ဒီမိုကေရစီကို အရိပ္တၾကည့္ၾကည့္ (ေမာင္၀ံသ)

ဒီမိုကေရစီဆိုတာ အဂၤလိပ္ေ၀ါဟာရတစ္ခုျဖစ္ေပမယ့္ အခုအခ်ိန္မွာ ေရဒီယိုတို႔၊ ကက္ဆက္တို႔၊ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္တို႔၊ ေမာ္ေတာ္ ပီကယ္တို႔ကို ေမြးစား စကားလံုးတစ္လံုးအျဖစ္ ျမန္မာ့ေ၀ါဟာရဘဏ္တိုက္ထဲသို႔ တေရြ႕ေရြ႕ သက္ဆင္းေရာက္ရွိလာေနၿပီ ျဖစ္တယ္ဗ်။ ဒီမိုကေရစီလို႔ဆိုလုိက္တာနဲ႔ အဂၤလိပ္စာ မေျပာနဲ႔ ျမန္မာစာေတာင္မတတ္တဲ့ ေက်းလက္ေဒသက ေတာသူေတာင္သားေတြကေတာင္ "အေရးကိစၥမွန္သမွ်မွာ ျပည္သူလူထု အမ်ားစုႀကီးရဲ႕ဆႏၵက အခရာျဖစ္တဲ့စနစ္"ဆိုတာကို သိေနၾကပါၿပီ။

နားရည္၀ေနပါၿပီ

အထူးသျဖင့္ မၾကာမီလပိုင္းေတြ အတြင္း ဒီမိုကေရစီဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ ၾကားရလြန္း ဖတ္ရလြန္းလို႔ လူတိုင္း လူတိုင္း ကိုယ့္အိမ္ေထာင္စု၀င္ တစ္ေယာက္ ရဲ႕ နာမည္ကို သိသလိုမ်ိဳး သိေနၾကတဲ့အမည္ (ံhousehold name) တစ္ခုျဖစ္ေနပါၿပီ။ ႐ုပ္သံလႊင့္မီဒီယာေတြ၊ ပံုႏွိပ္မီဒီယာေတြ ကတစ္ဆင့္ နားလည္တတ္ကြၽမ္းသူ ေတြရဲ႕ ဖြင့္ဆိုရွင္းလင္း ပညာေပးမႈေတြေၾကာင့္လည္း ျပည္သူေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ဂ်ာနယ္ေတြ အေရာက္အေပါက္ ရွိတဲ့ ၿမိဳ႕ေနျပည္သူေတြဟာ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေတာ္ကေလး နားရည္၀ ေနၾကၿပီျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆႏိုင္တယ္ဗ်။

ျပည္သူက အရွင္သခင္

ဒီမိုကေရစီဟာ ျပည္သူ႔အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီမိုကေရစီစနစ္မွာ ျပည္သူေတြဟာ သူတို႔ လြတ္လပ္ၿငိမ္းခ်မ္းလံုၿခံဳစြာ စီးပြား ရွာေဖြလုပ္ကိုင္ေနထိုင္ ႏိုင္ေရးကို ေမွ်ာ္မွန္းၿပီး လူ႔အဖဲြ႕အစည္းတစ္ခုရဲ႕ ပင္မလုပ္ငန္းေဆာင္တာႀကီး သံုးခုျဖစ္တဲ့ ဥပေဒျပဳေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရးတို႔ကို သူတို႔ကိုယ္စား လုပ္ေဆာင္ေပးဖို႔ အစိုးရဆိုတာကို ေရြးခ်ယ္ၾကတာျဖစ္တယ္ဗ်။ ဒါေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္မွာ ျပည္သူက အရွင္သခင္ အစိုးရက အေစခံ၊ အဲသလို သံုးႏႈန္းတာ ရင့္သီးတယ္ဆိုရင္ ျပည္သူက အလုပ္ရွင္ အစိုးရ အလုပ္သမားျဖစ္တယ္ဗ်ာ။ အစိုးရက မိဘ ျပည္သူက သားသမီးဆိုတဲ့ တင္စားခ်က္မ်ိဳးဟာ သက္ဦးဆံပိုင္ ပေဒသရာဇ္စနစ္အတြက္သာ ျဖစ္ၿပီး ဒီမိုကေရစီစနစ္နဲ႔ လားလားမွ မသက္ဆိုင္ မဆီေလ်ာ္တဲ့ တင္စားခ်က္ ျဖစ္တယ္ဗ်ာ။

အခြင့္အေရးနဲ႕ တာ၀န္

ဒါေပမယ့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္မွာ အင္မတန္ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္တစ္ခုက ကြၽန္ေတာ္တို႔ လမ္းေလွ်ာက္ရာမွာ ဘယ္ေျခနဲ႔ညာေျခ ဟန္ခ်က္ ညီညီလွမ္းမွ လိုရာခရီးကို တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ဟန္က်ပန္က်ေရာက္ႏိုင္မွာ ျဖစ္သလို အခြင့္အေရးနဲ႔တာ၀န္ တိုက္႐ိုက္အခ်ိဳးနဲ႔ တည္ရွိေနတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို ျပည္သူေတြ သေဘာေပါက္နားလည္က်င့္ႀကံလုပ္ကိုင္ၾကမွသာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ပီျပင္စြာ အေကာင္အထည္ေပၚလာႏိုင္မယ္ဆိုတာျဖစ္တယ္ဗ်။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ ပါတီစံုလစ္ဘရယ္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ရပ္ဆိုင္းသြားခဲ့ခ်ိန္ကစလို႔ ဒီကေန႔အထိ၊ (တစ္နည္း) ၁၉၆၂ ဇူလိုင္ ၇ ရက္ အေရးအခင္းကစလို႔ ၂၀၀၇ သံဃာေတာ္ေတြရဲ႕ ေမတၱာပို႔ ၾကြခ်ီတဲ့ အေရးအခင္းအထိ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပည္သူေတြ ဒီမိုကေရစီဆိုတဲ့ ျပည္သူ႔အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို ေတာင္းဆိုလာခဲ့ၾကတာရဲ႕ အဓိပၸာယ္ အစစ္အမွန္က ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာျပည္သူေတြဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္းရွိသူေတြ ျဖစ္တယ္ ဆိုတာကို လူသိရွင္ၾကား ေၾကညာလာခဲ့ၾကတာပဲ ျဖစ္တယ္ဗ်ာ။

တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ

အခုေတာ့ အားလံုးသိၾကတဲ့အတိုင္း ႏိုင္ငံတို႔ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ၾကာ လက္ဆင့္ကမ္း အုပ္ခ်ဳပ္လာခဲ့ၾကတဲ့ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ျပည္သူေတြရဲ႕ အဲဒီေၾကညာစကားကို ၾကားလည္းၾကား အသိအမွတ္လည္း ျပဳခဲ့ၿပီျဖစ္ပံုရတာေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကိုလည္း ဦးေဆာင္မႈေနရာကေန စတင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနၿပီျဖစ္တယ္ဗ်ာ။

ေမြးရာပါ အခြင့္အေရး

လူတစ္ေယာက္ သူ႔ဘ၀သူ အုပ္ခ်ဳပ္စီမံခန္႔ခဲြတဲ့ကိစၥဟာ ဘယ္သူမွ လုယူလို႔မရတဲ့ အဲဒီလူရဲ႕ေမြးရာပါ ကိုယ္ပိုင္အခြင့္အေရးျဖစ္တဲ့ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ သူ မလဲြမေသြထမ္းေဆာင္ရမယ့္တာ၀န္လည္း ျဖစ္တယ္ဗ်။ တာ၀န္ဆိုတာကို သိမွသာ သူဟာ အဲဒီအခြင့္အေရးကို ရမွာျဖစ္တယ္ဗ်။

အခုအခ်ိန္မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပည္သူေတြ ရာစုတစ္၀က္ေလာက္ ဆံုး႐ႈံးခဲ့ၾကရတဲ့ အခြင့္အေရးတခ်ိဳ႕ ျပန္ရၾကၿပီျဖစ္ေပမယ့္ မရေသးတဲ့ အခြင့္အေရးေတြ အမ်ားအျပားရွိေနေသးတယ္ဆိုတာ အားလံုးအသိ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီအခြင့္အေရးေတြ ရလာေစဖို႔ ဆက္လက္ ေတာင္းဆိုေရးဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပည္သူေတြရဲ႕ တာ၀န္ျဖစ္တယ္ဗ်။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ အဲဒီအခြင့္အေရးေတြနဲ႔ ထိုက္တန္ သူေတြျဖစ္ေၾကာင္း ျပသဖို႔ကိစၥဟာလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕တာ၀န္ပဲျဖစ္တယ္ဗ်။

ေရဆန္ကို ကူးခတ္ေနရသလို

ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္အေတြ႕အႀကံဳေတြအရေရာ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ အေတြ႕အႀကံဳေတြအရပါ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းဟာ ေရဆန္ကို ကူးခတ္ေနရတဲ့လုပ္ငန္းျဖစ္တာေၾကာင့္ ကူးခတ္တာ ရပ္လိုက္တာနဲ႔ ေအာက္ဘက္ကို ျပန္ေမ်ာပါသြားၿပီး အဆံုးတစ္ေန႔မွာ အာဏာရွင္စနစ္ဆိုတဲ့ ေရေအာက္ကို ျပန္ျမဳပ္သြားမွာ ျဖစ္တယ္ဗ်။

မ်က္ေျခမျပတ္ေစာင့္ၾကည့္ရမယ္

ဒီမိုကေရစီစနစ္မွာ ျပည္သူေတြရဲ႕ အေရးႀကီးတဲ့တာ၀န္တစ္ခုကေတာ့ မိမိတို႔ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ထားတဲ့ အစိုးရရဲ႕လုပ္ရပ္မ်ားကို မ်က္ျခည္မျပတ္ သတိနဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္ေနဖို႔ပဲ ျဖစ္တယ္ဗ်။ အေၾကာင္းကေတာ့ အဲသလို မလုပ္ရင္ အစိုးရေတြဟာ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေအာက္ေျခလြတ္လာၿပီး ေရြးေကာက္ခံ အာဏာရွင္စနစ္ အဲဒီကမွတစ္ဆင့္ ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း အာဏာရွင္ စနစ္ဆီသုိ႔ ေလွ်ာက်သြား ႏုိင္တာေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္တယ္ဗ်။

ဟန္ေဂရီမွာ စလာၿပီ

အဲဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မၾကာေသးခင္က ဖတ္ခဲ့ရတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ သတင္းတခ်ိဳ႕အေၾကာင္း ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ တစ္ခုက ဟန္ေဂရီ ႏိုင္ငံကလာတဲ့ သတင္းဗ်။ အားလံုးသိၾကတဲ့အတိုင္း ႏွစ္ဆယ္ရာစုအေစာပိုင္းမွာ ဟန္ေဂရီဟာ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ပတ္လမ္းေၾကာင္းအတြင္း ကြန္ျမဴနစ္ တစ္ပါတီ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ကို က်င့္သံုးခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္တယ္ဗ်။ ဒါေပမယ့္ ဆိုဗီယက္ ျပည္ေထာင္စု ၿပိဳကဲြ သြားခဲ့ၿပီးေနာက္မွာ ဟန္ေဂရီဟာလည္း အျခား အေရွ႕ဥေရာပႏိုင္ငံ အမ်ားအျပားနည္းတူ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီစနစ္က်င့္သံုးတဲ့ ႏိုင္ငံ ျဖစ္လာခဲ့ တယ္ဗ်။ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေရးဆဲြခဲ့တဲ့ အေျခခံဥပေဒမွာလည္း ဒီမိုကေရစီစနစ္နဲ႔အညီ ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးေတြကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ ေဖာ္ျပခ်က္ေတြ ထည့္သြင္းခဲ့တယ္ဗ်။ ဒါေပမယ့္ မၾကာေသးခင္က ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ အႏိုင္ရၿပီး အစိုးရျဖစ္လာ တဲ့ပါတီက အဲဒီအေျခခံဥပေဒထဲက ျပည္သူေတြနဲ႔ အေျခခံရပိုင္ခြင့္ေတြကို အကာအကြယ္ေပးထားတဲ့အခ်က္ေတြကို ပယ္ရွား ပစ္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းလာတာ ေၾကာင့္ အတိုက္အခံပါတီေတြက ၀ိုင္းၿပီး ကန္႔ကြက္ေနၾကရတယ္ဗ်ာ။

ပီႏိုေခ်းေခတ္ကို ျပင္ဖို႕ ႀကိဳးစားလာတယ္

ေနာက္တစ္ခုက ခ်ီလီကလာတဲ့ သတင္းဗ်။ ခ်ီလီမွာ အာဏာရေနတဲ့ ဗဟိုလက္်ာယိမ္းအစိုးရက ၁၉၇၃ က ၁၉၉၀ အထိ အုပ္ခ်ဳပ္သြားခဲ့တဲ့ လက္်ာ၀ါဒီ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေအာ္ဂတ္စတို ပီႏိုေခ်း အစိုးရလက္ထက္ကာလကို ေက်ာင္းသင္႐ိုးသမိုင္းစာအုပ္ေတြမွာ အစဥ္ အဆက္ ]အာဏာရွင္ေခတ္}ကို သံုးႏႈန္းလာခဲ့တာကို ]သာမန္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေခတ္ကာလ} တစ္ခုလို႔ပဲ ျပင္ဆင္သံုးႏႈန္းေရးသားဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းျဖစ္တယ္ဗ်။ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း ခ်ီလီႏိုင္ငံေရးေလာကမွာ အေတာ္ဂယက္ရိုက္ၿပီး အျငင္းပြားမႈေတြ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားသတင္းေတြမွာ ဖတ္ရတယ္ဗ်။

စိတ္ခ်လက္ခ်ေနလို႕မရ

ႏိုင္ငံတကာသတင္းေလာကမွာ အဲဒီလိုမ်ိဳးသတင္းေတြ မၾကာ မၾကာ ေပၚထြက္လာေလ့ရွိတာကို ကြၽန္ေတာ္ သတိျပဳမိတယ္ဗ်။ ဒီသတင္းေတြကို ၾကည့္ရင္ အာဏာရွင္စနစ္က အသြင္ကူးေျပာင္းယူလာရတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ဟာ ရန္သူပတ္လည္အ၀ိုင္းခံေနရတာမ်ိဳး မဟုတ္ဘူး ဆိုရင္ေတာင္ အၿမဲတမ္း ေအးေအးလူလူ စိတ္ခ်လက္ခ်ေနလို႔ရတဲ့ အေန အထားမ်ိဳး မဟုတ္ဘူးဆိုတာကို သတိျပဳမိၾကတယ္ထင္တယ္ဗ်။ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို အမွန္တကယ္ မယံုၾကည္ေပမယ့္ အေျခအေနအရ မတတ္သာလို႔ ဒီမိုကေရစီလိုက္ရတဲ့လူေတြ၊ အစကေတာ့ ဒီမိုကေရစီပါပဲ ေနာက္ေတာ့မွ ကုလားထိုင္ေပၚမွာ အေနၾကာၿပီး တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေအာ္တိုကေရစီျဖစ္သြား တတ္တဲ့လူေတြရဲ႕ အႏၲရာယ္ေတြက အၿမဲရွိေနတာ ျဖစ္တယ္ဗ်။

ေစာင့္ၾကည့္ေနရမယ္

ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္ေဆာက္ထားတဲ့ အေဆာက္အဦကို ေရရွည္ခံေအာင္ အၿမဲျပဳျပင္မြမ္းမံေနရသလိုပဲ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပည္သူေတြဟာလည္း ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ေရာ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ကိုယ္က အသိအမွတ္ျပဳထားရသူေတြ ကိုပါ ဒီမိုကေရစီစနစ္ တည္တံ့ခိုင္ၿမဲေရးအတြက္ အၿမဲမျပတ္ တစ္ရံမလပ္ အရိပ္တၾကည့္ၾကည့္ ေစာင့္ေရွာက္ စစ္ေဆး ေလ့လာ သံုးသပ္ေနၾကဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္းပါဗ်ာ။

maungwuntha@gmail.com

Messenger ဂ်ာနယ္ ယခုအပတ္ထုတ္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါး ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီမိုကေရစီ အရိပ္အေရာင္ေလး ျမင္ခါရွိေသး၊ စိတ္မေအးႏိုင္စရာေတြ စဥ္းစားမိလို႕ အရိပ္တၾကည့္ၾကည့္နဲ႕ ေနသင့္ပုံကို ေရးထားတာပါ။