဗကသကုိ စစ္အာဏာရွင္မ်ားအေနနဲ႔ အၿပီးသတ္ ေျခမႈန္းခ်င္ႀကပါတယ္။ အေသးစိတ္ အစီအစဥ္မ်ားနဲ႔ ၿဖဳိခြဲပါေတာ့တယ္။
၁။ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ကုိပိတ္ၿပီး တကၠသုိလ္မ်ားအား ျမိဳ႔ျပင္ ထုတ္ပစ္ေရး
၂။ ေက်ာင္းသား အမ်ားအၿပား မစုစည္းနုိင္ရန္ တကၠသုိလ္ အေရအတြက္ မ်ားမ်ား ဖြင့္လွစ္ေရး
၃။ ေက်ာင္းသားမ်ား တကၠသုိလ္၌ ၾကာၾကာ မေနနုိင္ရန္ စာသင္ႏွစ္ ေလွ်ာ့ခ်ေရး
ဗကသ သမုိင္းေႀကာင္းကုိ ဦးေန၀င္းလက္ထက္က ဗကသ အေဆာက္အဦးကုိ ဒုိင္နမုိက္ခြဲ ၿဖဳိခြင္း လက္စ ေဖ်ာက္ခဲ့ေပမဲ့ ၁၉၈၈ မွာ တဖန္ ေခါင္းေထာင္ထလာခဲ့တာေႀကာင့္ ဗကသသမို္င္း စတင္ရာ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ကုိပါ ပိတ္ပစ္သည္အထိ စစ္အာဏာရွင္တုိ႔ ဗကသကုိ လက္စေဖ်ာက္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဗကသဆုိတဲ့ အေခၚအေ၀ၚကုိ လူေတြ မုန္းတီးလာေအာင္ ဗမာ၊ ၿမန္မာ ဆုိတဲ့ ရႈပ္ေထြး ေစမဲ့ အေခၚအေ၀ၚေတြကုိ ဖန္တီးၿပီး လူမ်ဳိးေရး ခြဲၿခားမႈ မုန္းတီးမႈမ်ား ၿဖစ္ေပၚလာေအာင္ ဖန္တီးလုိက္ပါတယ္။ ဗကသ ဆုိတဲ့ အေခၚကုိ ေသးသိမ္သြားေအာင္ ဗမာဆုိတာ လူမ်ဳိးတမ်ဳိးထဲကုိသာ ကုိယ္စားၿပဳတဲ့ပုံစံ ၿဖစ္သြားေအာင္ ဖန္တီးလုိက္ႀကပါတယ္။
ဒီေတာ့ ဗမာ၊ ၿမန္မာဆုိတဲ့ အေခၚအေ၀ၚကုိ ရွင္းလင္းေအာင္ လုပ္ဖုိ႔လုိလာပါၿပီ။
ဒုိဗမာအစည္းအရုံးသမုိင္း စာမ်က္ႏွာ ၂၁၅ မွာ ----- ဒုိ႔ၿမန္မာ အစည္းအရုံးလုိ႔ မေခၚပဲ ဘာေႀကာင့္ ဒုိ႔ဗမာ အစည္းအရုံးလုိ႔ ေခၚသလည္းဆုိတာ ဖြင့္ဆုိထားပါတယ္ ။
"ျမန္မာဆုိတာဟာ ျပည္မ ေျမျပန္႔မွာ ေနထုိင္တဲ့သူေတြကုိ ေခၚတာသာၿဖစ္တယ္၊ ၿမန္မာ ပေဒသရာဇ္ေတြ ေပးထားတဲ့ နာမည္ သာၿဖစ္တယ္ ။ လူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒ သေဘာပါ၀င္တယ္။ ဒါေႀကာင့္လူမ်ဳိးအားလုံး၊ တုိင္းရင္းသားအားလုံး ပါ၀င္တဲ့ နုိင္ငံကုိ ျမန္မာတမ်ဳိးတည္း အပုိင္အၿဖစ္ သုံးနႈန္းတာဟာ မမွန္ကန္ဘူး။ လူမ်ဳိးအားလုံး အက်ဳံး၀င္တဲ့နုိင္ငံကုိ ဗမာနုိင္ငံလုိ႔ ေခၚမွသာ ညီညြတ္မွန္ကန္မယ္" လုိ႔ အတိအလင္း ဖြင့္ဆုိထားခဲ့ပါတယ္။
ဘာသာေဗဒ ပညာရွင္ ဆရာေမာင္သာနုိးရဲ့ အၿမင္ကေတာ့ ------ ဗမာက မူလဗ်၊ ဗမာဆုိတာ ၿဗဟမာ (ဗရမာ) က လာတာကုိး။ ဗရမာက ေန ဗမာၿဖစ္သြားတာ အဲ့ဒီကမွ တဆင့္ ဗရမာကုိ 'ဗ' နဲ႔ 'မ' နဲ႔ ေၿပာင္းၿပီး ၿမန္မာၿဖစ္သြားတာ။ ဗရမာလုိ႔ ေခၚတဲ့ ဗမာ စကားလုံးက ပထမ၊ ၿမန္မာဆုိတဲ့ စကားလုံးက ဒုတိယလုိ႔ ပညာရွိေတြက ယူဆႀကပါတယ္။ အိႏၵိယမွာ အခုအခ်ိန္ထိ ၿမန္မာနုိင္ငံကုိ ဗရမာ ေခၚေနဆဲပါ ။ ၿမန္မာစာကုိ ဗာရမီလုိ႔ေခၚတယ္။ ဗမာကသာလွ်င္ တၿပည္လုံးကုိ ၿခဳံတဲ့ အမည္ၿဖစ္တယ္။ ၿမန္မာဆုိတာက တုိင္းရင္းသားေတြမပါတဲ့ ရန္ကုန္၊ မႏၱေလးက လူေတြကိုေခၚတာ။
အီလီႏြိဳက္ တကၠသုိလ္က အၿငိမ္းစား ၿမန္မာစာ ပါေမာကၡ ဦးေစာထြန္းက------ပါလိအဘိဓာန္ထဲမွာ ဗရမ ေဒသ၊ ဗရမ လုိ႔ပဲ ျပထားတာရွိတယ္၊ ေနာက္ ေရွးဆရာေတာ္ႀကီးေတြက ဗရမာလုိ႔ ေရးႀကတာရွိတယ္။ အဲ့ဒီကေန အသံေျပာင္းၿပီးေတာ့ ဗရမာကေန ဗမာၿဖစ္တယ္ဆုိတဲ့ အယူအဆဟာ ၿဖစ္နုိင္ပါတယ္။ ပုဂံေခတ္ က်န္စစ္သားလက္ထက္ ေက်ာက္စာေတြမွာ လူေတြအေၾကာင္း ေၿပာေတာ့ ေၿမၿပန္႔ေနသူေတြကုိ မရမာ လုိ႔သုံးခဲ့ပါတယ္။ သမုိင္းေႀကာင္းအရကေတာ့ ဗမာ=ျမန္မာ ေျမျပန္႔ေနသူေတြကုိ ေခၚႀကေပမဲ့ တုိင္းရင္းသားအားလုံးကုိ ၿခဳံၿပီး ၿမန္မာလုိ႔ေခၚတာ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ထုိင္းလူမ်ဳိးေတြ ယေန႔ထိ ေခၚေနဆဲၿဖစ္တဲ့ ဖမ (ဗမာ) ဆုိတဲ့ အေခၚဟာလည္း နုိင္ငံတခုလုံး တုိင္းရင္းသားအားလုံးကုိ ေခၚတာၿဖစ္တယ္။
ေရနံေခ်ာင္း သခင္ခင္ညြန္႔ ------ အဂၤလိပ္ေခတ္က (Burma ၊ Burman) ဗမာဆုိတာကုိ တုိင္းရင္းသား အားလုံးကုိ သတ္မွတ္ၿပီး ၿမန္မာကုိေတာ့ အလည္ပုိင္းေန ၿမန္မာလူမ်ဳိး တမ်ဳိးတည္းကုိပဲ ေခၚခဲ့တယ္။ ဒီေခတ္ေရာက္မွ ၀ံသာနုေခတ္က အသုံးေတြကုိ ေျပာင္းျပန္လွန္ပစ္တယ္လုိ႔ ေၿပာပါတယ္။
ဒီလုိ ဗမာနဲ႔ ျမန္မာကုိ ေျပာင္းျပန္လွန္ပစ္ခဲ့သူကေတာ့ မဆလ ဦးေန၀င္းပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာစာေပကုိ ၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္ခဲ့တဲ့ သူ႔ရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ မုိက္မဲစြာ ရႈပ္ေထြးေအာင္ လုပ္ပစ္ခဲ့တာပါ။ ထုိစဥ္က ေက်ာင္းသုံး စာအုပ္ေတြမွာ ဥပမာ (တေကာင္ = တစ္ေကာင္) (ဗမာ၊ ၿမန္မာ) စသၿဖင့္ ျပင္ဆင္ေစခဲ့တာဟာ ဗမာနဲ႔ ၿမန္မာ ရႈပ္ေထြးမႈရဲ႕ အစပါပဲ။ ဦးေန၀င္းရဲ႕ အေမြကုိသူရဲ႕ လက္ရင္းတပည့္ၿဖစ္တဲ့ ဦးခင္ညြန္႔က နုိင္ငံေရး ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ၁၉၈၉ မွာ ဗကသကုိ ေဖ်ာက္ဖ်က္လုိၿခင္း၊ ေတာ္လွန္ေရး စိတ္ဓာတ္ ေမြးဖြားရာ ကုိလုိနီ အေမြအႏွစ္ၿဖစ္တဲ့ အမည္မ်ားအား ေျပာင္းလဲျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။
ဥပမာ
Burma=Myanmar
Irrawaddy = Ayeyarwady
Akyab = Sittwe
Amherst = Kyaikkami
Bassein = Pathein
Henzada = Hinthada
Maymyo = Pyin U Lwin
Moulmein = Mawlamyaing
Myohaung=Mrauk U
Pagan=Bagan
Pegu=Bago
Prome=Pyae
Dagon or Ragoon=Yangon
Sandoway=Thandwe
Syriam=Thanlyin
Tavoy=Dawei
Yaunghwe=Nyaung Shwe
ဒီလုိ ေၿပာင္းလဲခဲ့တာေတြဟာ ဘာသာေဗဒတခုကုိ အဆင့္ၿမွင့္လုိၿခင္းထက္၊ နုိင္ငံေရး ရည္ရြယ္ခ်က္သက္သက္သာ ၿဖစ္ပါတယ္။ နုိင္ငံကုိ ၿမန္မာလုိ႔ေခၚရန္ႏွင့္ လူမ်ဳိးကုိ ဗမာလုိ႔ ေခၚဆုိရန္ အမိန္႔ ထုတ္ခဲ့ၿခင္းဟာ ဗကသ (ဗမာၿပည္လုံးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢ ) ဟာ တုိင္းရင္းသားအားလုံးကုိ ကုိယ္စားမၿပဳဘဲ၊ လူမ်ဳိးစုတစုထဲကုိ ကုိယ္စားၿပဳတဲ့ အဖြဲ႔အၿဖစ္ ေသးသိမ္ေအာင္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့တဲ့ ေသြးခြဲတဲ့လုပ္ရပ္အၿဖစ္ အဲ့ဒီအခ်ိန္က လူသိမ်ားခဲ့ပါတယ္။
ေရွးေဟာင္းက်မ္းမ်ား၊ ေက်ာက္စာအေထာက္အထားမ်ားအရ အမည္မွန္ ေခၚဆုိမႈသည္ ေအာက္ပါအတုိင္းၿဖစ္ပါတယ္။
ဗမာျပည္ (ဗမာနုိင္ငံ)
ျမန္မာလူမ်ဳီး
ရဲသူရိန္မင္း
Ref: BBC, Wikipedia
Credit :Maukkha Education Magazine
