ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး၏ အခ်က္အခ်ာက်ေသာ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္လာ

(Times of India မွ 23 January 2012 ရက္စြဲပါ AFP ၏ Suu Kyi becomes key to complex Myanmar politics ကို ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္)

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေရးပါေသာက႑တြင္ တိုး၍ ပါဝင္လာလ်က္ရွိသည္။ သူမသည္ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ားကို အံ့အားသင့္ေစခဲ့ေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား လုပ္ခဲ့သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားကုိ ေထာက္ခံလ်က္ ရွိသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲ အၿပီး ရက္မၾကာမီတြင္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္မွ လြတ္လာခဲ့ၿပီး ထိုအခ်ိန္မွစ၍ အေရးပါေသာေနရာတြင္ ေရာက္လာခဲ့သည္။ သူမသည္ ၿပီးခဲ့သည့္ေႏြရာသီက သမၼတဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ျခင္းျဖင့္ ဧၿပီလ ၁ ရက္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ခဲ့သည္။ အသက္ ၆၆ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္ေသာ သူမအေနျဖင့္ လာမည့္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပါဝင္လာျခင္းသည္ ယခင္စစ္အစိုးရ၏ ေခါင္းေဆာင္မႈခ်ဥ္းကပ္ပံုမွ ကြဲထြက္ၿပီး သမိုင္းဝင္ အေပါင္းလကၡဏာ ေဆာင္ေသာေျပာင္းလဲမႈမ်ား၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခု ျဖစ္ၿပီး အေရးယူမႈ ခ်မွတ္ထားေသာ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးကို ေႏြးေထြးလာေစသည္။ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ားက ေျပာၾကားရာတြင္ အစိုးရသစ္၏ ပါဝါခ်ိန္ခြင္လ်ာသည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမား အၿငိမ္းစားဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးႏွစ္ဦး ျဖစ္သည့္ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ဦးေရႊမန္းတို႔အေပၚတြင္သာ ရွိေနရာမွ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ တတိယ ပေလယာတစ္ဦး ျဖစ္လာသည္ဟု ဆိုၾကသည္။

“စစ္တပ္က မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြဟာ သူမနဲ႔အတူတကြ အလုပ္လုပ္ဖို႔ နည္းလမ္းရွာေဖြခဲ့ၿပီး သူမကလည္း အဲဒီ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြနဲ႔ အတူ အလုပ္လုပ္ဖို႔ သေဘာတူခဲ့ပါတယ္” ဟု ေဒါက္တာေအာင္ထြန္းသက္က ေျပာသည္။ “ဘဝမွာ တစ္ခါသာ ရႏိုင္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈအတြက္ အခြင့္အလမ္းကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ပထမဆံုးေတြ႕ရပါၿပီ” ဟု ယင္းက ဆိုသည္။

ယခင္စစ္အစိုးရတြင္ နံပါတ္သံုးေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ခဲ့သူ ဦးေရႊမန္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လႊတ္ေတာ္တြင္းသို႔ ေရာက္လာမည္ကို ႀကိဳဆိုေၾကာင္း အခမ္းအနားတခ်ိဳ႕တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ယခင္စစ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊက အလြန္မုန္းတီးသျဖင့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အက်ဥ္း ခ်ထားျခင္း ခံရေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အဖို႔ ဦးေရႊမန္း၏ မွတ္ခ်က္မွာ အလြန္ႀကီးမားေသာ ႏိုင္ငံေရးအရ ျပန္လည္ေမြးဖြားျခင္း အထိမ္းအမွတ္ပင္ ျဖစ္သည္။

ဦးသန္းေရႊသည္ တရားဝင္အနားယူသြားၿပီဟု ေဖာ္ျပၾကေသာ္လည္း ဩဇာရွိေနဆဲဟု အမ်ားက ယံုၾကည္လ်က္ ရွိသည္။ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူ မ်ားက အေလးအနက္ထား ေျပာၾကားသည့္အခ်က္မွာ လက္ရွိျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားမွာ အခ်ိန္မေရြး ပ်က္သြားႏိုင္ေၾကာင္း၊ စစ္တပ္တြင္း ေျပာင္းလဲမႈမ်ားအတြက္ တုန္လႈပ္ၿပီး စိုးရိမ္ေနမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုသည့္အခ်က္ျဖစ္သည္။ အမ်ားစုက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမားမ်ား ေအာင္ျမင္မည္ သို႔မဟုတ္ မေအာင္ျမင္မည္ကို သတိျဖင့္ ေစာင့္ၾကည့္လ်က္ရွိသည္။ ယခုစနစ္သစ္သည္ အမ်ား၏ အားေကာင္းစြာ ေထာက္ခံမႈရေရးအတြက္ စီးပြားေရးအရ ေအာင္ျမင္ရန္ႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား လိုအပ္ေနလ်က္ ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အစိုးရသည္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ား၏ ေထာက္ခံပံ့ပိုးမႈႏွင့္ အေရးယူမႈမ်ား ရုတ္သိမ္းသြားရန္ လိုလားလ်က္ရွိသည္။ ထိုကိစၥတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ဩဇာလႊမ္းမိုးမႈမွာ ႀကီးမားလွသည္။ သူမအေပၚ အီးယူႏွင့္ အေမရိကန္ တို႔က သေဘာက်ေလးစားလ်က္ရွိရာ ျပည္သူ႔အျမင္အတြက္ သူမသည္ အားေကာင္းစြာ ဩဇာလႊမ္းမိုးလ်က္ရွိသည္။

“ကၽြန္ေတာ္တို႔က သူမကို ဗီတိုအာဏာ လံုးဝေပးတယ္လို႔ မဆိုလိုပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြအေပၚ သူမ ယံုၾကည္စိတ္ခ်တာနဲ႔အမွ် ကၽြန္ေတာ္တို႔ကလည္း စိတ္ခ်ယံုၾကည္မွာပါ” ဟု ဆီနိတ္တာ Joseph Lieberman က မၾကာေသးမီက ဘန္ေကာက္တြင္ သတင္းေထာက္မ်ားအား ေျပာၾကားခဲ့သည္။ မၾကာေသးမီလမ်ားအတြင္းက သူမသည္ ႏိုင္ငံျခားမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ား လာေရာက္သည့္အခါ မရွိမျဖစ္ ေဆြးေႏြးဖက္ ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ထိုအခါမ်ိဳးတြင္လည္း သူမအေနျဖင့္ အစိုးရအား မေဝဖန္မိေအာင္ သတိထားေဆြးေႏြးသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ “သူမဟာ ထင္ရွားတဲ့ ဇာတ္ေကာင္တစ္ဦး (Icon) ဘဝကေန အႏၱရာယ္ေတြပါဝင္ေနတဲ့ မေရွာင္သာတဲ့ ဝိေရာဓိေတြၾကားမွာ ႏိုင္ငံေရးသမားတစ္ဦးအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းသြားပါတယ္” ဟု သူမထံ မွန္မွန္လည္ပတ္ေလ့ရွိေသာ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူတစ္ဦးက ေျပာသည္။

ဖခင္ျဖစ္သူဦးေရႊမန္းအား ကူညီလုပ္ကိုင္ေပးေနေသာ သားျဖစ္သူ ဦးတိုးႏိုင္မန္းက အစိိုးရ၏ ထိပ္တန္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမားႏွစ္ဦးအေနျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ညီညြတ္ေရးသည္ တိုင္းျပည္အနာဂတ္အတြက္ ေသာ့ခ်က္ျဖစ္သည္ဟု ယံုၾကည္ထားသည္။ “သူတို႔သံုးဦးဟာ ေနာက္ထပ္ငါးႏွစ္ အတူတကြ အလုပ္လုပ္ႏိုင္ပါေသးတယ္။ ဒါဟာ သူတို႔ရဲ႕ ပထမဆံုးနဲ႔ တစ္ခုတည္းေသာ အခြင့္အေရးပါပဲ။ ဒီအခြင့္အလမ္းကို ယူႏိုင္မယူႏိုင္ ဆိုတာကေတာ့ သူတို႔အေပၚ တည္ပါတယ္။” ဟု ယင္းက AFP သို႔ ေျပာၾကားသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ စကားေျပာၿပီးေနာက္ ႏိုင္ငံေရး ပင္မေရစီးေၾကာင္းအတြင္းသို႔ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။ အခ်ိဳ႕ေကာလဟာလမ်ားက သူမသည္ မၾကာမီ အစိုးရအဖြဲ႕တြင္းသို႔ ေရာက္ရွိႏုိင္သည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း မျဖစ္ႏိုင္ဟု ခန္႔မွန္းမႈမ်ားလည္း ရွိေနသည္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားသည္ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီကို သယ္ေဆာင္လာသူမ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း ဥပေဒျပဳေရးတြင္ စစ္တပ္မွ လႊမ္းမိုးေနဆဲ ျဖစ္ရာ သူမ အေနျဖင့္ အခန္းက႑သစ္အတြက္ အလ်င္အျမန္ေလ့လာေနရသည္။ “ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အဖို႔ သူတစ္ခါမွမႀကံဳဖူးတဲ့ အေျခအေနကို ေရာက္ေနပါတယ္” ဟု ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမွာ ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္သူမသည္ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈ၏ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ဆက္လက္ရွိေနရန္လည္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ဆံုးျဖတ္ထားသည္။ ထိုကိစၥကို NLD မွ ခြဲထြက္ထားေသာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအင္အားစု (NDF) မွ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားက ခါးသီးေသာ္လည္း ထိုလမ္းကို သိရွိထားၿပီျဖစ္သည္။ NDF က NLD သည္ ေရြးေကာက္ပြဲကို သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ျခင္းကို မွားယြင္းသည္ဟု ယံုၾကည္သူမ်ားျဖစ္သည္။

NDF ေခါင္းေဆာင္ဦးခင္ေမာင္ေဆြက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ဧၿပီလၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ရန္ ဆံုးျဖတ္ၿပီးကတည္းက ယင္းတို႔ႏွင့္ အဆက္အသြယ္မရွိျခင္းအေပၚ နားမလည္ျဖစ္ရေၾကာင္း ဆိုသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ တစ္ႏွစ္ခြဲကတည္းက ဝင္ခဲ့မည္ဆိုပါက အသိအမွတ္ျပဳလိမ့္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ယင္းက ေျပာသည္။ “အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက မင္းတို႔မွန္ပါတယ္။ ငါတို႔ မွားခဲ့ပါတယ္လို႔ ေျပာဖို႔အင္အား ရွိမယ္မထင္ပါဘူး” ဟု ဦးခင္ေမာင္ေဆြက ေျပာသည္။ “သူမဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ထက္ အမ်ားႀကီး ႀကီးက်ယ္တဲ့သူပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ေတြ႕ဖို႔အခ်ိန္ရမယ္ မထင္ပါဘူး။” ဟုလည္းဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ သူမသည္ အတိုက္အခံတို႔၏ စစ္မွန္ေသာ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးတစ္ဦးျဖစ္ေၾကာင္း ဝန္ခံသည္။ “ျပည္သူတစ္ရပ္လံုး အေပၚမွာ ဩဇာလႊမ္းမိုးႏိုင္တဲ့ တစ္ဦးတည္းေသာ ပုဂိၢဳလ္ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ယင္းက ဆိုသည္။

Credit  : Yangon Chronicle

____________________________________________________________

Suu Kyi becomes key to complex Myanmar politics

By Didier Lauras (AFP) 

YANGON — Aung San Suu Kyi is playing an increasingly important role in Myanmar, helping shore up a fragile alliance of former junta generals whose recent reforms have amazed observers, analysts say.

After half a century of total military domination, the Southeast Asian nation held widely-criticised elections in 2010 after ordering some of its members to shed their army uniforms to lead a "civilian" government.

Suu Kyi, released from house arrest days after that poll, has since taken a pivotal position, following talks with President Thein Sein last summer and her subsequent decision to run in an April 1 by-election.

The 66-year-old's participation in the upcoming vote is one of a series of positive changes that have marked a break with the old junta approach to leadership and led to thawing relations with the West, which has imposed tough sanctions on the isolated nation.

Observers say power in the new regime balances between two key former generals turned eager reformers -- the president and Shwe Mann, the speaker of the lower house of parliament -- with Suu Kyi becoming a third key player.

"The new generation (of military leaders) has come to terms with her and she has come to terms with the new generation," said Aung Tun Thet, who works as an advisor for the UN in Yangon after many years abroad.

"For the first time now, I see an opportunity for change you get once in a lifetime."

Shwe Mann, previously the junta number three, has on several occasions said Suu Kyi would be welcome in parliament.

The comments mark a dramatic political rebirth for a woman who was so hated by former strongman Than Shwe that she spent most of the last two decades locked up.

Than Shwe is officially described as retired, but many believe he is still relatively influential.

Observers stress that the current reform process is very fragile, with a small minority in the army outraged -- or scared -- by the changes.

While a cabal close to Myanmar's top leaders pushes for more transformations, many are cautiously waiting to see whether the reformers will succeed.

The new system will soon need economic success and investment to win stronger popular backing -- hence the regime's desire for Western support and the lifting of sanctions.

And this gives massive leverage to Suu Kyi, whose iconic status both in the European Union and the United States has given her a very powerful influence on public opinion.

"I wouldn't say we're giving her a total veto but to the extent that she has confidence in the process, we will have confidence in the process of change in Myanmar," US Senator Joe Lieberman told reporters in Bangkok recently.

In recent months, the opposition party leader has been an indispensable interlocutor during the visits of foreign dignitaries. And she is careful not to criticise the government.

"She transformed from an icon to a politician with all the risks and contradictions that entails," said an observer who visits her regularly.

Shwe Mann's son Toe Naing Mann, who is helping his father in his new role, believes that the common political goals uniting Suu Kyi and the two top regime reformers, all in their late 60s, are the key to the country's future.

"The three of them can work now together for about five years. It is their first chance and also their only chance. If they cannot cash in this opportunity, they will be held responsible," he told AFP.

Suu Kyi and her National League for Democracy (NLD) decided in May 2010 to boycott the general elections that year.

Her talks with Thein Sein have since convinced her to rejoin mainstream politics, to the point of rumours she will soon be in the government, speculation that she has not ruled out.

As the generals become heralds of parliamentary democracy, albeit with a legislature still dominated by the army, she is quickly learning a new role. "Suu Kyi is in uncharted waters," said the observer.

But she is clearly determined to remain leader of the democracy movement.

This is acknowledged, despite some bitterness, by members of the National Democratic Force (NDF), which split from the NLD in 2010 to contest the November election, convinced that the boycott was a mistake.

NDF head Khin Maung Swe, who was in prison for around 20 years for his involvement in the NLD, does not understand why Suu Kyi has not been in contact since she decided to run in the April by-election.

He said he would have appreciated her admission that he was probably right, a year and a half ago.

"They have no guts to say to us: 'Guys you were right, we were wrong at the time'," he said. "She is too far away above our heads, she has no time to see us."

But he admits she is "of course" the patron saint of the opposition.

"She is the only person who can have an influence all over the people."