တရုတ္ႏွင္႔ အိႏၵိယ ဆံုစည္းရာ၊ အာရွ လမ္းဆံု ျမန္မာႏွင္႔ သန္႔ျမင္႔ဦး ရဲ႕ စာအုပ္သစ္
၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္း က ဦးေဆာင္ အာဏာသိမ္းယူ ၿပီးေနာက္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ေအာက္မွာ စတင္ ျပားျပားေမွာက္ခဲ႔ရသည္။ ျပင္ပဩဇာ အလႊမ္းမိုးမခံရေအာင္ဆိုၿပီး
တံတိုင္းကာ အဆက္ျဖတ္ရင္း၊ ျမန္မာ႔ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီနဲ႔ တိုင္းျပည္ကို ဆင္းရဲတြင္းနက္ေစခဲ႔သည္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွာ တစ္တိုင္းျပည္လံုး ဆူပူအံုၾကြမွႈျဖစ္ၿပီး၊ ဦးေန၀င္းကို ဆက္ခံသူ စစ္အစိုးရက တိုင္းျပည္တံခါးကို ဖြင္႔ၾကည့္ေသးသည္။ ဒါေပမဲ႔ စစ္အစိုးရရဲ႕ သေနၶမမွန္တဲ႔ လုပ္ေဆာင္မွႈေတြေၾကာင္႔ အားလံုး အခ်ည္းအႏွီးပင္။
ၿပီးခဲ႔တဲ႔ႏွစ္ ရွက္ဖြယ္ေရြးေကာက္ပြဲတစ္ဆင္႔ စစ္အစိုးရက အရပ္၀တ္ပံုစံနဲ႔ အာဏာဆက္ယူထားသည္။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံကို စီးပြားေရး ဆက္လက္ ပိတ္ဆို႔ထားလ်က္ပင္။ အေမရိကန္နဲ႔ ဥေရာပက ျမန္မာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ပိတ္ဆို႔ဟန္႔တားမွႈေတြ အမ်ားႀကီး ဆက္လုပ္ထားသည္။ ဒါက လက္ေတြ႔ အေျခအေနျဖစ္သလို၊ အားလံုးရဲ႕အျမင္နဲ႔ အေနာက္ရဲ႕အျမင္လည္း ျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္း ကြယ္လြန္သူ ဦးသန္႔ရဲ႕ ေျမးျဖစ္သူ၊ သမိုင္းပညာရွင္ သန္႔ျမင္႔ဦး က သူ႔စာအုပ္အသစ္ (Where China Meets India: Burma and the New Crossroads of Asia) ကို ပံုစံတစ္မ်ဳိးျဖင္႔ တင္ျပထားသည္။
ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးနဲ႔ ပထ၀ီအရ အထီးက်န္ အေရးမပါဘူးလို႔ အေနာက္တိုင္းသားအမ်ားစု ျမင္ထားတဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ တရုတ္နဲ႔ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံႀကီးႏွစ္ခုၾကားမွာ အခိုက္အတန္႔အားျဖင္႔ 'ကြင္းဆက္ျပတ္ေနမွႈ' (a relatively minor missing link) ပါပဲဟု ဆိုထားသည္။
သူ႔အဆိုရ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ေသးေသးေလး မဟုတ္။ လူဦးေရ သန္း ၆၀ ရွိၿပီး၊ ျပင္သစ္ထက္ ဧရိယာနယ္နမိတ္ ပိုက်ယ္၀န္းသည္။ ျမန္မာနယ္စပ္တေလွ်ာက္ လူမ်ဳိးစု ပုန္ကန္အဖြဲ႔မ်ားထဲက တစ္ဖြဲ႔ျဖစ္တဲ႔ ၀တပ္ဖြဲ႔ (UWSA) ဆိုရင္ သူတို႔ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ႔ နယ္ေျမက ဘယ္လ္ဂ်ီယံႏိုင္ငံ အေနအထား ထက္ပင္ ပိုက်ယ္ေသးသည္။
ေနာက္ စာေရးသူ သန္႔ျမင္႔ဦးက ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အေနာက္ဘက္ ေဒလီ၊ မြမ္ဘိုင္းနဲ႔ အေရွ႕ဘက္ ရွန္ဟိုင္း၊ ေဟာင္ေကာင္တို႔ၾကား အမွန္တကယ္ ဆက္သြယ္ေပးႏို္င္တဲ႔ ပင္မလမ္းေၾကာင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။ ရန္ကုန္ကို စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ ရြာသိမ္ဇနပုဒ္ အျဖစ္ ေျပာင္းမပစ္ခင္၊ အထူးသျဖင္႔ ၿဗိတိသွ်ေခတ္မွာ ရန္ကုန္ေလဆိပ္က အာရွႏိုင္ငံ အားလံုးအတြက္ အဓိက အခ်က္အခ်ာ လမ္းဆုံ ျဖစ္ခဲ႔သည္။
ေျမပံုမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ႔အတိုင္း ျမန္မာႏို္င္ငံ အလယ္ပိုင္းမွ မႏၱေလးကိုဗဟိုထားၿပိီး၊ ၇၀၀ မိုင္ပတ္လည္ (၁၁၀၀ ကီလိုမီတာ) အခ်င္း၀က္နဲ႔ စက္၀ိုင္း ၀ိုင္းၾကည့္လိုက္ပါ။ အိႏၵိယရဲ႕ အေနာက္ဘန္ေဂါလ္နဲ႔ ဘီဟာ ျပည္နယ္မ်ား၊ တရုတ္က ယူနန္၊ စီခြ်မ္ျပည္နယ္မ်ား၊ ေနာက္ တိဘက္ကုန္းျပင္ျမင္႔နဲ႔ ေတာင္ဘက္က ဗီယက္နမ္၊ လာအို၊ ထိုင္း တို႔အထိ ဆန္႔တန္းသြားသည္။ အဲဒီ စက္၀ိုင္း၀ိုင္းထားတဲ႔ ေဒသေတြမွာ လူသန္း ၆၀၀ ေက်ာ္ ေနထို္င္ၾကသည္။
သန္႔ျမင္႔ဦး က သူ႔စာအုပ္ အတြက္ ျမန္မာႏို္င္ငံ ေတာင္ကုန္း ေဒသမ်ားနဲ႔ ေျမပံုရဲ႕ ေတာင္ပံႏွစ္ဖက္၊ ယူနန္ျပည္နဲ႔ တရုတ္ နယ္စပ္ေဒသမ်ား၊ အိႏၵိယ အေရွ႕ေျမာက္ အာသံနဲ႔ မနိပူရတို႔ထိ ကိုယ္တိုင္ သြားေရာက္ ေရးသားခဲ႔ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဒါေပမဲ႔ ခရီးသြား စာေရးဆရာ တစ္ေယာက္ထက္ သမိုင္း သုေတသီ တစ္ဦး ပိုဆန္သည္ဟု The Economist မဂၢဇင္းက စာဖတ္ညႊန္းတြင္ သံုးသပ္သည္။
စာအုပ္မွာ အဓိက ေထာက္ျပတဲ႔အခ်က္က အေနာက္က တန္ျပန္ထိန္းညွိမွႈေတြ မလုပ္ႏိုင္ခဲ႔ရင္၊ ျမန္မာဟာ တရုတ္ရဲ႕ ဩဇာလႊမ္းမိုးမွႈေအာက္ မေရွာင္လႊဲသာဘဲ က်ေရာက္သြားရေတာ႔မယ္ ဆိုတဲ႔ အခ်က္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာကိုျဖတ္ၿပီး အိႏၵိယနဲ႔ တရုတ္ကို ဆက္သြယ္ႏိုင္ဖု႔ိဆိုတဲ႔ အိပ္မက္က ရာစုခ်ီ ရွိေနခဲ႔တာ ျဖစ္သည္။ ၀ိတိုရိယေခတ္ကတည္းက ကလကတၱားကေန ေတာေတာင္ေတြျဖတ္ တရုတ္အထိ မီးရထားလမ္း ေဖာက္ဖို႔ စိတ္ကူးယဥ္ခဲ႔ၾကသည္။
သို႔ေသာ္ ယခု အဲဒီရာစုခ်ီ အိပ္မက္ကို တကယ္အေကာင္ထည္ ေဖာ္ႏိုင္ခဲ႔တာက တရုတ္ ျဖစ္သည္။ တရုတ္က မာလကာ ေရလက္ၾကားကိုျဖတ္ စြမ္းအင္တင္ပို႔ရမွာ အခက္အခဲျဖစ္ေနတဲ႔ ျပႆနာကို မဟာဗ်ဴဟာ က်က် ေျဖရွင္းလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
တရုတ္က ပထမဆံုးအႀကီမ္ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ကို တိုက္ရိုက္ ဆက္သြယ္ဖုိ႔နဲ႔ ၄င္းရဲ႕ ေရနံ ၂၀ ရာခုိုင္ႏွႈန္းေက်ာ္ တင္ပို႔ႏိုင္မယ္႔ လမ္းေၾကာင္းအတြက္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆိပ္ကမ္းအသစ္၊ ေရနံနဲ႔ ဓာတ္ေငြ႔ ပိုက္လိုင္းအသစ္၊ လမ္းအသစ္ေတြ တည္ေဆာက္ထားၿပီ။ ယူနန္ျပည္နယ္ မီးထိန္ထိန္ညီးဖို႔နဲ႔ ဓာတ္အားေပးစက္ရံုေတြ တည္ထားဖုိ႔အတြက္ ျမန္မာ႔ျမစ္ေတြမွာ ဆည္ေတြ မွႈိလိုေပါက္လာသည္။
ဒါေၾကာင္႔လည္း တရုတ္နဲ႔ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ားအၾကား တစ္ဦးကိုတစ္ဦး အျပန္အလွန္ မွီခိုမွႈက ပိုလာရသည္ဟု ဆိုသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ယဥ္ေက်းမွႈနဲ႔ ဘာသာေရး သမိုင္းေၾကာင္းႀကီးတဲ႔ အိႏၵိယႏွင္႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိိုင္ငံေတြက အဲဒီ တရုတ္နဲ႔ျမန္မာ အျပန္အလွန္မွီခို္ ပလဲနံပသင္႔လြန္းမွႈကို ေလွ်ာ႔ခ်ဖို႔ ႀကိဳးစားမွႈကလည္း အလုပ္ျဖစ္ပံုမေပၚ။
သို႔ႏွင္႔တိုင္ ယခု မာဖီ၀တ္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြက သူတစ္ပါး မီွခိုမွႈေအာက္ မေနခ်င္သူမ်ားဟုလည္း စာေရးသူက သံုးသပ္သည္။ သူတို႔ရဲ႕ စိတ္အခံက တရုတ္ရဲ႕ ရုပ္ေသး မျဖစ္ခ်င္ၾက။ သူတို႔ ေရွ႕မ်ဳိးဆက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြက တရုတ္ကို ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ အမွီျပဳေနသူ ဗကပေတြကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တိုက္ခိုက္ခဲ႔သည္ဟု ဆိုသည္။
သန္႔ျမင္႔ဦး က ျမန္မာ႔ေခတ္ၿပိဳင္သမိုင္းကို မိတ္ဆက္ေပးတဲ႔အေနနဲ႔ The Making of Modern Burma (Cambridge University Press 2000) နဲ႔ The River of Lost Footsteps (2007) ဆိုတဲ႔ လူသိမ်ားတဲ႔ စာအုပ္ႏွစ္အုပ္ကို ေရးသားသူလည္း ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေနာက္ရဲ႕ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမွႈကို ဆန္႔က်င္သူျဖစ္ၿပီး၊ ျပည္ပေရာက္ အတိုက္အခံမ်ားအတြက္ အျငင္းပြားဖြယ္ရာပုဂၢိဳလ္လည္း ျဖစ္ေၾကာင္း The Economist မဂၢဇင္းတြင္ ေရးသားထားသည္။
